Phố đi bộ là không gian của cộng đồng. Với các thành phố du lịch, đây còn là điểm đến thú vị với nhiều hoạt động vui chơi, giải trí hấp dẫn dành cho du khách và người dân. Hà Nội là địa phương dẫn đầu trong xu thế mở những tuyến phố đi bộ. Bên cạnh không gian đi bộ Hồ Gươm, phố đi bộ Trịnh Công Sơn, phố đi bộ thành cổ Sơn Tây, Hà Nội đang dự kiến mở thêm những tuyến bố đi bộ ở các quận Ba Đình, Hai Bà Trưng, Hoàng Mai… Tuy nhiên, làm thế nào để các tuyến phố đi bộ thực sự trở thành không gian văn hóa của người dân, tạo nét khác biệt của từng tuyến phố, thu hút người dân, du khách mà không phải là trào lưu?
Theo thống kê, trung bình mỗi ngày khu phố đi bộ Hồ Gươm đón khoảng 20.000 lượt du khách, khoảng 600 cơ sở kinh doanh đã chuyển sang hoạt động dịch vụ du lịch, ơi tổ chức hàng trăm sự kiện quy mô lớn với sự tham gia của các tỉnh trong nước và các nghệ sĩ quốc tế.
"Hồ Gươm không chỉ là trái tim của Hà Nội mà còn của cả nước, hình thái kiến trúc văn hóa đặc thù của Hồ Gươm rất thú vị, có kiến trúc phố cổ phía Bắc, kiến trúc Pháp, công trình tôn giáo đình đền, chùa, không gian và hoạt động quản lý phố đi bộ Hồ Gươm ngày càng đồng bộ, với nhiều hoạt động trải nghiệm văn hóa, dịch vụ mới mẻ hơn. Càng ngày càng có đông người đổ đến khu vực Hồ Gươm và cuối tuần, đó là minh chứng cho sự hấp dẫn và thành công của phố đi bộ Hồ Gươm", kiến trúc sư Hoàng Thúc Hào – Phó Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam chia sẻ.
Tiếp nối thành công của phố đi bộ Hồ Gươm, thủ đô đang có kế hoạch mở thêm các không gian đi bộ mới. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng việc mở nhiều tuyến phố đi bộ nhưng không có điểm riêng hút khách thì cũng giống như mở rộng một không gian đơn thuần để người dân tập thể dục. Do vậy, khi mở phố đi bộ cần định vị giá trị và các hoạt động đặc trưng mới tạo ra sự khác biệt thu hút người dân và du khách.
"Con người tiến đến tiếp cận phố đi bộ bằng cách nào, những khu vực như bãi đỗ xe công cộng có dễ tiếp cận không? Trên quá trình trải nghiệm không gian đi bộ có gì thú vị? chẳng hạn như xung quanh hồ Trúc Bạch, đường Nguyễn Du… hoàn toàn có thể trở thành phố sách văn chương. Chưa có thiết kế bài bản, đồng bộ và thú vị, kể cả phố đi bộ Hồ Gươm hiện là không gian đi bộ thành công nhất nhưng vẫn cần cải thiện và đổi mới để đạt đến sự đồng bộ, có bản sắc hơn về kiến trúc đô thị", kiến trúc sư Hoàng Thúc Hào cho hay.
Bên cạnh ý nghĩa là không gian văn hóa du lịch, có một giá trị nữa của các tuyến phố đi bộ về môi trường sống mà ít người chú ý tới, đó là thư giãn, nghỉ ngơi. Sau một thời gian phục vụ các loại phương tiện, thời gian cuối tuần trở nên quý giá, bởi con người nghỉ ngơi thì đường phố cũng được nghỉ.
Khi phố đi bộ trở thành không gian văn hóa cho người dân thì ngược lại, người dân cũng có cơ hội ứng xử văn hóa với môi trường sống xung quanh bằng việc tham gia phố đi bộ một cách văn minh. Hà Nội có kết cấu dân số vàng, với hơn 51% dân số trẻ, gần 1.300 doanh nghiệp hoạt động thiết kế sáng tạo. Những không gian đi bộ sắp đưa vào hoạt động được kỳ vọng giúp thủ đô tiếp tục dẫn đầu toàn quốc về số lượng không gian sáng tạo, phát triển công nghiệp văn hóa. Đi bộ để nghỉ ngơi, thư giãn, nạp năng lượng để sáng tạo, là những khoảng lặng cần thiết cho cả con người, cảnh vật giữa nhịp sống hối hả.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!