Xin Đại sứ cho biết tình hình quan hệ Việt Nam và Nam Phi và các nước kiêm nhiệm của ĐSQ trong thời gian vừa qua?
Đại sứ Việt Nam tại Nam Phi Vũ Văn Dũng: Trong hai năm qua, quan hệ Việt Nam-Nam Phi tiếp tục phát triển tốt đẹp với việc thường xuyên trao đổi đoàn các cấp trong khi kim ngạch thương mại duy trì ở mức 1 tỉ USD/năm, luôn đứng hàng đầu giữa Việt Nam với các nước châu Phi. Tháng 10/2016, Phó Tổng thống Nam Phi lúc đó, ông Cyril Ramaphosa có chuyến thăm chính thức Việt Nam. Tháng 8/2017, Phó Chủ tịch Quốc hội Đại tướng Đỗ Bá Tỵ thăm chính thức Nam Phi. Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Nam Phi thăm làm việc Việt Nam tháng 9/2017.
Đáng chú ý gần đây là cuộc tiếp xúc cấp cao giữa Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc và Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa bên lề Hội nghị cấp cao G7 được tổ chức tại Quebec, Canada đầu tháng 6 vừa qua. Hai nhà lãnh đạo đã trao đổi các biện pháp mở rộng hợp tác giữa hai nước, đặc biệt là hợp tác kinh tế-thương mại-đầu tư nhằm khai thác tiềm năng phong phú của các lĩnh vực hợp tác. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã đề nghị Nam Phi ủng hộ Việt Nam trở thành Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2020-2021. Cuộc gặp gỡ này sẽ tiếp tục tạo đà cho quan hệ hai nước đi vào chiều sâu, thiết thực và hiệu quả.
Ngoài địa bàn phụ trách chính là Nam Phi, ĐSQ còn kiêm nhiệm năm quốc gia khác gồm Namibia, Botswana, Zimbabwe, Lesotho, Eswatini. Trong thời gian qua, quan hệ đối ngoại giữa Việt Nam và các nước này vẫn được duy trì tốt đẹp, trong đó ĐSQ đã tổ chức tốt các hoạt động trình Quốc thư, tiếp xúc với lãnh đạo và đại diện các bộ ngành bạn để thúc đẩy hợp tác song phương. Việt Nam đang thúc đẩy việc ký kết hoặc đưa vào thực hiện Hiệp định miễn thị thực cho người mang hộ chiếu ngoại giao hoặc hộ chiếu công vụ với Namibia, Botswana và Zimbabwe. Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Vũ Hồng Nam thăm làm việc Namibia và Botswana tháng 5/2018 vận động bạn ủng hộ Việt Nam ứng cử vị trí Ủy viên không thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2020-2021 và thúc đẩy quan hệ nhiều mặt.
Đại sứ Vũ Văn Dũng trình bày tham luận tại Diễn đàn hợp tác thương mại giữa châu Phi và ASEAN.
Trong các cuộc tiếp xúc với phía bạn, các đoàn ta luôn kịp thời thông tin về diễn biến phức tạp trên Biển Đông, đề nghị bạn ủng hộ lập trường của Việt Nam giải quyết hòa bình tranh chấp trên cơ sở tôn trọng đầy đủ luật pháp quốc tế trong đó có Công ước của LHQ về Luật Biển năm 1982, các tiến trình ngoại giao và pháp lý, tôn trọng an ninh an toàn, tự do hàng hải, hàng không, thực hiện DOC và sớm đi đến ký kết COC có tính ràng buộc về pháp lý.
Năm 2018 là năm kỷ niệm 25 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nam Phi, xin Đại sứ cho biết phương hướng hoạt động của ĐSQ trong năm nay?
Đại sứ Vũ Văn Dũng: Năm 2018 đánh dấu 25 năm quan hệ Việt Nam – Nam Phi (22/12/1993 – 22/12/2018). ĐSQ đang tổ chức chuỗi hoạt động kỷ niệm sự kiện quan trọng này như Triển lãm tranh sơn dầu giới thiệu về đất nước, con người Việt Nam; dự Hội chợ thương mại quốc tế Nam Phi SAITEX và tiến hành Hội thảo xúc tiến thương mại tại các thành phố Johannesburg và Cape Town. Ngày 15/8, ĐSQ sẽ phối hợp với BNG Nam Phỉ và đại sứ quán các nước Malaysia, Philippine và Thái Lan tổ chức lễ kỷ niệm 25 năm quan hệ với Nam Phi. Hoạt động kỷ niệm Quốc khánh 2/9 năm nay cũng là dịp ĐSQ nhìn lại quan hệ 25 năm giữa hai nước với các bạn bè Nam Phi và sở tại.
Bên cạnh đó, ĐSQ tiếp tục đóng vai trò cầu nối, tích cực hỗ trợ các cơ quan liên quan Việt Nam và Nam Phi trao đổi hoàn thiện và ký kết các văn bản hợp tác củng cố cơ sở pháp lý cho các mảng quan hệ như Hiệp định hợp tác về KH-CN giữa hai Bộ KH-CN; Hiệp định hợp tác phòng chống tội phạm và Hiệp định dẫn độ người bị kết án về thụ án tại nước mình giữa Bộ Công an Việt Nam và Bộ Công an và Bộ Tư pháp Nam Phi; Hiệp định tương trợ tư pháp giữa Viện KSNDTC với Bộ Tư pháp Nam Phi; MOU hợp tác lâm nghiệp giữa Bộ NN&PTNT và Bộ Nông nghiệp Nam Phi; MOU về hợp tác khoáng sản giữa Bộ Công Thương và Bộ Tài nguyên thiên nhiên Nam Phi; Hiệp định hợp tác về giáo dục và đào tạo giữa hai Bộ Giáo dục;…
Đại sứ Vũ Văn Dũng phát biểu khai mạc Hội Thảo thúc đẩy đầu tư du lịch giữa Việt Nam và Nam Phi.
Tiếp tục thu xếp cho các đoàn qua lại giữa hai nước để thúc đẩy quan hệ Nam Phi với Việt Nam nói chung và giữa các thành phố kết nghĩa nói riêng, dự kiến trong nửa cuối năm 2018, ĐSQ sẽ đón một số đoàn cấp Bộ sang làm việc và thúc đẩy quan hệ song phương như Đoàn Bộ Văn hóa, thể thao và du lịch, Đoàn Bộ Công an, Đoàn Bộ Thông tin Truyền thông, đoàn lãnh đạo tỉnh Hậu Giang, đoàn lãnh đạo thành phố Đà Nẵng…
Xin Đại sứ cho biết một số công tác nổi bật trong lĩnh vực Ngoại giao Kinh tế và Ngoại giao Văn hóa của ĐSQ?
Đại sứ Vũ Văn Dũng: Ngoại giao kinh tế luôn được coi là một trong ba trụ cột của công tác ngoại giao. Công tác Ngoại giao kinh tế được ĐSQ đẩy mạnh với nhiều hình thức đa dạng, tích cực vận động mở rộng thị trường kết hợp tuyên truyền về văn hóa du lịch đất nước con người Việt Nam, đóng góp duy trì kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và Nam Phi hiện ở mức trên 1 tỷ USD trong bối cảnh kinh tế sở tại giảm phát, khu vực và toàn cầu phát triển chậm.
Trong năm qua, ĐSQ đã tích cực kết hợp với các cơ quan sở tại tổ chức/tham gia Hội chợ quốc tế SAITEX, Hội thảo xúc tiến thương mại và đầu tư vào tỉnh Vĩnh Phúc, Hội chợ triển lãm ASEAN - Nam Phi (AABE-2017), Hội chợ quảng bá du lịch... với nhiều hình thức phong phú như tổ chức hội thảo/diễn đàn doanh nghiệp, tham gia gian hàng Việt Nam, quảng bá tài liệu thu hút đầu tư, thương mại, du lịch... tại các trung tâm kinh tế lớn của Nam Phi và khu vực như Johannesburg và Cape Town, qua đó hút được quan tâm của giới kinh doanh, làm cầu nối cho các doanh nghiệp Nam Phi và Việt Nam.
Đại sứ Vũ Văn Dũng tháp tùng đoàn Thứ trưởng Vũ Hồng Nam gặp và làm việc với ông Pohamba Shifeta%2c Bộ trưởng Bộ Môi trường và Du lịch Namibia.
Nhận thức được vai trò của công tác ngoại giao văn hóa trong thời đại Hội nhập sâu rộng, ĐSQ đã chủ động đẩy mạnh hoạt động ngoại giao văn hóa để góp phần tuyên truyền về đất nước, con người và văn hóa Việt Nam tại sở tại với nhiều hoạt động giao lưu thể thao, văn hóa trong cộng đồng nhân các dịp kỷ niệm sinh nhật Bác 19/5, Ngày Thể thao và Gia đình ASEAN, Ngày ASEAN, Ngày Quốc khánh 2/9, gặp gỡ mừng Đảng mừng Xuân và đón Tết Âm lịch đầu năm mới, gắn các hoạt động ngoại giao văn hóa với công tác về cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài. Trong giao lưu, các bài hát, điệu múa ca ngợi quê hương, đất nước được bà con cộng đồng nhiệt tình hưởng ứng, thể hiện tình cảm hướng về quê hương, đất nước, giúp cho lớp trẻ duy trì nếp văn hóa truyền thống của dân tộc.
ĐSQ luôn chú ý kết hợp giữa ngoại giao văn hóa và ngoại giao kinh tế, tích cực tham gia các buổi giao lưu văn hóa và ẩm thực do hiệp hội các nước ASEAN tổ chức; tham gia hội chợ do Bộ Ngoại giao Nam Phi tổ chức giới thiệu về văn hóa, ẩm thực và sản phẩm của các nước… Trong năm qua, ĐSQ đã tổ chức thành công Tuần lễ ẩm thực Việt Nam tại Nam Phi, tham gia ngày Hội gia đình, Văn hóa và du lịch do thành phố Johannesburg và các công ty lữ hành Nam Phi tổ chức, tổ chức thành công triển lãm tranh phong cảnh Việt Nam tại Nam Phi….
Bên cạnh đó, ĐSQ đã có được những ấn phẩm tuyên truyền bằng tiếng Anh về Bác Hồ, quảng bá hình ảnh Việt Nam như: các lễ hội văn hóa truyền thống, ẩm thực Việt Nam, chủ quyền biển đảo của Việt Nam… gửi đến người dân Nam Phi và người nước ngoài tại Nam Phi, các trường học tại Pretoria và các tỉnh lân cận của Nam Phi, phục vụ chương trình giảng dạy của các trường về lịch sử các nước và giới thiệu các danh nhân trên thế giới.
Phối hợp với trong nước, Đại sứ quán đã tổ chức trả lời phỏng vấn báo chí địa phương giới thiệu thành công to lớn của Năm APEC 2017 do Việt Nam chủ trì tổ chức. Các mảng công tác của ĐSQ cũng được Cơ quan đại diện TTXVN tại địa bàn đưa tin đầy đủ.
Xin Đại sứ cho biết sơ qua một số nét về công tác cộng đồng tại địa bàn?
Đại sứ Vũ Văn Dũng: Cộng đồng người Việt ở Nam Phi và các nước kiêm nhiệm không nhiều (khoảng 150 người) có tinh thần đoàn kết gắn bó với ĐSQ luôn hướng về quê hương đất nước và ủng hộ các chủ trương, chính sách của Đảng và tôn trọng pháp luật của Nhà nước Việt Nam và sở tại.
ĐSQ thường xuyên tổ chức các hoạt động giao lưu, sinh hoạt thể thao, văn hóa, văn nghệ, gặp gỡ trong cộng đồng nhằm tăng thêm sự đoàn kết gắn bó giữa CQĐD với cộng đồng, giữa bà con trong cộng đồng; thông tin đầy đủ đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước đến bà con cộng đồng để bà con nắm bắt tuân thủ, hưởng ứng tham gia các sinh hoạt và các đợt vận động quyên góp, hướng về quê hương, đất nước. Bà con tích cực hưởng ứng tham gia các hoạt động do Chi bộ và ĐSQ tổ chức như: Kỷ niệm 128 năm ngày sinh Bác Hồ, Giới thiệu tranh nghệ thuật và ẩm thực Việt Nam…
Về công tác bảo hộ công dân, ĐSQ luôn ưu tiên xử lý các trường hợp công dân Việt Nam gặp khó khăn, tai nạn, cơ nhỡ; trong năm qua SQ đã phối hợp với các cơ quan bạn và trong nước hỗ trợ đưa về nước kịp thời 04 thủy thủ Việt Nam đi tàu cá bị cháy, 01 thủy thủ muốn lên bờ về nước và nhiều trường hợp công dân và các thủy thủ ta bị mất giấy tờ hoặc bị lạc tàu; bảo hộ công dân với trường hợp công dân Đào Thanh Huệ bị bắt tại Swaziland 28/4 do nghi ngờ đồng lõa bắt cóc người nước ngoài và công dân Lê Xuân Bình bị bắt tại sân bay quốc tế OR Tambo, Nam Phi tháng 6/2017 do vận chuyển trái phép sừng tê giác về Việt Nam...
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!