Bà Rịa - Vũng Tàu: Quyết liệt chống khai thác thuỷ hải sản bất hợp pháp

Theo chia sẻ của bà Phạm Thị Na, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, hiện nay các cơ quan chức năng của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đang nỗ lực hết mình, làm ngày làm đêm để hoàn thiện các khuyến nghị của Ủy ban châu Âu (EC) nhằm nỗ lực vượt qua được đợt thanh tra lần thứ 5 tới đây của Hội đồng Liên minh châu Âu (EC). 

Điều kiện tiên quyết là Việt Nam sẽ phải chấm dứt tình trạng ngư dân vi phạm chủ quyền vùng biển các nước, khai thác hải sản trái phép thậm chí là tại các khu vực chồng lấn.

Bà Phạm Thị Na, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Ảnh: N.M.

Theo bà Na, IUU được thiết lập thống nhất trên toàn châu Âu (EU) để ngăn chặn và loại bỏ việc nhập khẩu các sản phẩm thủy sản bị khai thác IUU vào thị trường EU. Trong khi đó, EU lại là 1 trong 3 thị trường xuất khẩu hải sản chủ lực của Việt Nam. Do đó, tuân thủ IUU và nỗ lực gỡ thẻ vàng là điều Việt Nam đang phải làm. 

Lý do các quy định của IUU ra đời là vì trong vài chục năm qua, nguồn lợi hải sản đã bị khai thác tới mức cạn kiệt bởi các hành vi khai thác tận diệt như dùng thuốc nổ, dùng lưới vét bắt tất cả không phân biệt kích thước, dùng cách biện pháp khai thác gây tác hại nghiêm trọng cho môi trường biển, đe dọa tính bền vững của các đàn cá.

Lực lượng Cảnh sát biển 3 đang làm việc với thuyền trưởng một tàu cá vi phạm. Ảnh: CSB3.

Kiên quyết xử lý tàu cá "3 không"  

Thời gian qua, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu phối hợp Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, Ban quản lý các cảng cá và địa phương trên địa bàn tỉnh tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu phân loại các nguyên nhân tàu cá chưa đủ giấy phép khai thác, hỗ trợ ngư dân hoàn thiện các loại giấy tờ để đủ điều kiện ra khơi. 

Lãnh đạo UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã chỉ đạo Cục Thuế tỉnh, Chi cục Thủy sản và các địa phương hỗ trợ ngư dân nhanh chóng hoàn thiện các thủ tục để hoàn thành việc cấp đăng ký cho tàu cá "3 không" là những tàu cá không đăng ký, không giấy phép khai thác, không đăng kiểm tham gia đánh bắt thủy sản trên biển trong năm 2024.  

Lực lượng Bộ đội Biên phòng Bà Rịa - Vũng Tàu kiểm tra tàu cá trước khi xuất bến tại cảng cá Lộc An. Ảnh: Q.A.

Đến nay, riêng với tàu cá "3 không", tỉnh đã cấp vẽ số cho 100% tàu và đến ngày 20/11/2024, Chi cục Thủy sản đã cấp giấy chứng nhận đăng ký cho 600 tàu.

Đồng thời tăng cường công tác kiểm tra, giám sát chặt chẽ, tuyệt đối không để tàu cá chưa đủ điều kiện xuất bến khai thác hải sản trên biển; thường xuyên rà soát, theo dõi, cập nhật vị trí, hình ảnh tàu neo đậu, nằm bờ. Hiện nay, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã số hóa việc quản lý đội tàu cá từ phần mềm giám sát hành trình tàu cá, truy xuất nguồn gốc (eCDT), xử lý vi phạm của Trung ương đến phần mềm quản lý tàu cá riêng của tỉnh mà các cơ quan chức năng đang triển khai.

Lực lượng chức năng tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tống đạt quyết định khởi tố, bắt tạm giam một chủ tàu cá đưa người sang vùng biển nước ngoài đánh bắt trái phép. Ảnh: Tư liệu Biên phòng cung cấp

Với việc số hóa quản lý này, mọi chuyển biến của tàu cá đều hiển thị rõ ràng trên phần mềm từ tình trạng tàu cá đang nằm bờ hay hoạt động trên biển, đánh bắt loại hải sản nào, sản lượng bao nhiêu, có bật kết nối giám sát hành trình, đánh bắt đúng vùng khai thác…. để từ đó kịp thời có những biện pháp xử lý, ngăn chặn các trường hợp tàu cá vi phạm IUU.

So với thời điểm thanh tra lần thứ 4 của  EC  thực hiện ở thời điểm tháng 10/2023, công tác chống khai thác IUU của tỉnh đã có những chuyển biến rõ rệt. Cơ sở vật chất được đầu tư hơn, số hóa việc quản lý đội tàu, cảng cá; đẩy mạnh tuyên truyền, tăng cường xử lý vi phạm. Nhờ đó ngư dân nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật hơn. 

Lực lượng Bộ đội Biên phòng Bà Rịa - Vũng Tàu kiểm tra tàu cá trước khi xuất bến. Ảnh: Q.A.

Thời gian vừa qua, Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, cũng đã khởi tố 4 vụ án liên quan đến việc cảng cá xác nhận sai nguyên liệu, tàu cá tháo gửi thiết bị giám sát hành trình, xuất cảnh trái phép đi khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài bị lực lượng của Bộ tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3 và Bộ đội Biên phòng phát hiện bắt giữ, chuyển qua điều tra.

Đồng thời, đang tiếp tục điều tra 3 vụ việc liên quan đến gửi, vận chuyển thiết bị VMS, vi phạm khai thác không theo quy định. Lãnh đạo tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan chức năng đưa việc xét xử lưu động các vụ án này tại các địa phương có biển trọng điểm để đẩy mạnh tuyên truyền, tạo sự răn đe trong ngư dân.

Bên cạnh đó, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũng tăng cường việc xử lý các vi phạm tàu cá mất kết nối VMS bằng cách thành lập Tổ xác minh, xử lý vi phạm ngay khi tàu vừa mất kết nối trên 6 giờ, ít hơn nhiều so với trước đây chỉ xử lý mất kết nối trên 10 ngày. Từ đầu năm 2024 đến nay, các cơ quan chức năng đã xử phạt 216 vụ với tổng số tiền hơn 4,6 tỷ đồng.

Lực lượng Bộ đội Biên phòng Bà Rịa - Vũng Tàu tuyên truyền cho ngư dân khai thác hải sản không vi phạm IUU.

Nhận thức của  ngư dân được nâng cao 

Thiếu tá Nguyễn Anh Tuấn - Phó đồn trưởng nghiệp vụ Đồn biên phòng Phước Hải thuộc Bộ chỉ huy Bộ đội biên phòng tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết: "Hiện nay, đa số các bà con ngư dân đều chấp hành các quy định của nhà nước đáp ứng được các yêu cầu về các các loại giấy tờ như giấy phép khai thác thủy sản, giấy hành nghề, an toàn kỹ thuật tàu cá, sổ danh bạ thuyền viên… Sau khi cập cảng, các tàu đều được chúng tôi kiểm tra về nhật ký khai thác, khai thác ở vùng biển nào.

 Với quyết tâm phòng chống xuất cảnh trái phép đi khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài (IUU) Đồn biên phòng Phước Hải đã thiết lập một chốt ngay tại cửa ngõ ra vào cảng biển để kiểm soát tất cả các phương tiện ra vào để kiểm tra các loại giấy tờ theo quy định. Chúng tôi cương quyết xử lý, không cho một phương tiện nào thiếu giấy tờ ra biển đánh bắt thủy hải sản". 

Đại tá Trần Ngọc Tăng - Phó Chỉ huy trưởng Bộ đội Biên Phòng Bà Rịa - Vũng Tàu cũng cho biết hiện nay Bộ đội biên phòng tỉnh đã tăng cường lực lượng, phương tiện cho các đơn vị trọng điểm. Trong đó tăng cường 13 cán bộ, chiến sĩ với 2 kíp tàu tuần tra; 20 cán bộ cho các đồn, trạm biên phòng để chỉ đạo, hướng dẫn cơ sở xử lý dứt điểm vi phạm IUU. 

Trong năm 2024, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh cũng đã khởi tố một trường hợp tổ chức xuất cảnh trái phép và đã chuyển lực lượng công an điều tra theo thẩm quyền, xử lý 162/167 đối tượng với tổng số tiền trên 2,7 tỷ đồng. Qua công tác xử lý vi phạm, công tác tuyên truyền, nhìn chung ý thức chấp hành pháp luật của bà con ngư dân ngày càng được nâng cao. 

Trong năm 2024 không ghi nhận trường hợp tàu cá nào của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu vi phạm việc đánh bắt hải sản ở nước ngoài.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!