Mua hàng qua mạng, không được trực tiếp cầm nắm sản phẩm trực tiếp nhiều khi người mua mua vì tin vào người bán, cụ thể là tin vào những KOL, KOC, những người nổi tiếng, có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội. Các nhà sản xuất vì thế chắc chắn sẽ dựa nhiều vào uy tín của những người nổi tiếng để bán chạy hàng, chưa bàn tới sản phẩm tốt đến đâu.
Như câu chuyện mới đây nhất là về một sản phẩm kẹo rau củ được một số người có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội quảng cáo sai sự thật khiến người tiêu dùng, cộng đồng xã hội rất quan tâm. Trước đó cũng có nhiều sự việc quảng cáo sai sự thật khác.
Đoạn quảng cáo được Cục An toàn thực phẩm Bộ Y tế đánh giá là "có dấu hiệu vi phạm quy định về quảng cáo thực phẩm", khi quảng cáo một viên kẹo tương đương với một đĩa rau. Sở Y tế Đắk Lắk, Công an Đắk Lắk, Sở An toàn thực phẩm TP Hồ Chí Minh đã tiến hành kiểm tra nhà máy sản xuất cũng như công ty đang sản xuất loại kẹo này.
Tại buổi làm việc với Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin điện tử ngày 14/3 vừa qua, cơ quan chức năng đã lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính với Phạm Quang Linh và Nguyễn Thị Thái Hằng vì hành vi quảng cáo không đúng, gây nhầm lẫn về chất lượng công bố. Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên bị nhắc nhở cần tuân thủ các quy định pháp luật về quảng cáo và các quy định cung cấp thông tin trên mạng.
"Tại buổi làm việc, cả 3 người đều đã nhận lỗi thừa nhận những sai lầm của mình trong việc quảng cáo, quảng bá không đúng sự thật. Dự kiến sẽ ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong tuần này", ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết.
Hiện theo quy định, hành vi quảng cáo sai sự thật sẽ bị xử phạt hành chính, mức phạt tối đa là 80 triệu đồng với cá nhân và 160 triệu đồng đối với tổ chức. Trong khi đó, mức thù lao cho một người nổi tiếng khi quảng cáo có thể lên tới vài trăm triệu đồng. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo. Mức xử phạt dự kiến sẽ tăng nặng hơn, đặc biệt là có những quy định cụ thể hơn về trách nhiệm của người nổi tiếng, người có sức ảnh hưởng.
Trung Quốc - quốc gia nổi tiếng về thương mại điện tử - có những quy định chặt chẽ về mức xử phạt cho hành vi quảng cáo sai sự thật của người nổi tiếng. Quốc gia này còn có các biện pháp hạn chế hình ảnh, thậm chí cấm lên sóng trong một thời gian nhất định.
Ông Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội cho rằng: "Việc hạn chế sự xuất hiện của họ trên truyền thông sẽ có ảnh hưởng. Bởi chúng ta biết, các nghệ sĩ, người nổi tiếng sống bằng sự yêu mến của khán giả. Chính vì thế, việc họ không được tiếp xúc với khán giả, không được sống trong tình yêu mến của khán giả cũng sẽ tác động đến nhận thức và hành vi của họ".
Phản ứng dữ dội từ cộng đồng mạng đã buộc những người tham gia quảng cáo phải lên tiếng xin lỗi công chúng. Sự vào cuộc của cơ quan chức năng, quy định pháp luật chặt chẽ, cùng với sự giám sát của cộng đồng sẽ giúp Việt Nam tiến tới xây dựng một thị trường quảng cáo minh bạch, lành mạnh, nơi những người có sức ảnh hưởng phải có trách nhiệm rõ ràng trước mỗi phát ngôn.
Mua bán trước chỉ có chợ, siêu thị, giờ thương mại điện tử có cả KOLs KOCs, người có sức ảnh hưởng ở trên mạng xã hội, họ đang là cầu nối giữa doanh nghiệp nhà sản xuất với người dân người tiêu dùng. Biết là mới mẻ cũng sẽ khó để đi vào khuôn khổ. Nhưng muốn thuận mua vừa bán, người dân được bảo vệ, doanh nghiệp được phát triển thì rõ ràng là sẽ cần sớm có những chế tài để quản lý hiệu quả.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!