Trong đợt sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị vừa qua, khoảng 100.000 công chức, viên chức và người lao động đã rời khỏi các cơ quan nhà nước và lực lượng vũ trang. Phần lớn trong số này được nhận khoản tiền hỗ trợ đối với người nghỉ hưu trước tuổi hoặc thôi việc. Tuy nhiên, với những người trên 35 tuổi, ngoài khoản hỗ trợ, nhiều người mong muốn quay lại làm việc.
Thông qua Trung tâm Dịch vụ việc làm Thành phố Hồ Chí Minh, chính quyền sẽ kết nối người lao động với các khu công nghiệp, khu công nghệ cao và doanh nghiệp tư nhân để tìm kiếm cơ hội việc làm phù hợp.
Với tinh thần trách nhiệm và nghĩa tình, chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh đang tích cực huy động các doanh nghiệp nhà nước tham gia tuyển dụng, tạo điều kiện cho lực lượng lao động này có thể tiếp tục cống hiến. Đây không chỉ là giải pháp giúp khai thác hiệu quả nguồn nhân lực sẵn có mà còn góp phần ổn định thị trường lao động của thành phố.
Đối với những người có mong muốn khởi nghiệp hoặc chuyển đổi công việc, chính quyền thành phố sẽ hỗ trợ tiếp cận các chương trình vay vốn ưu đãi, hướng dẫn lập kế hoạch kinh doanh và kết nối với các quỹ hỗ trợ doanh nghiệp. Đồng thời, thông qua Trung tâm Dịch vụ việc làm Thành phố Hồ Chí Minh, chính quyền sẽ kết nối người lao động với các khu công nghiệp, khu công nghệ cao và doanh nghiệp tư nhân để tìm kiếm cơ hội việc làm phù hợp. Đặc biệt, nhiều người trong nhóm lao động này đã được đào tạo bài bản và có kinh nghiệm làm việc lâu năm tại khu vực nhà nước.
Theo Tiến sĩ Ngô Quỳnh An, Phó Trưởng khoa Kinh tế và Quản lý Nguồn nhân lực, Đại học Kinh tế Quốc dân, dù có nhiều lợi thế về kinh nghiệm và kỹ năng chuyên môn, lao động trung niên trên 35 tuổi cũng đối mặt với một số khó khăn khi rời khu vực nhà nước.
"Thứ nhất, nhiều người chưa kịp thích ứng với các xu hướng mới như trí tuệ nhân tạo và công nghệ số, vốn ngày càng phổ biến trong thị trường lao động hiện đại. Thứ hai, họ chưa quen với môi trường cạnh tranh cao, nơi khu vực tư nhân đòi hỏi cường độ làm việc lớn, khả năng đổi mới liên tục và tinh thần làm việc linh hoạt. Thứ ba, sự khác biệt về văn hóa doanh nghiệp cũng là một rào cản, khi họ phải làm quen với một môi trường ít tính ổn định hơn so với khu vực nhà nước, thậm chí có thể phải làm việc dưới quyền những người trẻ tuổi hơn", TS. Ngô Quỳnh An cho biết.
Tiến sĩ Ngô Quỳnh An, Phó Trưởng khoa Kinh tế và Quản lý Nguồn nhân lực, Đại học Kinh tế Quốc dân, cho rằng lao động trung niên trên 35 tuổi phải đối mặt với nhiều thách thức khi rời khu vực nhà nước.
Trước những thách thức trên, TS. Ngô Quỳnh An cho rằng các chính sách hỗ trợ từ Nhà nước và sự chủ động của doanh nghiệp sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc giúp lao động trung niên thích nghi với thị trường mới.
Nhà nước cần có các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp khi tuyển dụng lao động trung niên, thông qua ưu đãi thuế, hỗ trợ tiền lương, thù lao. Hỗ trợ đào tạo tại chỗ để người lao động nhanh chóng thích nghi với môi trường làm việc mới. Bên cạnh đó, cần xây dựng cơ chế luân chuyển cán bộ từ khu vực công sang khu vực tư nhân và có chính sách thu hút họ quay trở lại làm việc trong cơ quan nhà nước khi cần thiết.
Các doanh nghiệp cần mở rộng cơ hội tuyển dụng, đánh giá người lao động dựa trên năng lực thay vì độ tuổi. Xây dựng môi trường làm việc thân thiện, hỗ trợ người lao động trung niên dễ dàng hòa nhập. Ngoài ra, doanh nghiệp có thể tận dụng nguồn nhân lực giàu kinh nghiệm này để nâng cao hiệu quả hoạt động, thúc đẩy sự phát triển bền vững.
Theo Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội, hiện nay nhu cầu tuyển dụng của các doanh nghiệp vẫn rất lớn, nhưng phân khúc dành cho lao động trung niên từ 35 tuổi bị thu hẹp.
"Người lao động trên 35 tuổi muốn học một nghề mới, trước tiên, họ nên tận dụng kinh nghiệm và chuyên môn sẵn có, đánh giá nhu cầu thị trường để tìm cách ứng dụng hoặc thương mại hóa kiến thức của mình. Tiếp theo, họ cần bổ sung các kỹ năng quan trọng như kỹ năng số, sử dụng trí tuệ nhân tạo, giao tiếp, đàm phán và xây dựng mối quan hệ. Khi bị tinh giản, mạng lưới quan hệ công việc có thể bị đứt gãy, vì vậy họ cần chủ động kết nối lại với đồng nghiệp, bạn bè để tìm kiếm cơ hội việc làm. Cuối cùng, nếu cần đào tạo nghề mới, họ nên tìm hiểu kỹ để chọn chương trình phù hợp, tránh học tràn lan mà không có định hướng rõ ràng", TS. Ngô Quỳnh An chia sẻ.
Một khóa đào tạo nghề lái xe ô tô dành cho lao động hưởng bảo hiểm thất nghiệp thu hút đông đảo người đăng ký, trong đó phần lớn là lao động lớn tuổi.
Cũng theo TS. Ngô Quỳnh An, nhóm lao động rời khu vực nhà nước có thể tận dụng chuyên môn và kinh nghiệm của mình để tham gia vào nhiều lĩnh vực mới. Một số công việc phù hợp có thể kể đến như:
Tư vấn chính sách và pháp lý: Doanh nghiệp luôn cần các chuyên gia tư vấn để đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật và cập nhật chính sách nhà nước, giúp họ hoạt động hiệu quả và bền vững.
Quản lý tại các tổ chức phi chính phủ, tổ chức phi lợi nhuận: Với kinh nghiệm làm việc trong môi trường hành chính công, họ có lợi thế trong việc điều hành, quản lý và phát triển các tổ chức này.
Khởi nghiệp hoặc làm việc tự do: Họ có thể trở thành chuyên gia tư vấn độc lập trong các lĩnh vực như kế toán, kiểm toán, quản lý tài sản, pháp lý... hoặc khởi nghiệp trong những ngành phù hợp với chuyên môn của mình.
Tham gia vào doanh nghiệp tư nhân: Với kinh nghiệm quản lý và chuyên môn sâu, họ có thể đảm nhận vai trò quản lý, cố vấn, hoặc tham gia giảng dạy, đào tạo nhân sự cho các doanh nghiệp.
Khoảng 100.000 cán bộ, công chức, viên chức và người lao động đã chuyển từ khu vực công sang thị trường lao động ngoài nhà nước, và con số này dự kiến còn tăng từ nay đến cuối năm. Sự chuyển đổi này mang đến cả cơ hội và thách thức cho cá nhân người lao động cũng như thị trường lao động nói chung. Để khai thác tối đa tiềm năng của nguồn nhân lực này, cần có các giải pháp đồng bộ, bao gồm chính sách hỗ trợ từ Nhà nước, sự chủ động của doanh nghiệp và khả năng thích nghi linh hoạt của chính người lao động.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!