Được công ty khoán trắng việc dọn rác trên địa bàn xã với mức giá 11 triệu đồng/tháng nên để hoàn thành công việc, ông Tiến ở Đốc Tín, huyện Mỹ Đức phải thuê thêm 2 người lao động nữa. Vì công ty nợ tiền 2 tháng cuối năm 2020 nên giờ ông như mắc kẹt.
"Mỗi lần chị em đến đòi tiền mình không có tiền trả họ văng tục ở nhà tôi, chửi tôi không ra cái gì, bảo các ông ăn hết rồi. Tổng mỗi cô 6 triệu. Làm việc này rẻ rúng quá mỗi tháng có 2 triệu thôi mà công ty cũng không trả" - ông Tiến nói.
Theo phản ánh, khoản tiền Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Công nghệ cao Minh Quân còn nợ của các tổ thu gom rác ở các xã, nơi nhiều là 32 triệu còn nơi ít thì bằng một nửa.
Nợ lương đã đành nhưng điều khiến những người lao động bức xúc hơn cả là chưa một lần được đóng bảo hiểm, dù đã đi làm rác cả chục năm nay.
"Chúng tôi đã từng đòi hỏi để đóng bảo hiểm xã hội. Công ty bảo là đã khoán rồi không liên quan gì đến bảo hiểm xã hội nữa" - anh Trương Đắc Mong ở xã Bột Xuyên và An Mỹ, huyện Mỹ Đức, Hà Nội nói.
Một điều khoản trong hợp đồng còn nêu rõ, bên B - tức những người lao động phải chịu trách nhiệm về an toàn lao động và tai nạn giao thông, nếu có xảy ra. Vậy là, rủi ro thì công nhân tự chịu.
Còn tại quận Nam Từ Liêm, dù hiện tại sang công ty mới, công nhân đã được hưởng đầy đủ chế độ theo quy định. Nhưng theo phản ánh, thời điểm trước năm 2021, khi còn làm việc cho Công ty Minh Quân, chỉ khoảng 10% số người lao động được đóng bảo hiểm.
Thường xuyên làm việc trong điều kiện ô nhiễm, bẩn thỉu và có nhiều rủi ro, không được đóng bảo hiểm thực sự là một thiệt thòi quá lớn cho những người làm nghề thu gom rác thải. Theo luật sư Trần Tuấn Anh, việc công ty trốn đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng. Nếu không may ốm đau, bệnh tật hay gặp nạn rủi ro trong khi làm việc thì không được bảo hiểm xã hội chi trả một đồng nào. Nhất là khi nghề thu gom rác nằm trong danh mục nghề nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và nghề đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, theo quyết định của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội.
Thu gom rác - nghề nguy hiểm
2h sáng, rác càng được chất cao bao nhiêu thì những rủi ro với họ - cũng lại tăng thêm bấy nhiêu.
Chị Đinh Thị Vấn ở xã Hùng Tiến, huyện Mỹ Đức, Hà Nội chia sẻ rằng: "Làm này chú ý vào việc cũng không quan sát được dây điện. Đôi khi không để ý, nhiều lúc cây cối, dây điện nó quạc".
Rủi ro không chỉ ở phía trên đầu mà còn đến từ dưới chân vì những cái bẫy vẫn luôn thường trực trong các bọc rác.
Còn ở khu vực nội thành, dù thường xuyên phải giáp mặt với ô nhiễm nhưng rác bẩn - cũng không phải là thứ đáng sợ nhất với những người làm công việc này.
Đã có một người phụ nữ từng làm việc cho Công ty Minh Quân không may bị xe đâm tử nạn khi đang đẩy xe trên đường phố. Không nhận được tiền bồi thường từ bảo hiểm đã đành, theo gia đình nạn nhân - họ cũng không nhận được một đồng nào từ công ty cả.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!