Tiến độ sản xuất vaccine phòng COVID-19 tại Việt Nam
Dự kiến khoảng tháng 10 đến tháng 12 năm nay, vaccine phòng COVID-19 do Việt Nam sản xuất sẽ được thử nghiệm lâm sàng trên người (giai đoạn 1). Điều này đánh dấu tốc độ nghiên cứu sản xuất vaccine nhanh chưa từng có tại Việt Nam.
Là một trong 42 quốc gia có năng lực sản xuất vaccine, Việt Nam hiện có 4 nhà sản xuất tham gia nghiên cứu vaccine COVID-19. Mỗi đơn vị đi theo hướng khác nhau, bước đầu cho thấy kết quả khả quan. Thêm vào đó, Việt Nam còn là 1 trong 38 quốc gia có cơ quan quản lý vaccine theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới, mở ra cơ hội hợp tác, xuất khẩu vaccine với các nước.
Với mục tiêu sản xuất được vaccine COVID-19 với số lượng lớn, Viện vaccine và sinh phẩm y tế IVAC sử dụng công nghệ nuôi cấy trên trứng gà có phôi. Lô sản phẩm dùng cho đánh giá tiền lâm sàng vừa được sản xuất trong tháng 7 này. Dự kiến tháng 8 sẽ được thẩm định và tối ưu hóa quy trình sản xuất và cho ra 3 lô để thử nghiệm lâm sàng trên người giai đoạn 1.
Đi theo 1 hướng khác, Công ty Vaccine và sinh phẩm số 1 VABIOTECH lại nghiên cứu và phát triển vaccine COVID-19 bằng công nghệ vector virus. Giai đoạn tiền lâm sàng thử nghiệm trên chuột đã kết thúc, cho kết quả khả quan vì vaccine dự tuyển có tính sinh miễn dịch cao. Đơn vị này đã vượt tiến độ 2 tháng của giai đoạn 1 dự án, cũng là giai đoạn quan trọng nhất trong quá trình nghiên cứu sản xuất vaccine COVID-19. Đây là cơ sở quan trọng để phát triển thành vaccine hoàn chỉnh.
Cùng nỗ lực tăng tốc, đẩy nhanh tiến độ, các đơn vị tham gia nghiên cứu sản xuất vaccine trong nước cũng như trên thế giới đều đang được tạo điều kiện thuận lợi từ cơ quan quản lý. Hiện có tất cả 163 loại vaccine COVID-19 đang được nghiên cứu phát triển, trong đó 23 loại đang ở giai đoạn thử nghiệm trên người. Tại Việt Nam, dự kiến đến tháng 10/2021 sẽ chính thức có vaccine phòng COVID-19.
Rút ngắn toàn bộ quy trình để sớm có vaccine phòng COVID-19
Bình thường từ lúc bắt tay vào nghiên cứu đến khi có 1 loại vaccine thường trải qua quá trình 5 đến 7 năm. Nhưng với vaccine COVID-19, để phục vụ an ninh y tế trong tình trạng khẩn cấp, quy trình được quyết định làm tăng tốc trong vòng 1 năm. Cùng nỗ lực toàn cầu để sớm có được vaccine COVID-19, tại Việt Nam, mọi thủ tục quy trình nghiên cứu, sản xuất vaccine COVID-19 đang được thúc đẩy nhanh, đảm bảo chất lượng, an toàn với tốc độ bứt phá.
Tất cả công đoạn, từ nghiên cứu sản xuất, kiểm định, thử nghiệm lâm sàng, cấp phép lưu hành cho đến theo dõi sử dụng vaccine đều được Bộ Y tế quyết định rút ngắn.
Thông tin được nhấn mạnh tại cuộc hội thảo về triển khai nghiên cứu sản xuất, thử nghiệm, cấp phép sử dung vaccine COVID-19 do Bộ Y tế tổ chức. Quy trình rút ngắn này dựa trên cơ sở hướng dẫn của các nước trong tình trạng y tế khẩn cấp, đặc biệt là của Mỹ và cộng đồng chung châu Âu. Theo đó, có những công đoạn 60 ngày được rút xuống còn tối đa 10 ngày. Tất cả phải đảm bảo nguyên tắc chung là tính khoa học, an toàn.
Cơ quan quản lý sẽ theo dõi, giám sát trong suốt quá trình triển khai với mục tiêu đảm bảo an toàn cho người tình nguyện tham gia nghiên cứu cũng như người sử dụng vaccine sau này.
Như vậy, các đơn vị kiểm định, quản lý sẽ cùng phối hợp, tham gia trong suốt quá trình nghiên cứu, sản xuất vaccine chứ không chờ có kết quả mới kiểm định, thẩm định hồ sơ. Tất cả với mục tiêu rút ngắn thời gian, đảm bảo tiến độ nhanh nhất nhưng cũng an toàn, hiệu quả nhất
Tiến triển tích cực trong bào chế vaccine COVID-19 trên thế giới
Ảnh minh họa: Forma Space
Cuộc đua sản xuất vaccine đang được nhiều nước đẩy mạnh. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã hoan nghênh những tiến triển trong nghiên cứu bào chế vaccine phòng COVID-19. Trên thế giới hiện có 23 vaccine tiềm năng đang được thử nghiệm lâm sàng ở người.
Tại cuộc họp báo ở Geneva, Thụy Sĩ, ông Mike Ryan, người đứng đầu chương trình khẩn cấp của WHO đã hoan nghênh thông tin vaccine thử nghiệm do tập đoàn AstraZeneca và Đại học Oxford của Anh phối hợp bào chế cho kết quả an toàn và tạo ra kháng thể ở người trong giai đoạn đầu cuộc thử nghiệm lâm sàng. Kết quả khả quan này đã được công bố trên tạp chí y khoa The Lancet số ra ngày 21/7.
Mặc dù vậy, các nhà khoa học cần tiến hành nghiên cứu thêm trước khi có thể xác nhận vaccine này bảo vệ hiệu quả và lâu dài trước virus SARS-CoV-2.
Cùng ngày, hãng dược phẩm Pfizer của Mỹ và công ty công nghệ sinh học BioNTech của Đức cũng đã công bố những dữ liệu hứa hẹn về cuộc thử nghiệm giai đoạn đầu một loại vaccine COVID-19.
Các nhà khoa học Thái Lan cũng cho biết họ đang bắt đầu giai đoạn thử nghiệm lâm sàng vaccine COVID-19 và cho kết quả tốt. Nếu thành công, Thái Lan có thể sản xuất hàng triệu liều vaccine trong 6 tháng cuối năm 2021. Australia cũng đã bắt đầu thử nghiệm vaccine COVID-19 trên 120 tình nguyện viên trong tháng này.
Bộ Quốc phòng Nga cũng thông báo vaccine do Bộ này phối hợp với Viện nghiên cứu dịch tễ học và vi trùng học Gamaleya đã bắt đầu thử nghiệm trên người và cho kết quả khả quan. Dự kiến các cuộc thử nghiệm lâm sàng sẽ hoàn tất vào cuối tháng 7 này.
Hiện có 23 vaccine tiềm năng trên thế giới đang được nghiên cứu bào chế, trong đó 3 loại vaccine đã được chia sẻ dữ liệu để các nhà khoa học cùng đánh giá thẩm định.
Vậy bao giờ mới có vaccine? Theo kịch bản khả quan, phải nửa sau năm 2021 mới có. Điều đó có nghĩa con người sẽ phải chung sống với mối lo dịch bệnh ít nhất 1 năm nữa.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!