Mưa chuyển mùa gây lốc, sét nguy hiểm
Sau nhiều tháng trời nắng nóng gay gắt, xâm nhập mặn, khoảng 1 tuần nay mưa giông đã xuất hiện đều đặn về chiều tại các tỉnh, thành phía Nam. Đây có phải dấu hiệu cho thấy Nam Bộ bắt đầu vào mùa mưa và trong mùa mưa năm nay có điều gì đáng chú ý?
Ngay chiều nay (11/5) và một số ngày gần đây tại TP Hồ Chí Minh và các tỉnh, thành Nam Bộ xuất hiện mưa to đến rất to. Trong giai đoạn chuyển mùa này, mưa dông thường diễn ra mạnh mẽ kèm gió giật và sấm sét nguy hiểm, hậu quả 1 người đã bị sét đánh tử vong.
Chiều 3/5, 1 người thiệt mạng do bị sét đánh trúng khi đang bắt ếch ngoài đồng. Vụ việc xảy ra tại huyện Vĩnh Hưng, tỉnh Long An.
Cũng tại tỉnh này, vào chiều 5/5, mưa kèm dông lốc mạnh khiến 17 phòng trọ tốc mái, đổ trụ điện.
Tại TP Hồ Chí Minh, mưa to kèm gió giật mạnh chiều 3, 5, 7 và 9/5 khiến nhiều cây xanh bật gốc, một số nhà dân, công trình, cơ sở sản xuất bị tốc mái. Không chỉ vậy, mưa xối xả khiến nhiều tuyến đường ngập nước, giao thông đi lại khó khăn.
Cơn mưa lớn chiều 7/5 tại Đồng Nai không chỉ làm đổ cây, tốc mái nhà dân, mà còn khiến nhiều nơi như TP Biên Hòa, huyện Trảng Bom, Thống Nhất... ngập sâu. Có nơi nước ngập tới đầu gối.
Sau đó một ngày, mưa dông khiến mặt đường Phan Trung ở TP Biên Hòa (Đồng Nai) trơn trượt, hàng loạt xe máy bị trượt ngã, nhiều người phải nhập viện. Nhiều cây xanh gãy đổ.
Gió Tây Nam xuất hiện, Nam Bộ mưa nhiều
Đây mới chỉ là những cơn mưa chuyển mùa, mưa to gây ngập cục bộ chứ chưa xảy ra trên phạm vi rộng. Khả năng nửa cuối tháng 5 này, mưa sẽ nhiều lên, Nam Bộ chính thức vào mùa mưa khi gió mùa Tây Nam xuất hiện.
Nhiều khả năng gió mùa Tây Nam năm nay sẽ hoạt động mạnh hơn mọi năm dưới tác động của hiện tượng La Nina, dẫn đến lượng mưa trong mùa mưa ở Nam Bộ cũng sẽ nhiều hơn. (Ảnh minh họa - Ảnh: VOV)
Đây là đới gió từ Nam Bán Cầu vượt xích đạo đi lên. Thông thường vào khoảng tháng 5 đến tháng 10 hàng năm có một dải hội tụ nhiệt đới hoạt động, vắt ngang qua Việt Nam, nó hút gió Đông Nam từ vùng áp cao lục địa ở Nam Bán Cầu, vượt qua xích đạo đổi hướng thành gió Tây Nam. Do có nguồn gốc từ biển nên gió Tây Nam mang đến nguồn ẩm dồi dào gây mưa cho đất liền phía Nam. Cường độ của gió Tây Nam sẽ thay đổi khi một trong hai yếu tố là dải hội tụ nhiệt đới hay áp cao lục địa này suy yếu hoặc mạnh lên.
Vào thời kỳ đầu hoạt động, khoảng tháng 5, gió Tây Nam hoạt động chưa ổn định, xuất hiện thưa thớt nên sẽ chỉ gây mưa trong vài ngày.
Tháng 7 - 8 là thời kỳ dải hội tụ nhiệt đới hoạt động mạnh, trường gió Tây Nam hoạt động mạnh mẽ nhất. Thậm chí có ngày mạnh bộc phát, sức gió có thể lên đến cấp 6, 7, giật tới cấp 8 -9. Vì vậy, thời kỳ này thường ghi nhận sóng to, gió lớn, biển động trên các vùng biển, tình trạng sóng cao gây sạt lở ven biển hay mưa lớn gây ngập úng phạm vi rộng trên đất liền Nam Bộ.
La Nina sẽ khiến Nam Bộ mưa nhiều hơn
Hiện tượng El Nino đang suy yếu dần và chuyển sang trạng thái trung tính, dự báo sẽ chuyển sang trạng thái La Nina trong các tháng cuối năm 2024. Nhiều khả năng gió mùa Tây Nam năm nay sẽ hoạt động mạnh hơn mọi năm dưới tác động của hiện tượng La Nina, dẫn đến lượng mưa trong mùa mưa ở Nam Bộ cũng sẽ nhiều hơn. Nhận định chi tiết của chuyên gia từ Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia
"Thời gian bắt đầu mùa mưa ở Nam Bộ thường gắn chặt với thời gian bắt đầu hoạt động của gió mùa Tây Nam. Theo nhận định, nửa cuối tháng 5, gió mùa Tây Nam sẽ hoạt động mạnh hơn, đều hơn, mùa mưa nhiều khả năng sẽ diễn ra vào nửa cuối tháng 5. Giữa tháng 5, Bình Phước và Bắc Đồng Nai khả năng xuất hiện mưa trước, sau đó là Cà Mau, Kiên Giang, miền Đông Nam Bộ. Các nơi khác ở miền Tây bước vào mùa mưa vào khoảng nửa cuối tháng 5", ông Vũ Anh Tuấn, Phó Trưởng phòng Dự báo Thời tiết, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, cho biết.
Theo ông Vũ Anh Tuấn, hiện tượng El Nino đang suy yếu, sau đó từ tháng 7 - 9/2024, dự báo sẽ chuyển sang trạng thái La Nina. Theo thống kê thường những năm xuất hiện La Nina, gió mùa Tây Nam có xu hướng hoạt động mạnh hơn, mưa sẽ có xu hướng nhiều hơn, kéo dài hơn.
Dự báo cụ thể, tháng 5/2024, tổng lượng mưa ở Nam Bộ thiếu hụt từ 10 - 30%. Tháng 6 - 9/2024, lượng mưa ở Nam Bộ tăng từ 5 - 20% so với trung bình nhiều năm. Tháng 10 - 11/2024 tổng lượng mưa khả năng cao hơn từ 10 - 30% so với trung bình nhiều năm. Tháng 12, tổng lượng mưa quay về xấp xỉ so với trung bình nhiều năm.
Lưu ý trong những cơn mưa đầu mùa
Như vậy sang tuần sau, Nam Bộ sẽ dần bước vào mùa mưa, tuy nhiên thời kỳ đầu mùa, nửa cuối tháng 5 lượng mưa vẫn còn thấp, lượng nước cung cấp chưa đáng kể. Do đó người dân cần sử dụng nguồn nước mưa cho sản xuất một cách hợp lý, tiết kiệm, bên cạnh đó cũng còn có 1 số những lưu ý sau.
Mưa đầu mùa chứa nhiều axit độc hại, đặc biệt ở những nơi gần khu công nghiệp. Những trận mưa này sẽ làm rửa trôi các chất trong khí quyển xuống nên hàm lượng axit lớn, do đó không sử dụng để nấu nướng, sinh hoạt.
Mưa đầu mùa xuất hiện đan xen chưa đủ để rửa trôi bụi bẩn, nếu sử dụng để tắm rửa dễ bị viêm da, dị ứng. Khi bị mưa ướt phải nhanh chóng tắm rửa để tránh những bệnh về da do nước mưa chứa chất ô nhiễm; không dùng nước mưa đầu mùa để tắm rửa trực tiếp, nhất là với trẻ nhỏ.
Khi tích trữ nước mưa, người dân cần lưu ý không tích trong dụng cụ có chì, tôn, kẽm; thường xuyên cọ rửa dụng cụ chứa nước mưa và đậy nắp; khi sử dụng nước mưa để tưới tiêu, sản xuất, sinh hoạt thì nên sử dụng các biện pháp lọc.
Những trận mưa đầu mùa thường đi kèm dông lốc, sấm sét và gió giật nguy hiểm có thể gây thiệt hại về nhà cửa và thậm chí cả tính mạng. Vì vậy, người dân cần gia cố nhà cửa và tìm nơi tránh trú an toàn khi cơn mưa kéo đến.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!