Theo kết quả khảo sát của Văn phòng Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) tại Việt Nam và các cơ quan liên quan, mỗi tuyến đường sắt đô thị đi vào hoạt động sẽ giúp giảm thải khí CO2 từ 39.614 đến 54.541 tấn mỗi năm.
Khảo sát của JICA đã được thực hiện với sự hợp tác của Cục Biến đổi Khí hậu (Bộ Tài nguyên và Môi trường), Vụ Môi trường (Bộ Giao thông Vận tải) và Sở Tài nguyên và Môi trường TP Hồ Chí Minh. Cuộc khảo sát được tiến hành từ tháng 2/2019 đến tháng 9/2020 trên các tuyến đường sắt đô thị số 1, số 2 ở Hà Nội và tuyến số 1 ở TP Hồ Chí Minh, là các tuyến đang và sẽ được xây dựng bằng nguồn vốn ODA của Nhật Bản.
Các chuyên gia Nhật Bản đã ước tính tiềm năng giảm phát thải khí nhà kính (KNK) của ba tuyến đường sắt này. Đây cũng sẽ là cơ sở khoa học để khuyến khích sử dụng các phương tiện giao thông phát thải thấp như đường sắt đô thị tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP Hồ Chí Minh.
Khảo sát đã cho thấy Tuyến số 1 và Tuyến số 2 của Hà Nội có tiềm năng giảm phát thải KNK tương đương lần lượt là 54.541 tấn và 39.614 tấn CO2/năm, và tương tự, tuyến số 1 của TP Hồ Chí Minh có khả năng giảm 56.877 tấn CO2/năm.
Chia sẻ kinh nghiệm của Nhật Bản, ông Ken Kumazawa, Trưởng đoàn khảo sát cho biết, đường sắt đô thị đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống hằng ngày của người dân Nhật Bản. Tại Việt Nam, khi mà hiện nay hầu hết người dân sử dụng xe máy, thì việc chuyển đổi sang đường sắt đô thị cũng không đơn giản.
Kết quả phỏng vấn các hộ gia đình sống dọc các tuyến đường sắt đô thị đang trong quy hoạch tại Hà Nội và đang được xây dựng tại TP Hồ Chí Minh cho thấy, phần lớn người tham gia khảo sát (81% dọc theo Tuyến số 1 ở TP Hồ Chí Minh và 66% dọc theo Tuyến số 1 ở Hà Nội) tỏ ý sẵn lòng sử dụng đường sắt đô thị trong tương lai.
Hệ thống đường sắt đô thị sắp được phát triển tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh không chỉ đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân, mà còn góp phần vào mục tiêu giảm 9% lượng phát thải KNK đến năm 2030 so với kịch bản phát triển thông thường.
Ông Trần Ánh Dương, Tổng Cục trưởng Tổng cục Môi trường (Bộ Giao thông Vận tải) nhận định, cuộc khảo sát đã đưa ra nhiều gợi ý để tiến hành phỏng vấn các hộ gia đình, đồng thời đề xuất một phương pháp luận đơn giản cùng cơ chế giám sát tình hình giảm phát thải KNK, khi các tuyến đường sắt đô thị được đưa vào vận hành. Bộ Giao thông Vận tải sẽ sử dụng kết quả khảo sát để tiếp tục hoàn thiện hệ thống đo lường, báo cáo và kiểm chứng trong ngành Giao thông vận tải.
Theo thống kê, các đô thị lớn ở Việt Nam như Hà Nội và TP Hồ Chí Minh đang trong tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng, gây tổn hại sức khỏe của người dân, với số ca mắc bệnh về đường hô hấp ngày càng gia tăng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!