Mỗi tuần, nhóm tự quản bảo vệ rừng của bản Lưu Thông, xã Lưu Kiền, huyện Tương Dương, Nghệ An đều tổ chức một buổi tuần tra. Mục đích là không để cho bất cứ ai trong hay ngoài bản có hành động xâm hại rừng, thứ tài sản quý giá của dân bản bao đời nay.
Giữ rừng là một trong những quy định ghi rõ tại hương ước ban hành cuối năm 2022. Cùng với rừng, những gì quý giá nhất với bà con đều được bảo vệ trong hương ước và trước tiên là con người.
''Hương ước bản quy định rõ từ khi chào đời, mỗi đứa trẻ cần được chăm lo sức khỏe, được tiêm phòng, được đi học đầy đủ'', chị Lầu Y Chi ở bản Lưu Thông, xã Lưu Kiền, Tương Dương cho hay.
Đối với dân bản, hương ước không chỉ góp phần gìn giữ cuộc sống bình yên, gắn kết cộng đồng mà còn bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa tốt đẹp. Trước đây, khi gia đình có việc tang, dân bản thường tổ chức nhiều ngày, mổ trâu, bò, thết đãi cả bản. Nay đã khác, khi hương ước quy định chỉ được mổ một con bò trong lễ tang, nhiều hủ tục khác được "gạn đục khơi trong" nhờ sự bàn bạc, đi đến thống nhất giữa những già làng, người có uy tín trong các dòng họ và đại diện chính quyền địa phương.
Ở nhiều bản vùng cao, mô hình quản lý xã hội bằng hương ước dựa trên những giá trị văn hóa đã tạo ra sự đồng thuận, từ đó việc thực hiện luật tục đã trở thành ý thức tự thân của mỗi người.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!