Vỉa hè được cho thuê, thu phí kỳ vọng sẽ đem đến những thay đổi tích cực trong việc lập lại trật tự lòng đường, vỉa hè và sử dụng nguồn thu này vào phát triển đô thị. Đây cũng là phương án mà UBND TP Hà Nội đang dự kiến xem xét có thể thực hiện nhân rộng thí điểm tại nhiều tuyến phố trong năm nay. 4 quận nội thành Hoàn Kiếm, Ba Đình, Đống Đa, Hai Bà Trưng được giao rà soát, đề xuất các tuyến phố có đủ điều kiện hạ tầng để thí điểm cho thuê vỉa hè. Tuy nhiên, ai được thuê vỉa hè? Vỉa hè trước cửa nhà mình thì người khác có được đến thuê? Rất nhiều câu hỏi đặt ra nếu đề án quản lý, thu phí vỉa hè này được thực hiện.
Hoàn Kiếm hiện là quận duy nhất tại Hà Nội cho thuê vỉa hè để kinh doanh từ năm 2021 theo chủ trương của thành phố. Trong đó, có 4 địa điểm được chấp thuận sử dụng một đoạn vỉa hè để phục vụ kinh doanh với giá 45.000 đồng/m2 mỗi tháng và phải đảm bảo lối đi tối thiểu 1,5m cho người đi bộ. Trái ngược với sự ngăn nắp, gọn gàng ở địa điểm được thí điểm cho thuê, cũng trên tuyến phố này, nhiều nơi vỉa hè lại trở nên chật chội bởi hàng quán và phương tiện. Vừa chi trả tiền thuê nhà nay lại có thêm đề xuất chi phí thuê vỉa hè, nhiều chủ kinh doanh không khỏi băn khoăn.
Ngần ngại về cách thức cho thuê nhưng để trưng dụng là của riêng thì ít ai từ chối. Nhiều người sáng tạo đủ các cách đặt chướng ngại vật ở lòng đường, vỉa hè để không cho "xe lạ" dừng đỗ vì ảnh hưởng đến sinh hoạt và buôn bán, hoặc chỉ đơn giản là giành phần để xe cho riêng mình.
Nhiều chuyên gia cho rằng, Hà Nội cần có quy định cụ thể, tính đến các yếu tố đặc thù của hoạt động thuê vỉa hè thì chủ trương này mới khả thi.
Theo kiến trúc sư Trần Huy Ánh - Hội Kiến trúc sư Việt Nam: "Muốn giữ lại vỉa hè thì chúng ta phải khảo sát kỹ lưỡng những khu vực nào có thể chuyển đổi đa mục đích và xác định giá trị cho thuê như thế nào. Nếu quá rẻ thì sẽ mất luôn vỉa hè. Ví dụ, giá thuê vỉa hè 45.000 đồng/m2, trung bình một cửa hàng từ 1 triệu đồng tiền thuê thì chênh 20 lần, như vậy thì không ai thuê cửa hàng nữa. Và tất cả các hộ kinh doanh sẽ sử dụng vỉa hè như một cái chợ khổng lồ".
Gần 10 năm qua, TP Hà Nội đã 5 lần phát động chiến dịch "giành lại vỉa hè cho người đi bộ" thực hiện trên diện rộng nhưng chỉ sau một thời gian ngắn xử lý vi phạm, khi vắng bóng lực lượng chức năng, hoạt động lấn chiếm vỉa hè, lòng đường lại đâu vào đấy. Theo Sở Xây dựng, dự kiến tháng 6/2024, cơ quan này mới báo cáo UBND thành phố về phương án quản lý, thu phí vỉa hè.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!