Theo quy định của pháp luật, hành lang đường bộ, vỉa hè, lòng đường là tài sản công cộng do Nhà nước quản lý, không ai được phép chiếm dụng làm của riêng. Thế nhưng ở Hà Nội có rất nhiều điểm mà cứ hễ đỗ xe là có người ra thu tiền. Mức phí gửi xe ô tô tại những điểm không phép thường dao động từ 30.000 - 50.000 đồng mỗi giờ.
Gọi là trông giữ xe nhưng thực ra việc của những người này cũng chỉ là chiếm dụng lòng đường ở nơi bất kì rồi để phương tiện ở đó. Việc thiếu chỗ đỗ xe đang tạo ra tiền lệ xấu ở các đô thị khi người dân thường xuyên phải chịu cảnh mất tiền oan cho những khoản phí mà đáng ra mình không phải trả.
''Chỗ họ tự mở ra mình cũng gửi đấy. Chi phí rất cao. Mình đỗ từ sáng đến trưa có khi mấy trăm nghìn. Tiền có thể đưa ngay, lúc nào ra là đi thôi. Cũng chẳng biết là họ thu đúng hay là thu quá'', anh Nguyễn Đức Sách, ở Đông Anh, Hà Nội cho biết.
Cũng như anh Sách, chị Phí Thị Ngân ở Cầu Giấy cho hay: ''Mỗi lần lên phố cổ, em gửi xe mất khoảng 50.000 đồng. Em cũng không biết là do Nhà nước thu hay tư nhân đứng lên để thu tiền đấy. Họ có đưa một tờ vé nhưng không ghi giá tiền''.
''Vừa đỗ xe họ đã xông đến đòi tiền. Không đòi được tiền là họ đòi đuổi đi bằng được. Những người tham gia giao thông rất là bức xúc. Tình trạng này xảy ra rất nhiều và thường xuyên tại rất nhiều điểm trên thủ đô'', anh Lê Việt Hùng ở Lạng Sơn cho biết.
Vì thiếu chỗ đỗ xe và để bảo toàn tài sản của mình, nhiều chủ xe đã chấp nhận trả tiền cho những người không có chức năng trông giữ phương tiện. Vé xe là thứ để xác định và giao kết quyền lợi và trách nhiệm của người gửi và người nhận. Thế nhưng nhiều người lại từ bỏ quyền lợi của mình bằng cách không cần lấy vé xe. Điều này cũng đồng nghĩa với việc ngân sách Nhà nước đang bị mất đi một khoản thu không nhỏ.
Nhiều chiêu lách luật để tư lợi tiền trông giữ xe ô tô
Tư nhân tự chiếm dụng lòng đường để trông giữ xe nên không thể có vé. Để hợp lý hóa việc thu tiền trông xe, nhiều người còn tự nghĩ ra lý do của việc không đưa vé: ''Giờ có vé đâu nữa. Giờ toàn khoán các bãi chứ chẳng bên nào có vé. Giờ tính theo lượt tiếng'', ''Công ty không phát vé''...
Việc đưa vé xe cho khách vốn là điều đương nhiên nhưng ngay tại những điểm trông giữ xe được cấp phép, khách phải yêu cầu thì mới có vé. Đáng nói, trong khi phần lớn các doanh nghiệp trông giữ xe hiện nay đều phải thực hiện nghiêm quy định xuất vé điện tử và chuyển khoản để thanh toán thì việc thu tiền mặt của khách hàng vẫn thường xuyên diễn ra. Có điểm trông giữ xe giá vé được niêm yết 25.000 đồng nhưng có người vẫn cố tình thu chênh.
KTS Trần Ngọc Chính, Chủ tịch Hội quy hoạch Phát triển Đô thị Việt Nam cho rằng: ''Khó có thể quản lý được 1 ngày bao nhiêu xe rồi vé như thế nào. Tiền thu được của việc đỗ xe không phải ít nhưng số tiền thu được của khách để đưa vào Nhà nước được bao nhiêu. Tôi nghĩ là rất ít, có nhiều khi không có''.
Chưa có có con số thống kê chính xác nào về việc Nhà nước sẽ thất thu ra sao vì những hoạt động trông giữ xe trái phép và thiếu minh bạch, nhưng số tiền thất thoát chỉ có thể lớn chứ không hề nhỏ. Những chiếc vé được trao đi tùy thích bởi dù là với Nhà nước, với cơ quan quản lý, hay với bản thân người dân, thì đây rõ ràng, chỉ là những tờ giấy vụn.
Chấp nhận gửi xe ở những điểm không phép, gửi xe mà không cần vé, hay chịu trả phí cao hơn mức giá được niêm yết, tất cả các hành động này xét về mặt bản chất, dù là tự nguyện hay bị cưỡng ép, thì đây cũng là việc tiếp tay cho những hành vi trái phép, gây ảnh hưởng đến trật tự đô thị và gây ra thất thu cho ngân sách Nhà nước.
Điều này cũng đòi hỏi cần phải có sự vào cuộc của chính quyền địa phương để giải quyết dứt điểm tình trạng tràn lan các bãi xe không phép. Dù là đi xe máy, xe đạp hay xe ô tô mà bị thu tiền một cách vô lý thì hoàn toàn có thể trình báo tới cơ quan chức năng như cơ quan công an phường, xã để xử lý sự việc. Để tránh việc phải gửi xe tại những nơi không được cấp phép, thì người dâncũng nên lưu ý một số thông tin sau đây:
Thứ nhất, tại các nơi tổ chức trông giữ được cấp phép phải cắm biển báo có chữ P. Trên biển phải ghi rõ các thông tin: giá trông giữ, công ty được trông giữ, số hotline.
Thứ hai, tại các điểm trông giữ xe ô tô hợp pháp phải luôn kẻ vạch vôi thể hiện khu vực diện tích giới hạn được tổ chức trông giữ.
Thứ ba, nhân viên trông giữ phải có phù hiệu, phải mặc đồng phục.
Thứ tư, khi thu tiền, khách hàng phải luôn nhận được biên lai hay còn gọi là vé gửi xe.
Minh bạch khoản phí trông giữ xe không chỉ là cách để bảo vệ quyền lợi của người dân mà còn là để tránh thất thu ngân sách Nhà nước và giảm các hiện tượng tiêu cực trong xã hội. Để giải quyết vấn đề này không phải là không có cách khi mà thời gian vừa qua, việc sử dụng thu phí đỗ xe không dùng tiền mặt đã dần trở nên phổ biến ở thủ đô.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!