Đài kiểm soát không lưu tại Cảng hàng không Quốc tế Tân Sơn Nhất.
Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam cho biết đã nhận được báo cáo sơ bộ của Công ty Quản lý bay miền Nam về sự việc liên quan đến các chuyến bay tại Phân khu 1 (Trung tâm kiểm soát đường dài Hồ Chí Minh), có cảnh báo xung đột ngắn hạn (STCA). Sau khi Hệ thống ATM phát tín hiệu cảnh báo, kiểm soát viên không lưu (KSVKL) đã cấp huấn lệnh để điều chỉnh quỹ đạo các chuyến bay liên quan; đồng thời, các tổ lái cũng thực hiện vòng tránh, đảm bảo an toàn cho chuyến bay.
Theo báo cáo ban đầu của Trung tâm kiểm soát đường dài Hồ Chí Minh, khoảng 6h30 ngày 19/6, kiểm soát viên không lưu cấp huấn lệnh cho máy bay 1575 trong hành trình từ Hà Nội đi Đà Lạt xuống mực bay 300 và sau đó huấn lệnh xuống mực bay 340, tàu bay xác nhận.
Cùng thời điểm này, khoảng 6h31, máy bay 244 từ TP Hồ Chí Minh đi Thanh Hóa thiết lập liên lạc với phân khu 1, báo cáo đang bay thẳng, duy trì mực bay 330. Kiểm soát viên không lưu nhận dạng máy bay và yêu cầu duy trì mực bay 330, tàu bay xác nhận.
Lúc 6h34, kiểm soát viên không lưu cấp huấn lệnh cho 1575 tiếp tục xuống mực bay 240, tàu bay xác nhận lại lần 2.
Tuy nhiên, tới gần 6h35, màn hình ATM xuất hiện cảnh báo STCA (cảnh báo xung đột ngắn hạn). Ngay lập tức, kiểm soát viên không lưu hối hả cấp huấn lệnh cho 1575 duy trì mực bay 340, rẽ trái vì lý do traffic.
Kiểm soát viên không lưu đã cấp huấn lệnh cho 244 rẽ phải hướng bay 040o. Tàu bay 244 thông báo có cảnh báo TCAS RA (hệ thống cảnh báo va chạm máy bay được thiết kế để giảm tai nạn do va chạm trên không giữa các máy bay).
Đến khoảng 6 giờ 35 phút 45 giây, 1575 xác nhận đã nhận huấn lệnh xuống mực bay 240 trước đó. Tới 6h36, màn hình ATM hết cảnh báo STCA.
Đánh giá sự cố ban đầu, cả 2 máy bay 1575 và 244 cũng như các máy bay khác khi thiết lập liên lạc với kiểm soát viên không lưu phân khu 1 - ACC Hồ Chí Minh đều đã được nhận dạng và cung cấp dịch vụ radar. Tổng số chuyến bay mà kiểm soát viên không lưu kiểm soát tại phân khu 1 thời điểm đó là 12 máy bay.
Cũng trong khoảng thời gian này, thời tiết phân khu 1 tại thời điểm xảy ra sự cố có rất nhiều mây, các máy bay xin thay đổi hướng bay nhiều lần, tần suất liên lạc giữa kiểm soát viên không lưu với các máy bay khá cao.
Đáng chú ý, kiểm soát viên không lưu đã cấp huấn lệnh cho 1575 đang duy trì mực bay 340 xuống mực bay 240 nên dẫn tới thiếu phân cách với 244 đang giữ mực bay 330 và bay ngược chiều, dẫn tới hệ thống TCAS của 244 cảnh báo.
Tại thời điểm 1575 cắt qua mực bay của 244, hai máy bay đang đối đầu với khoảng cách gần nhất giữa 2 máy bay khoảng 8NM (nautical mile - đơn vị đo hàng không được ICAO sử dụng), tương ứng khoảng 15 km.
Ngay khi sự việc xảy ra, kíp trực đã báo cáo; Công ty Quản lý bay miền Nam đã tạm thời đình chỉ các Kiểm soát viên không lưu liên quan và tiến hành xác minh sự việc, cũng như báo cáo cấp có thẩm quyền theo quy định.
Về phía Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam, khi tiếp nhận thông tin, ngay lập tức đã ra quyết định thành lập Tổ điều tra xác minh nội bộ do Trưởng ban An toàn chất lượng làm tổ trưởng để làm rõ nguyên nhân sự việc.
Tổ điều tra đang trong quá trình thực hiện nhiệm vụ tại Công ty Quản lý bay miền Nam. Khi nào có kết quả chính thức, bộ phận chức năng sẽ chính thức thông tin theo quy định.
Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam luôn xác định điều hành bay an toàn, hiệu quả cho tất cả các chuyến bay là mục tiêu hàng đầu. Lãnh đạo đơn vị luôn chủ trương không ngừng nâng cao năng lực và đảm bảo chất lượng dịch vụ bay.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!