Ô nhiễm môi trường đến từ rác thải nhựa là một thực trạng gây nhức nhối, làm ảnh hưởng đến môi trường sống, đe dọa đến hệ sinh thái. Tuy nhiên, việc xử lý rác thải nhựa vẫn còn nhiều khó khăn.
Rác thải nhựa xuất hiện ở khắp mọi nơi
Rác thải nhựa được xả ra ở mọi nơi, mọi lúc. Từ nông thôn đến thành phố, bất kỳ ai cũng không còn xa lạ với cảnh rác thải nhựa vương vãi khắp nơi, từ các loại chai nhựa, hộp nhựa đến túi nylon dùng một lần. Điều này không chỉ gây ô nhiễm môi trường mà còn làm mất cảnh quan đô thị, đường phố.
Rác thải nhựa khó phân hủy xuất hiện tràn lan trên các tuyến đường. Ảnh: Đức Anh
Nguyên nhân xuất hiện nhiều rác thải nhựa phần lớn là do việc trao đổi, mua bán của người dân tại các cửa hàng tạp hóa, quán ăn đường phố, các khu chợ… Đa phần mọi mặt hàng đều được đựng bằng túi nylon hoặc hộp, cốc nhựa dùng một lần. Đặc biệt, trong quá trình mua bán, việc sử dụng túi nylon dường như đã trở thành thói quen của người dân.
Thực phẩm bán tại các khu chợ được đựng trong túi nylon, hộp nhựa. Ảnh: Đức Anh.
Ông Đức Quỳnh (48 tuổi, người dân sống tại quận Ba Đình, Hà Nội) chia sẻ: "Mỗi khi đi chợ, do bất tiện nên tôi không mang theo túi đựng. Mặc dù túi nylon gây hại cho môi trường nhưng không thể làm khác vì người bán chỉ cung cấp túi nylon".
Hậu quả lâu dài khi sử dụng đồ nhựa dùng một lần
Sự tiện lợi khi sử dụng các sản phẩm đồ nhựa dùng một lần trong cuộc sống hiện nay là điều không phải bàn cãi. Sự tiện lợi của chúng đến từ việc chỉ phải sử dụng một lần duy nhất, các cửa hàng, quán ăn cũng chỉ mất rất ít chi phí để mua những đồ nhựa dùng một lần này. Tuy nhiên, hậu quả để lại từ những đồ nhựa dùng một lần này rất khôn lường.
Rác thải nhựa tuy dễ sản xuất nhưng rất khó phân hủy. Mỗi loại rác thải nhựa có thời gian phân hủy khác nhau. Nhưng nhìn chung, rác thải nhựa phải mất tới hàng chục, hàng trăm năm mới có thể phân hủy. Ngoài ra, việc xử lý rác thải nhựa còn nhiều bất cập, hiểu biết của người dân về rác thải nhựa còn kém, việc xử phạt hành vi xả rác thải nhựa ra môi trường chưa nghiêm khắc khiến rác thải nhựa tràn lan khắp mọi nơi.
Theo thống kê từ Bộ Tài nguyên và Môi trường, mỗi năm tại Việt Nam có khoảng 1,8 triệu tấn rác thải nhựa được thải ra môi trường, trong đó 0,28- 0,73 triệu tấn bị thải ra biển nhưng chỉ 27% trong số này được tái chế, tận dụng bởi các cơ sở, doanh nghiệp.
Biện pháp xử lý rác thải nhựa đúng cách
Cùng với việc đưa ra thực trạng và hậu quả đến từ rác thải nhựa, phải đưa ra các chủ trương, chính sách nhằm có những phương án xử lý rác thải nhựa một cách hiệu quả, không để rác thải nhựa gây ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe như: hạn chế đốt hay chôn lấp rác thải nhựa, thay vào đó hãy phân loại và thu gom để chuyển cho đơn vị xử lý,…
Theo ông Phạm Viết Thuận - Viện trưởng Viện Tài nguyên Môi trường TP Hồ Chí Minh, để giảm rác thải nhựa, về lâu dài, cần xác định những mục tiêu cụ thể và buộc phải dựa trên những cơ sở khoa học. Nguồn gốc của nhựa là polymer, để phân hủy được nó thì chúng ta phải có những quy định, chế tài ngay từ nhà sản xuất sản phẩm nhựa, đặc biệt là sản phẩm dùng một lần thì buộc phải có phụ gia để sau này phân hủy nhanh hơn.
Các bộ, ngành, địa phương cần phải có ý thức, trách nhiệm trong việc phát động, tuyên truyền các phong trào về rác thải nhựa. Đồng thời, không ngừng đổi mới, cải thiện những điểm chưa phù hợp nhằm xây dựng ý thức, trang bị kiến thức, góp phần thay đổi thói quen, nâng cao nhận thức cho cộng đồng trong việc giảm thiểu và xử lý rác thải nhựa.
Các hộ gia đình cần tuân thủ đúng những quy định về việc xử lý rác thải nhựa, nên thực hiện những biện pháp tái chế rác thải nhựa hữu ích như: dùng các hộp nhựa, chai nhựa dùng một lần để làm thành những lọ hoa để bàn, dụng cụ tưới nước cho cây, hộp đựng bút,… từ đó góp phần làm giảm đi lượng rác thải nhựa.
Giảm thiểu và xử lý rác thải nhựa đúng cách chính là việc quan trọng trong việc bảo vệ môi trường hiện nay. Chính vì vậy, cả cộng đồng cần chung tay, cố gắng thay đổi từ hôm nay bằng những hành động nhỏ nhất để bảo vệ môi trường khỏi hiểm họa từ rác thải nhựa.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!