Thời gian qua, thực hiện công cuộc chuyển đổi số quốc gia, ở bất cứ đâu, biên giới - hải đảo hay vùng sâu vùng xa, người dân đều đã được thụ hưởng những thành quả từ quá trình chuyển đổi số này mang lại. Việc triển khai dịch vụ công trực tuyến với sự hỗ trợ đắc lực của các ứng dụng công nghệ thông tin đã giúp việc giải quyết các thủ tục hành chính trở nên nhanh gọn, thuận tiện hơn. Tuy nhiên, trong khi các thủ tục trực tuyến đã nằm trong tầm tay của các công dân trẻ thì đại bộ phận người dân ở tuổi trung niên, cao tuổi vẫn đang gặp những khó khăn khi tiếp cận với loại hình dịch vụ này.
Để dịch vụ công trực tuyến không bỏ quên người già
Dù tuổi đã cao nhưng để làm thủ tục thừa kế tài sản - hôm nay ông Nguyễn Văn Minh, phường Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy, Hà Nội vẫn phải trực tiếp đến ủy ban nhân dân phường thực hiện việc xác định tình trạng hôn nhân.
Vì nhiều cái "không có" lại thêm không biết sử dụng máy tính nên càng khiến quá trình thực hiện thủ tục dịch vụ công trực tuyến với ông Minh - gặp nhiều trở ngại hơn.
Trung bình mỗi tháng, phường Nghĩa Đô tiếp nhận và giải quyết khoảng 150 hồ sơ cho người dân. Trong đó, thủ tục hành chính liên quan đến người cao tuổi chiếm khoảng 40%. Để họ không phải đi lại nhiều lần, gần như cán bộ tiếp nhận hồ sơ đều phải trực tiếp hỗ trợ làm thay.
Để người cao tuổi thụ hưởng những tiện ích từ dịch vụ công trực tuyến, cùng lúc trách nhiệm công việc của các cán bộ một cửa buộc phải nhân đôi.
Vì ông Hưng không thể tự làm thủ tục, thay vì làm giúp - cán bộ phường Mễ Trì, quận Nam Từ Liêm lại chọn cách hướng dẫn khai báo thông tin theo mẫu có sẵn để nhận hồ sơ theo kiểu truyền thống trước đây. Rồi sau đó mới tải văn bản lên cổng dịch vụ công để xử lý.
Một trở ngại chung với người cao tuổi là 3 không: không sử dụng thiết bị điện thoại thông minh; không có tài khoản cá nhân và không biết dùng công nghệ. Trước thực tế đó, các cán bộ làm thủ tục hành chính đã và đang nỗ lực hàng ngày, làm thêm giờ và thực hiện nhiều giải pháp với cùng một mục tiêu và quyết tâm: để dịch vụ công trực tuyến không bỏ quên người già.
Tình trạng nghẽn mạng khi thực hiện dịch vụ công trực tuyến
Đặc thù tuổi tác đã khiến việc tiếp cận và sử dụng công nghệ trong quá trình làm thủ tục dịch vụ công trực tuyến với người cao tuổi gặp nhiều trở ngại. Tìm đến sự hỗ trợ của con cháu hay cán bộ giải quyết hồ sơ được coi là điều cần thiết để người cao tuổi có thể thực hiện các thủ tục hành chính. Vậy nhưng, thời gian qua, theo phản ánh của một số người dân và công chức làm nhiệm vụ, đôi khi còn xảy ra tình trạng nghẽn mạng khi đăng nhập phần mềm dịch vụ công trực tuyến tại một số thời điểm, khiến việc tiếp nhận và xử lý hồ sơ bị kéo dài, chưa được như mong đợi.
Cũng theo thông tin từ phía cán bộ hành chính UBND phường Mễ Trì cung cấp, nguyên nhân của lần nghẽn mạng khi đăng nhập vào trang web dịch vụ công gần nhất là do sự cố hạ tầng. Đơn vị vận hành cho rằng, đây là sự cố ngoài ý muốn và đã được khắc phục sau đó. Hệ thống thông tin được khôi phục lại để các đơn vị tiếp tục xử lý công việc.
Chuyển đổi số là một hành trình dài, trong đó công nghệ là nền tảng để thực hiện. Đề án số 06 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đã chỉ ra mục tiêu và lộ trình chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030.
Theo báo cáo chuyển đổi số quốc gia năm 2023 của Bộ Thông tin và Truyền thông, cơ sở dữ liệu quốc gia về cán bộ, công chức, viên chức đã kết nối, đồng bộ dữ liệu với 96 bộ, ngành, cơ quan Trung ương, địa phương. Trong đó có 70/96 bộ, ngành, địa phương đã đồng bộ dữ liệu đạt 100%. Đối với 53 dịch vụ công thiết yếu theo lộ trình, hiện Văn phòng Chính phủ thường xuyên đôn đốc các bộ, ngành, địa phương tái cấu trúc quy trình, cung cấp dịch vụ công trực tuyến trên Cổng dịch vụ công quốc gia… Mục tiêu trong giai đoạn 2023-2025 là: 100% người dân - doanh nghiệp sử dụng dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 được định danh và xác thực điện tử thông suốt, hợp nhất trên hệ thống thông tin từ Trung ương đến địa phương.
Cũng theo lộ trình thì chỉ còn 1 tháng nữa là đến thời điểm bảo hiểm xã hội Việt Nam thực hiện chủ trương không dùng tiền mặt trong chi trả lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng. Quá trình triển khai đang ở giai đoạn đầu, nhưng tại Hà Nội đã đạt kết quả tích cực, được hầu hết người cao tuổi đồng tình đón nhận. Điều đó đã phần nào cho thấy chuyển đổi số bắt đầu từ người dân, lấy người dân làm trung tâm, làm cho người dân thấy công nghệ là thứ dễ dàng, thiết thực.
Trả lương cho người cao tuổi qua tài khoản
Chỉ sau khoảng 10 phút làm thủ tục khai báo thông tin cá nhân tại UBND phường, ông Nguyễn Văn Dũng, phường Phú La, quận Hà Đông đã được cán bộ ngân hàng cấp tài khoản. Kể từ tháng 7 sắp tới, ông không cần phải đi nhận lương hưu trực tiếp nữa.
Những bất tiện mỗi lần nhận lương trực tiếp, từ nay với những người cao tuổi ở đây, sẽ không còn nữa. Cảm nhận được hiệu quả thiết thực từ điều này, nên chỉ sau hơn một tuần ra quân tuyên truyền, vận động, gần như 100% người dân hưởng chế độ hưu trí, trợ cấp bảo hiểm xã hội trên địa bàn quận Hà Đông đã hoàn thiện đăng ký nhận tiền lương qua tài khoản cá nhân.
Căn nhà của bà Nguyễn Thị Tam, Tổ dân phố số 6, quận Hà Đông hôm nay đón những vị khách đặc biệt gồm cán bộ ngân hàng, cán bộ ngành bảo hiểm và cán bộ công an phường. Vì đau chân khó khăn trong việc đi lại - nên những trường hợp già yếu như bà Tam sẽ được tổ công tác đến tận nhà hỗ trợ khai báo các thông tin để làm thủ tục nhận lương qua tài khoản.
Thống kê của Bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội cho thấy, tính đến cuối ngày 30-5, kết quả đạt được trong thực tế vượt xa mục tiêu đề ra, khi đã đạt tỷ lệ hơn 90%.
Với quyết tâm không để người cao tuổi bị bỏ lại phía sau trong công cuộc cải cách thủ tục hành chính, dự kiến, từ đầu tháng 7 tới đây, đại đa số người hưởng chế độ bảo hiểm xã hội ở Thủ đô sẽ nhận tiền lương ngay trong ngày đầu chi trả.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!