Gia đình ông Trần Quang Toàn ở thị trấn Hóa Thượng, huyện Đồng Hỷ, Thái Nguyên đã hơn 22 năm. Năm 2019, ông Toàn làm đơn xin chuyển đổi mục đích sang đất ở và đã được UBND tỉnh phê duyệt cho phép chuyển đổi. Thế nhưng, đã hơn 4 năm, hồ sơ của gia đình ông vẫn chưa được chuyển đổi, thậm chí trong suốt nhiều năm, ông không hề biết và nhận được thông báo chính thức nào từ huyện và xã về việc thửa đất của gia đình ông có được tỉnh cho phép chuyển đổi.
Thực tế, không ít người dân gửi đơn xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất rồi rơi vào im lặng, không biết có được phê duyệt hay không. Với nhiều người dân, việc xin chuyển đổi hiện vô cùng khó khăn.
''Hồ sơ của tôi nộp từ năm kia nhưng tôi không nhận được một thông báo nào từ cơ quan chức năng nên cũng không biết được có chuyển đổi được hay không'', bà Phan Thị Thành ở phường Tích Lương, TP. Thái Nguyên cho biết.
Việc khó có thể chuyển đổi mục đích đất đối với hộ gia đình, cá nhân được thể hiện rõ qua số liệu ở nhiều địa phương suốt 6 năm nay chưa có một cá nhân nào được chuyển đổi mục đích đất ở.
Quy trình chuyển đổi mục đích sử dụng đất
Theo quy định, dựa trên nhu cầu của người dân đăng ký trong năm ở cấp phường, xã, thị trấn thì UBND cấp thành phố, quận, huyện sẽ kiểm tra điều kiện chuyển đổi bằng 2 tiêu chí:
+ Thửa đất có phù hợp với quy hoạch đất ở;
+ Nhu cầu sử dụng thực tế của người dân.
Từ đó trình danh sách lên tỉnh để được phê duyệt vào cuối năm. Danh sách được phê duyệt sẽ được công bố công khai và chuyển về các cấp để hướng dẫn người dân làm thủ tục chuyển đổi mục đích đất ở.
Như vậy, theo các quy định hiện hành về chuyển đổi mục đích sử dụng đất thì quy trình, thủ tục khá đơn giản, nhưng vì sao trên thực tế người dân xin chuyển đổi lại không hề dễ dàng chút nào?
Bất cập chuyển đổi mục đích sử dụng đất
Theo một thông báo đăng ký kế hoạch sử dụng đất, người dân có 4 ngày để làm thủ tục xin chuyển mục đích sử dụng đất, tính cả thời gian nhận được thông báo. Thế nhưng, trong các loại giấy tờ cần phải có trích lục bản đồ địa chính của thửa đất - loại giấy tờ người dân phải lên cấp quận, huyện, tỉnh hay thành phố - thì không phải ai cũng làm kịp.
Làm kịp được hồ sơ đã khó nhưng nộp được rồi để biết kết quả hồ sơ có đủ điều kiện để trình lên cấp tỉnh còn khó hơn. Việc thiếu minh bạch ở các cấp phường, xã, quận, huyện khi không thông báo các trường hợp đủ hay không đủ điều kiện có thể dẫn tới tình trạng hồ sơ của công dân không được đưa vào danh sách cấp tỉnh để xin phê duyệt.
Chỉ tiêu phân bổ đất ở hàng năm đối với hộ gia đình, cá nhân sẽ dựa vào nhu cầu đăng ký của người dân đủ điều kiện của năm trước đó. Tuy nhiên, chỉ tiêu này có phản ánh đúng thực tế nhu cầu của người dân hay không đó là vấn đề đặt ra khi việc niêm yết kế hoạch sử dụng đất ở cấp huyện để người dân nắm bắt vẫn còn rất hạn chế.
Cung cấp thông tin, xử lý hồ sơ, thông báo kết quả, chỉ khi các quy trình này được thực hiện và giám sát công khai thì việc chuyển đổi mục đích sử dụng cho hộ gia đình, cá nhân mới thực sự khách quan và hiệu quả. Từ đó mới giảm thiểu những tiêu cực có thể xảy ra do việc giữ thông tin để gây khó dễ cho người dân.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!