Quy hoạch là công cụ có vai trò, vị trí quan trọng, tiền đề để nền kinh tế và thị trường bất động sản phát triển ổn định, bền vững. Nói về giá trị đất đai thì cốt lõi đó là mục đích sử dụng. Trong khi đó, mục đích sử dụng đất lại do quy hoạch sử dụng đất quy định.
Những lô đất trồng cây lâu năm diện tích hàng nghìn m2 ở những vị trí rất đẹp được chuyển đổi hết sang đất thổ cư. Giá trị của đất sau khi chuyển đổi cao gấp từ 5-10 lần và không phải ai cũng dễ dàng chuyển đổi được.
"Nói chung dân chuyển đổi đất thổ cư khó lắm, phù hợp đất ở mà chuyển chưa được nhưng mà người ta ở đâu tới là mua bán phân lô có thổ cư hết luôn, chỗ không phù hợp đất ở vẫn chuyển được luôn", ông Nguyễn Sỹ, Trưởng thôn Bãi Giếng 2, xã Cam Hải Tây, huyện Cam Lâm, Khánh Hòa cho biết.
Việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất ở xảy ra khá phức tạp ở một số địa phương như Khánh Hòa, Lâm Đồng, Bình Thuận. Căn cứ mà chính quyền địa phương ở đây đưa ra đó là dựa vào quy hoạch sử dụng đất.
Ông Ngô Văn Bảo, Chủ tịch UBND huyện Cam Lâm, tỉnh Khánh Hòa cho biết: "Cơ quan chức năng vẫn dựa vào quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất, tuy nhiên sai sót ở đây nằm ở chỗ một số không phù hợp quy hoạch xây dựng".
Trước thực trạng này, mỗi địa phương lại có cách xử lý sai phạm khác nhau. Khánh Hòa thì hủy các quyết định liên quan và xử lý kỷ luật lãnh đạo các cấp. Lâm Đồng tạm dừng không cho phép xây dựng và ở cấp Huyện xin tiếp tục giữ nguyên các quyết định.
Các địa phương vẫn đang gỡ rối vì những sai phạm của các cấp gây ra, còn với không ít người dân nguy cơ vướng vào rủi ro pháp lý khi mua những thửa đất này là khó tránh khỏi bởi việc rà soát chuyển đổi mục đích sử dụng đất vẫn chưa có số liệu đầy đủ.
Từ những nơi hẻo lánh cho đến khu vực sát biển đều được chuyển đổi mục đích sử dụng thành đất ở. Có sổ đỏ, người dân sẽ yên tâm nghĩ rằng pháp lý rõ ràng mà không biết rằng việc xử lý sau đó sẽ vô cùng phức tạp khi những thửa đất này được mua bán qua nhiều người
Nhiều năm gần đây, không ít lãnh đạo cấp tỉnh, sở ban ngành một số địa phương đã vướng vào lao lý, nguyên nhân đều xuất phát từ việc chỉ xem xét quy hoạch sử dụng đất để chuyển đổi mục đích sử dụng đất mà không xem xét sự phù hợp với các quy hoạch khác.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!