Câu chuyện đổi tiền lẻ vào mỗi dịp Lễ Tết không còn là điều gì quá mới mẻ với người dân Việt Nam. Cứ đến hẹn lại lên, bước vào thời điểm cận Tết, thị trường này lại nóng hơn bao giờ hết. Trên mạng xã hội, tại các hội nhóm, xuất hiện liên tục các bài viết quảng cáo tiền lẻ, đổi tiền lẻ với đủ mệnh giá, bán những tờ tiền có số seri đẹp hay ngày tháng năm sinh....
Tình trạng đổi tiền lẻ tràn lan, nhưng hoạt động này đã được quy định trong luật pháp và có cơ chế xử phạt. Cụ thể, ngày 17/10/2014, Chính phủ đã ban hành Nghị định 96/2014/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 12/12/2014 quy định về việc xử phạt đối với các hoạt động đổi tiền lẻ. Theo đó Khoản 5 Điều 30 NĐ 96/2014 quy định: Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm sau đây: a)Thực hiện đổi tiền không đúng quy định của pháp luật. Như vậy, nếu bị cơ quan chức năng phát hiện, người đổi tiền lẻ hưởng chênh lệch không đúng quy định sẽ bị xử phạt từ 20.000.000 - 40.000.000 đồng.
Bên cạnh đó, những dịch vụ này thường hoạt động chủ yếu trên mạng xã hội và tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ. Cụ thể, các đối tượng lừa đảo có thể lợi dụng nhu cầu của người dân, yêu cầu khách hàng giao dịch bằng cách chuyển khoản hoặc nạp thẻ cào điện thoại, sau đó chặn liên lạc để cướp trắng số tiền
Luật sư Nguyễn Ngọc Liên (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho biết: "Để có thể hạn chế được tình trạng nhiều người lợi dụng nhu cầu cần tiền lẻ, tiền mới để đổi tiền lấy phí cao, cần phải có sự tuyên truyền và thay đổi nhận thức của người dân. Thay vì đi lễ chùa dùng 10 tờ 1.000 đồng hay 2.000 đồng làm công đức thì có thể dùng 1 tờ 10.000 đồng, 20.000 đồng hay 50.000 đồng để làm công đức".
Một số người bán cho biết, những năm gần đây, Ngân hàng Nhà nước đã ngừng phát hành tiền lẻ mới vào dịp Tết, thế nên để có được số tiền lẻ bán cho người cần mua, họ đã phải tích trữ ngay từ năm trước đó. Hoạt động tích trữ cũng được thực hiện cùng với sưu tầm những tờ tiền có seri đẹp như tứ quý, đại phát đại lộc, ngày tháng năm sinh để bán lại với giá cao cho những người có nhu cầu mua lưu niệm hoặc tặng. Thực tế, có những người sẵn sàng bỏ tiền triệu để mua được 1 tờ tiền có mệnh giá nhỏ gấp chục lần.
Chi phí đổi tiền lẻ cao ngất ngưởng nhưng luôn có người sẵn sàng chi tiền để đổi
Chi phí đổi tiền lẻ cũng không hề rẻ, một số nơi lấy mức phí 7% với mỗi 1 triệu tiền đổi. Một số người lấy mức phí tùy theo mệnh giá tiền, mệnh giá càng nhỏ thì phí càng cao. Một tài khoản facebook rao đổi tiền lẻ với mức phí được tính khá đắt đỏ. Đối với tiền 1000đ, phí đổi là 40.000 đồng cho 1 thếp 100 tờ, chiếm đến 40% giá trị; với mệnh giá 10.000 đồng phí đổi là 80.000 đồng cho 1 triệu; với tiền 20.000 đồng phí đổi là 90.000 đồng/triệu. Dù đắt, nhưng người hỏi đổi tiền rất nhiều.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!