Cây lá ngón - loài cây cực độc, mọc rất nhiều ở các tỉnh miền núi từ miền Bắc cho đến miền Trung. Chỉ một lá ngón có thể giết chết một người trưởng thành.
Những năm qua, tình trạng tự tử bằng lá ngón liên tục xảy ra tại các ngôi làng của đồng bào dân tộc miền núi và để lại nhiều hệ lụy cho gia đình và xã hội. Đào gốc, tiêu hủy cây lá ngón nhằm góp phần thay đổi nhận thức của người dân về loài cây độc hại này.
Ngôi làng quanh năm mây phủ là mảnh đất màu mỡ cho cây lá ngón sinh trưởng. Chưa đến mùa rẫy, người Xê Đăng làng Măng Lâng, xã Trà Cang huyện Nam Trà My, Quảng Nam rủ nhau đi diệt cây lá ngón. Phụ nữ mang bầu, bà mẹ có con nhỏ, thậm chí là trẻ em cũng hăng hái tham gia. Hai em Hồ Văn Vương và Hồ Văn Võ rất căm ghét cây lá ngón. Vì nó mà hai em mồ côi khi mới lên 5. Chỉ hơn 2 năm, làng Măng Lâng có đến 9 người chết vì lá ngón khiến nhiều người khiếp sợ loài cây này.
Người dân nhổ bỏ tận gốc cây lá ngón
Ở vùng sâu, vùng xa như huyện Nam Trà My, khi ăn lá ngón, tỷ lệ được cứu sống rất thấp. Trong khi đó, loài cây tử thần mọc rất nhiều ở nương, thậm chí là ở gần vườn nhà, đe dọa đến đất sản xuất của bà con. Khi cây lá ngón mọc quá gần cây trồng khác rất nguy hiểm. Có trường hợp ngộ độc rượu ngâm rễ cây nghi có lẫn rễ cây lá ngón. Vì vậy, việc đào gốc, tiêu hủy là cách làm thủ công nhưng sẽ có hiệu quả, hạn chế sự lan rộng của loài cây chứa độc tố mạnh này.
Nhờ phát hiện kịp thời, các cơ sở y tế ở miền núi cũng đã cứu được hàng chục người ăn lá ngón tự sát. Tuy nhiên, cũng có hàng chục người không có may mắn như vậy. Tại huyện Nam Trà My, rất nhiều đứa trẻ mồ côi do cha mẹ tìm đến lá ngón. Điều đáng lo ngại là nhiều vụ tự tử bằng lá ngón có tuổi đời rất trẻ. Có lúc, người dân muốn rời bỏ làng vì có quá nhiều người chết do lá ngón. Thay vì tuyên truyền những tác hại của cây lá ngón tại nhà cộng đồng, chính quyền các địa phương phát động dân làng thường xuyên phát dọn, tiêu hủy cây lá ngón quanh làng. Cách làm này được bà con rất ủng hộ, bởi họ không muốn thấy thêm người nào ở làng mất mạng vì loại cây tử thần này.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!