Cấp thiết đẩy mạnh phòng chống ma túy
Vừa qua, Quốc hội đã thảo luận tại hội trường về chủ trương đầu tư cho Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2030.
Trước đây, kinh phí dành cho chương trình phòng chống và cai nghiện ma túy được nằm trong ngân sách thường xuyên của các địa phương nên rất hạn hẹp, không đủ để duy trì hoặc đầu tư mới cho các trung tâm cai nghiện.
Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2030 sẽ tập trung khắc phục những tồn tại, hạn chế, giải quyết được các vấn đề mang tính cấp bách và tăng cường đầu tư công của quốc gia trên các lĩnh vực giảm cung, giảm cầu, giảm tác hại của ma túy.
Nguồn vốn thực hiện chương trình 22.450 tỷ đồng, trong đó ngân sách trung ương là hơn 17.725 tỷ đồng, còn lại là ngân sách địa phương và vốn huy động hợp pháp khác.
Chương trình cũng đề ra chỉ tiêu phấn đấu 100% cơ sở cai nghiện ma túy công lập bảo đảm các điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị theo quy định.
Dự kiến đến năm 2028, 2.000 xã, phường, thị trấn có người nghiện ma túy được hỗ trợ đầu tư nâng cấp sửa chữa, bổ sung trang thiết bị đủ điều kiện theo quy định để tiếp nhận và tư vấn cai nghiện.
Nhiều trung tâm cai nghiện ma túy xuống cấp, quá tải
Trong Chương trình mục tiêu Quốc gia đề ra chỉ tiêu phấn đấu 100% cơ sở cai nghiện ma túy công lập bảo đảm các điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị theo quy định. Tuy nhiên trên thực tế, hầu hết cơ sở cai nghiện ma túy đều trong tình trạng quá tải, cơ sở vật chất xuống cấp trầm trọng, nhân lực thiếu, trong khi số người nghiện cần cai tập trung vẫn tăng đều hàng năm. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến công tác cai nghiện và tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với cộng đồng.
6 - 8 người ở chen chúc trong một căn phòng rộng 10 m2, mùa hè nóng nực, mùa đông lạnh giá, không có nước sạch. Điều kiện sinh hoạt tối thiểu không đảm bảo khiến nhiều học viên tìm cách trốn trại. Còn những người chưa vào trốn tránh để không bị đưa đi cai nghiện tập trung.
6 - 8 người ở chen chúc trong một căn phòng rộng 10 m2. Điều kiện sinh hoạt tối thiểu không đảm bảo khiến nhiều học viên tìm cách trốn trại.
Đã 20 năm kể từ ngày đưa vào hoạt động, trung tâm cai nghiện tỉnh Lạng Sơn chưa được nâng cấp, sửa chữa, trong khi số người đến cai nghiện ngày càng tăng lên tới 700 người, vượt xa công suất 400 người theo thiết kế ban đầu.
"Cơ sở vật chất hiện xuống cấp, nên trong quá trình sử dụng không đảm bảo. Một số khu không sử dụng được", ông Hoàng Văn Thả, Giám đốc Cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh Lạng Sơn, cho biết.
Theo quy định, 1 cán bộ phải quản 7 học viên ,nhưng tại trung tâm cai nghiện này, mỗi nhân viên thường xuyên phải quản từ 15 - 20 học viên. Do biên chế không có nên cũng không thể tuyển thêm người.
Áp lực công việc, lương thấp, lại phải đối mặt với nhiều nguy cơ khiến cán bộ làm công tác cai nghiện bị rơi vào tình trạng kiệt sức và chán nản với công việc. Nhiều người đã bỏ việc vì không chịu đựng được.
"Số lượng cán bộ của chúng tôi rất ít, hiện có 43 cán bộ quản lý tới hơn 600 học viên. Đây là áp lực rất lớn", ông Nguyễn Minh Thư, Giám đốc Cơ sở cai nghiện ma túy số 1 tỉnh Lào Cai, cho hay.
Các trung tâm cai nghiện tập trung hoạt động chủ yếu dựa vào nguồn ngân sách hạn hẹp do nhà nước cấp. Nhiều ý kiến cho rằng cần mở ra các trung tâm cai nghiện tư nhân có thu phí. Tuy nhiên, người nghiện khi đã phải đi cai, kinh tế gia đình cũng gần như cạn kiệt nên không thể trang trải các chi phí cho cơ sở cai nghiện tư nhân.
"Cán bộ ở đây thường đối diện với nguy hiểm, có thể đối diện với tình hình mất an ninh trật tự bất cứ lúc nào, thậm chí có tình trạng bỏ trại, trốn trại tập thể", ông Nguyễn Văn Sơn - Phó Giám đốc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tỉnh Lào Cai - thông tin.
Nhiều cơ sở cai nghiện là công trình trại giam cũ, xây dựng đã lâu năm nên xuống cấp, thiếu thiết bị phục vụ quản lý người nghiện. Tình trạng này đang gây áp lực rất lớn cho đội ngũ nhân lực làm công tác cai nghiện và ảnh hưởng đến kết quả cai nghiện.
Các trung tâm cai nghiện ở trạng thái xuống cấp như vậy, trong khi số người nghiện ma túy vẫn tiếp tục gia tăng hàng năm, đặc biệt ở lứa tuổi thanh thiếu niên.
Việc cai nghiện tập trung đối với người nghiện ma túy là cần thiết và cấp bách. Trong Tờ trình Quốc hội về đầu tư cho Chương trình mục tiêu quốc gia về ma túy đến năm 2030, Bộ Công an đề nghị dành ra gần 14.000 tỷ đồng để nâng cấp các trung tâm cai nghiện từ nay cho đến năm 2030, đảm bảo cơ sở vật chất và duy trì điều trị cho ít nhất 50.000 người nghiện. Quản lý được người nghiện, người nghiện an tâm điều trị ở các trung tâm cai nghiện sẽ góp phần đảm bảo an ninh trật tự xã hội.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!