Phát hiện ung thư vú sớm nhờ kỹ thuật mới

Trước đó bệnh nhân đi khám tại bệnh viện khác, làm siêu âm và chụp X-quang đều bình thường. Không yên tâm, chị đến BVĐK Tâm Anh Hà Nội kiểm tra. BS.CKII Lê Nguyệt Minh, Trưởng đơn vị Kỹ thuật cao chẩn đoán và can thiệp bệnh tuyến vú chỉ định người bệnh chụp X-quang vú phân giải cao, phát hiện một vùng tổn thương 3mm ở ngực trái. Kết quả chụp X-quang 3D cho thấy đây là tổn thương ác tính.

Bác sĩ Minh tiến hành sinh thiết tổn thương dưới hướng dẫn của X-quang. Kết quả xét nghiệm cho thấy ung thư biểu mô ống tại chỗ độ I, giai đoạn sớm. Chị Phương sau đó được phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ vú trái, sức khỏe ổn định.

Một trường hợp khác, chị Nguyễn Thị Quyên, 40 tuổi, tiền sử gia đình có mẹ đẻ bị ung thư vú, đến BVĐK Tâm Anh tầm soát bệnh. Người bệnh được chụp X-quang vú hai mức năng lượng có tiêm thuốc cản quang vì mô tuyến vú quá đặc, phát hiện tổn thương đường kính 8mm ngấm thuốc mạnh. Kết quả sinh thiết khẳng định đây là ung thư vú giai đoạn sớm.

"Nhiều trường hợp tổn thương vú ác tính siêu nhỏ, rất khó quan sát được bằng mắt thường khi siêu âm nên có thể bỏ sót. Hiện này nhiều tiến bộ trong lĩnh vực chụp X-quang vú giúp khắc phục được nhược điểm này, phát hiện ung thư vú giai đoạn rất sớm", bác sĩ Minh nói.

Theo đó, chất lượng hình ảnh X-quang kỹ thuật được cải tiến với độ phân giải lên đến 85 micromet cho mỗi điểm ảnh thay vì chụp phim thường như trước đây giúp bác sĩ có thể phóng to, rõ nét toàn bộ cấu trúc vú trên màn hình, thấy rõ những bất thường chỉ vài milimet. Ngoài ra phần mềm trí tuệ nhân tạo tích hợp trong máy đọc phim giúp sàng lọc bước đầu, bác sĩ sẽ sàng lọc lần thứ 2, tăng hiệu quả phát hiện bất thường, tránh tối đa bỏ sót bệnh.

Bên cạnh máy X-quang thông thường, hiện nay có thêm máy X-quang hai mức năng lượng và X-quang 3D. Trong khi X-quang vú thông thường chỉ chụp được một phim nhu mô tuyến vú thì X-quang hai mức năng lượng có hai lần phát tia mức năng lượng cao và mức năng lượng thấp, giúp xóa đi phần mô tuyến vú bình thường, chỉ hiện rõ những tổn thương gợi ý ác tính. Chụp X-quang vú 3D tái tạo lại mô tuyến vú dưới dạng các lớp cắt mỏng 1 mm, làm gia tăng khả năng phát hiện tổn thương cũng như loại trừ những trường hợp dương tính giả do chồng lấp mô tuyến.

Trước đây, đa phần sinh thiết khối u được thực hiện dưới siêu âm, nhưng với những tổn thương chỉ thấy được dưới X-quang, phương pháp truyền thống là mổ rộng, người bệnh phải chịu một vết sẹo lớn 4-5cm, kể cả kết quả lành tính. Hiện nay các bác sĩ có thể sinh thiết dưới định vị 3D của X-quang giúp lấy đúng tổn thương cần sinh thiết mà người bệnh chỉ chịu một vết rạch nhỏ 5mm.

Bác sĩ Minh cho biết ung thư vú cũng giống như các ung thư khác, tiến triển âm thầm, ở giai đoạn sớm hầu như không có biểu hiện ra bên ngoài. Nếu phát hiện ở giai đoạn này, khả năng điều trị khỏi hoàn toàn rất cao. Càng ở giai đoạn sau, tiên lượng điều trị càng khó khăn, tiên lượng sống càng giảm. Theo Bộ Y tế, ở một số quốc gia Đông Nam Á, bệnh nhân được chẩn đoán ở giai đoạn I, II có tỷ lệ sống sau 5 năm có thể từ 80,7% - 94,4%, trong khi nếu chẩn đoán ở giai đoạn III, IV chỉ là 23,3% - 59,7%.

Bác sĩ Minh khuyến cáo tất cả phụ nữ trong độ tuổi sinh sản (từ 18 tuổi trở lên) nên tự khám vú hàng tháng, vào một ngày cố định trong tháng, tốt nhất là ngày thứ 7-10 kể từ ngày đầu chu kỳ kinh, nhờ đó những thay đổi bất thường ở vú sẽ được chính bản thân người bệnh cảm nhận được đầu tiên. Phụ nữ từ 30 tuổi trở lên nên khám chuyên khoa về vú 1 năm/lần, cần được bác sĩ đánh giá mức độ nguy cơ ung thư vú để lựa chọn phương pháp sàng lọc phù hợp, từ 40 tuổi trở lên nên được chụp X-quang vú để sàng lọc ung thư vú.

Người có yếu tố nguy cơ cao mắc ung thư vú gồm: tiền sử gia đình có người mắc ung thư vú hoặc ung thư buồng trứng, thường xuyên sử dụng thuốc tránh thai hoặc hormone nội tiết estrogen thay thế, không sinh con hoặc sinh con muộn sau 30 tuổi, chế độ ăn nhiều chất béo, mỡ động vật, ít vận động, hút thuốc lá, uống rượu bia thường xuyên… Những người này nên siêu âm tuyến vú, chụp X-quang vú và chụp cộng hưởng từ tuyến vú 6 tháng - 1 năm/lần.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!