Sắc phong là văn bản cao quý do Vua ban hành để tặng thưởng cho thần dân trăm họ. Không chỉ đẹp bởi nét vàng son rồng bay trên giấy gấm, sắc phong còn đặc biệt bởi được cả cộng đồng đời nối đời gửi gắm niềm tin vào sự linh thiêng.
Theo tiết lộ của một số người am hiểu về lĩnh vực này, một sắc phong có giá dao động từ hàng chục đến hàng trăm triệu đồng tùy vào niên đại. Nhưng quan trọng hơn, mất sắc phong là mất đi báu vật của làng.
Nhức nhối nạn mất sắc phong ở làng quê
Một bộ sắc phong 7 bản và 1 cuốn gia phả chữ Hán cùng một số đồ thờ tại Đình phố Tú (phường Duy Minh, thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam) bị mất cắp chỉ sau một đêm. Là thủ từ lại để mất sắc phong, ông Nguyễn Đình Thư mất ăn mất ngủ. Hàng ngày, ông chỉ biết thắp hương, kêu cầu mong sao cho sớm tìm ra manh mối.
Ông Nguyễn Đình Thư - thủ từ đình Phố Tú chia sẻ: "Người dân rất buồn. Bản sắc phong này vô giá và người dân làng rất tôn sùng. Giờ mất sắc phong, dân ngơ ngác. Chúng tôi không thể nói hết cảm xúc mà chúng tôi thấy thiếu hụt một cái gì đó".
Cách đình Phố Tú 15 km, đình Vĩnh Trụ, huyện Lý Nhân luôn cửa đóng, then cài. Chiếc hòm được người dân cho thiết kế riêng để cất giữ sắc phong đề phòng cả trường hợp có cháy nổ thì sắc phong vẫn an toàn thế nhưng, 2 năm trước, 23 đạo sắc phong quý giá vẫn "không cánh mà bay".
Đã 2 năm trôi qua nhưng thông tin về những sắc phong bị mất cắp vẫn "bặt vô âm tín". Mong muốn nhất của họ lúc này là có thể tìm lại được dù chỉ một bản sắc phong cũng đã là... phúc lớn của làng.
Cuộc hồi hương của những đạo sắc phong
Mất sắc phong cũng như mất đi một "bùa hộ mệnh" của dân làng, bởi thế người dân tại những làng quê này không khỏi bàng hoàng, lo lắng. Nhưng đã có những tín hiệu vui khi vừa qua, những người có tâm huyết với giá trị văn hoá truyền thống đã thực hiện các cuộc tìm kiếm, sưu tầm sắc phong bị thất lạc, tổ chức dịch thuật, tìm hiểu nguồn gốc, để đưa sắc phong về lại cố hương trong sự vui mừng, xúc động của nơi tiếp nhận.
Từ sáng sớm, người dân làng Tú đã tập trung đông vui tại đình làng. Họ xúng xính áo quần, cùng nhau chuẩn bị đón niềm vui lớn là mừng sắc phong sắp trở về.
Bà Hồ Hải Hà, đại diện nhóm Tâm Phát, cho biết: "Trong hành trình tìm kiếm sắc phong của nhóm Tâm Phát, được tin có 2 sắc phong để lại cho chúng tôi. Sau khi dịch ra, chúng tôi biết đây là sắc phong của đình làng Tú".
Những nghi lễ lần lượt tổ chức trang nghiêm và long trọng. Sắc phong trở về, người dân từ già đến trẻ đều không giấu nổi sự vui mừng, xúc động.
"Cũng như con phải có cha, sông có suối, cội có nguồn, nơi thờ tự phải có sắc phong mới linh thiêng" - bà Lê Thị Đột, tổ dân phố Tú, phường Duy Minh, thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam - chia sẻ.
10 năm qua, khoảng 100 sắc phong khác nhau đã được nhóm Tâm Phát sưu tầm, dịch thuật, tìm ra manh mối và trao về các đình làng trên cả nước mà không đòi hỏi nhận bất kỳ khoản thù lao, chi phí nào từ nhân dân và địa phương.
Vừa qua, các đạo sắc phong cũng đã trở về với người dân thôn Phương Mạc, xã Phương Đình, huyện Đan Phượng, Hà Nội. Đến nay cũng đã có hàng trăm các sắc phong được đưa hồi hương. Mỗi cuộc trở về của sắc phong, làng quê như được tìm lại "linh hồn".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!