Tan vỡ hôn nhân vì mãn kinh sớm

Sau sinh con đầu lòng, chị Hòa (Tân Phú, TP. Hồ Chí Minh) không muốn gần gũi chồng. Trước đó 10 năm, họ sinh con bằng phương pháp thụ tinh ống nghiệm do chị bị suy buồng trứng sớm ở tuổi 22, chỉ số AMH còn 1.5 ng/ml (bình thường 2,2- 6,8). Bác sĩ khuyến cáo dự trữ buồng trứng cạn dần sẽ xảy ra tình trạng mãn kinh sớm, nên cần khám phụ khoa định kỳ.

"Quên" tái khám, cơ thể giảm ham muốn, chị Hòa trốn gần gũi chồng. Lâu dần, quan hệ vợ chồng ngày càng xa cách. Đầu năm 2023 chị Hòa sụp đổ khi biết tin chồng ngoại tình. Họ ly hôn sau 12 năm chung sống.

Ở tuổi 35 tuổi, chị Hòa mất kinh nguyệt gần một năm. Đến Trung tâm Sản Phụ khoa, BVĐK Tâm Anh TP. Hồ Chí Minh kiểm tra, xét nghiệm nội tiết cho thấy chỉ số hormone FSH tăng và estrogen suy giảm, chứng tỏ đã mãn kinh.

BS.CKII Nguyễn Bá Mỹ Nhi, Giám đốc Trung tâm Sản Phụ khoa chẩn đoán chị Hòa bị khô, teo âm đạo do thiếu estrogen đặc trưng do mãn kinh. "Đây là lý do khiến người bệnh đau đớn, giảm ham muốn khi quan hệ tình dục", bác sĩ Mỹ Nhi nói.

Theo bác sĩ Mỹ Nhi, độ tuổi mãn kinh trung bình ở phụ nữ khoảng 50. Một phụ nữ có nguy cơ mãn kinh sớm khi 12 tháng liên tiếp không có kinh nguyệt trước 40 tuổi. Trường hợp phụ nữ không còn kinh nguyệt do bị cắt bỏ tử cung, 2 buồng trứng vẫn được bảo tồn, thì chưa phải mãn kinh.

Để chẩn đoán chính xác tình trạng mãn kinh ở người trẻ, bác sĩ sẽ thăm khám loại trừ yếu tố khác như: cắt tử cung, bệnh tuyến giáp, mang thai. Ngoài ra yêu cầu xét nghiệm nội tiết, để tìm bằng chứng buồng trứng đang bắt đầu giảm sản xuất hormone trong đó có Estrogen.

Estrogen ảnh hưởng đến bàng quang, niệu đạo, âm đạo và các cơ nâng sàn chậu. Khi xảy ra tình trạng thiếu hụt Estrogen, cơ thể phụ nữ sẽ gặp hàng loạt vấn đề về sức khỏe, tâm lý và hoạt động tình dục. "Đây gọi là hội chứng niệu dục tuổi mãn kinh. Tức có hàng loạt triệu chứng tác động trực tiếp lên đường tình dục, sinh dục, tiết niệu", bác sĩ Mỹ Nhi lý giải.

Một nghiên cứu năm 2020 cho biết, hội chứng niệu dục ở phụ nữ mãn kinh có biểu hiện khô âm đạo là phổ biến và khó chịu nhất, ảnh hưởng đến 93% phụ nữ; khoảng 63,3% phụ nữ bị kích ứng và nóng rát, ngứa vùng kín. Tình trạng giảm chất bôi trơn và giao hợp đau được báo cáo lần lượt là 90% và 80%. Các triệu chứng tiết niệu được coi là ít gặp hơn với chứng khó tiểu (29%), tiểu không tự chủ (28%). Cuối cùng là sa cơ quan vùng chậu như: bàng quang, trực tràng, tử cung hoặc sa vòm âm đạo.

Điều trị laser vùng kín giúp cải thiện quan hệ vợ chồng. Ảnh: Tuệ Diễm.

Hiện, hội chứng niệu dục do mãn kinh được chẩn đoán rất ít mặc dù tỷ lệ mắc bệnh cao. Nguyên nhân chủ yếu là do phụ nữ xấu hổ ngại đi khám hoặc cho rằng bệnh không chữa được.

Nghiên cứu đăng trên tạp chí PudMed, mãn kinh sớm ảnh hưởng đến 1% phụ nữ dưới 40 tuổi. Ngoài nguy cơ vô sinh, chất lượng sống giảm sút do thiếu hụt nội tiết, phụ nữ mãn kinh sớm còn dễ bị loãng xương, bệnh tim thiếu máu cục bộ, rơi vào trầm cảm rối loạn tâm trạng, giảm ham muốn tình dục, giao hợp đau rát, rối loạn chức năng sàn chậu…

Theo Nghiên cứu so sánh Khảo sát kiểm tra sức khỏe và dinh dưỡng quốc gia của Hoa Kỳ và Khảo sát kiểm tra sức khỏe và dinh dưỡng quốc gia Hàn Quốc. Tỷ lệ mãn kinh sớm ở phụ nữ Mỹ là 1,7%, phụ nữ Hàn Quốc là 2,8%. Mãn kinh sớm xảy ra ở 3,4% và 7,2% người Mỹ và Hàn Quốc.

Hiện không có số liệu tình trạng này tại Việt Nam. Xã hội ngày càng cởi mở, song với phụ nữ Á Đông, tình dục là vấn đề nhạy cảm. Giống như chị Hòa nghĩ bệnh này xấu hổ, không biết đi khám ở đâu, âm thầm chịu đựng dẫn đến hôn nhân tan vỡ.

Mãn kinh được xác định khi phụ nữ không có kinh nguyệt trong vòng 12 tháng liên tục. Trường hợp mãn kinh sớm có thể do tự nhiên, hoặc do các can thiệp y khoa. Một số nghiên cứu chỉ ra nguyên nhân mãn kinh sớm do: suy buồng trứng nguyên phát, rối loạn di truyền như bất thường nhiễm sắc thể, hội chứng Turner, yếu tố gia đình, chủng tộc hoặc mắc bệnh tự miễn, bệnh nhiễm trùng, nhẹ cân, hút thuốc lá, điều trị ung thư, cắt buồng trứng dự phòng,...

Tùy vào nguyên nhân, bác sĩ sẽ có phác đồ điều trị phù hợp. Như chị Hòa nguyên nhân mãn kinh sớm do suy buồng trứng, bác sĩ có thể giúp chị giảm nhẹ các triệu chứng mãn kinh bằng các biện pháp bổ sung nội tiết hoặc thuốc đặt giữ âm đạo ẩm, laser.

Sau khi cân nhắc, chị Hòa chọn sử dụng bổ sung nội tiết toàn thân. Dù phải uống thuốc liên tục và kéo dài 20-30 năm nữa, song cách này giúp chị duy trì sức khỏe, chức năng sinh lý. Thuốc có tác dụng nhanh, mạnh, giúp cải thiện vùng kín chỉ sau 1-2 tuần bổ sung. Sau đó điều chỉnh liều phù hợp theo chỉ định bác sĩ. Với phác đồ này, chị có thể tự tin bắt đầu lại cuộc sống với bạn đời mới.

"Một điều đáng tiếc, nếu người bệnh đến gặp bác sĩ sớm sẽ điều trị kịp thời, giúp cuộc sống vợ chồng viên mãn hơn", bác sĩ Mỹ Nhi nói.

Theo bác sĩ Mỹ Nhi, tuổi thọ con người ngày càng tăng, thời gian sống sau mãn kinh của người phụ nữ càng dài, việc đảm bảo chất lượng cuộc sống tình dục của người phụ nữ là một vấn đề cần được quan tâm.

Một số trường hợp mãn kinh sớm do lối sống có thể đề phòng được bằng cách cân bằng dinh dưỡng, duy trì cân nặng bình thường và không hút thuốc lá và đồ uống có cồn, tăng cường thể thao.

Các tác nhân mãn kinh sớm do di truyền hoặc bẩm sinh hoặc do can thiệp y tế không thể can thiệp. Người bệnh chỉ có thể quan sát dấu hiệu cảnh báo như khô âm đạo, giảm ham muốn, đau khi giao hợp… cần đi khám với bác sĩ phụ khoa. Đồng thời, chia sẻ với chồng về tình trạng sức khỏe, cùng tìm cách tháo gỡ vướng mắc trong cuộc sống hôn nhân. Phát hiện và can thiệp mãn kinh sớm ở người người trẻ giúp chị em duy trì sức khỏe, chức năng tình dục, sinh sản.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!