Trung tướng Khuất Duy Tiến sinh ngày 27/2/1931, trong một gia đình cố nông ở xã Đại Đồng, huyện Thạch Thất, Sơn Tây (nay thuộc TP Hà Nội).
Là một vị tướng dạn dày trận mạc, ông đã cầm súng ở các cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ cho đến các cuộc chiến bảo vệ Tổ quốc tại biên giới.
Kháng chiến toàn quốc, ông tích cực tham gia tuyên truyền, vận động quần chúng và diệt ác, trừ gian tại địa phương. Không may ông bị địch bắt, tra tấn, giam cầm ở Sơn Tây và nhà tù Hỏa Lò nhưng vẫn giữ vững khí tiết. Vượt ngục tù, ông tiếp tục tham gia hoạt động và nhập ngũ tháng 9-1950 ở Trung đoàn 48, Đại đoàn Đồng bằng 320 liên tục chiến đấu trên địa bàn các tỉnh Sơn Tây, Hòa Bình, Hà Đông, Hà Nam, Ninh Bình, Nam Định và Thái Bình, cùng đơn vị lập nhiều chiến công xuất sắc.
Sau khi tốt nghiệp Trường Sĩ quan Lục quân 1, ông về công tác ở Quân khu 3 một thời gian rồi cùng Sư đoàn 320 lên đường vào Nam chiến đấu. Chiến trường Quảng Trị, Đường 9 - Nam Lào, Đắk Tô - Tân Cảnh, chiến dịch giải phóng Tây Nguyên rồi Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử giải phóng hoàn toàn miền Nam và làm nghĩa vụ quốc tế trên đất bạn Campuchia..
Tiếp theo là gần 10 năm ở cương vị chỉ huy Quân đoàn 3 tham gia giữ địa bàn trọng yếu, bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc và tổ chức hành quân trở lại Tây Nguyên xây dựng Quân đoàn chủ lực trong thế trận mới vừa sẵn sàng chiến đấu, vừa tham gia xây dựng Tây Nguyên an ninh và giàu đẹp. Trước khi được về nghỉ hưu, ông còn có 10 năm đảm nhiệm vị trí Cục trưởng Cục Quân lực và Hiệu trưởng Trường sĩ quan Lục quân 1.
Với những đóng góp của mình, Trung tướng Khuất Duy Tiến được Đảng, Nhà nước trao tặng nhiều huân, huy chương cao quý gồm: Huân chương Quân công (hạng Nhì, Ва) Huân chương Chiến thắng chống Pháp hạng Ba, Huân chương Kháng chiến chống Mỹ hạng Nhất, 2 Huân chương Chiến công hạng Nhất, Huân chương Chiến sĩ vẻ vang (Nhất, Nhì, Ba), Huy hiệu 60 năm tuổi Đảng...
Ngày 30/10/2013, ông được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND.
10 trang giấy kế hoạch nghi binh được Trung tướng Khuất Duy Tiến soạn thảo. (Ảnh: Quân Khu 7 Online)
Người làm nên "cú lừa" ngoạn mục trong chiến dịch Tây Nguyên
Trung tướng Khuất Duy Tiến tham gia Cách mạng từ những năm 1946, ông chính thức nhập ngũ năm 1950 và từ năm 1971, ông cùng các đồng đội đã lập nhiều chiến công. Đặc biệt trong những chiến công ấy, điều khiến người ta ghi nhớ và nhắc về ông mãi mãi sau này chính là nghệ thuật nghi binh của ông trong chiến dịch Tây Nguyên. Nghệ thuật ấy đã tạo nên chiến thắng thần tốc 1 ngày bằng 20 năm.
Thời điểm đó, Anh hùng LLVTND Khuất Duy Tiến là Trưởng phòng tác chiến mặt trận Tây Nguyên và ông là người đặt bút soạn thảo kế hoạch nghi binh.
Trên 10 trang giấy ấy, một kế hoạch tác chiến hoàn hảo đã được tạo ra. Kế hoạch nghi binh của Trung tướng Khuất Duy Tiến khi ấy đã đánh lừa địch, khiến chúng tưởng ta chuẩn bị đánh Kon Tum - Gia Lai nhưng trên thực tế, ta lại điều quân xuống phía Nam Tây Nguyên, chuẩn bị đánh Buôn Ma Thuột. Đây được coi là cuộc nghi binh hoàn hảo trong kháng chiến chống Mỹ, khiến quân địch và chính quyền Sài Gòn bất ngờ, trở tay không kịp.
Với nghệ thuật nghi binh của mình, Trung tướng Khuất Duy Tiến đã tạo ra một cú lừa ngoạn mục - khiến quân địch bị động, hoảng hốt rồi tan rã.
Trò chuyện với chương trình "Những anh hùng thế kỷ XX" vào năm 2022, những cuộc chiến đã đi qua vẫn còn in đậm trong tâm trí của Trung tướng Khuất Duy Tiến khi ông nói về trận đánh Đường 9 - Nam Lào. Đó là thời điểm cuối năm 1970, để thực hiện hóa chiến lược Việt Nam hóa chiến tranh, đế quốc Mỹ và quân Ngụy đã đẩy mạnh các hoạt động bình định, chuẩn bị tấn công trên toàn chiến trường. Khi ấy, chúng tập trung vào 3 mục tiêu là Hủy diệt, Giành dân và Bóp nghẹt. Lúc đó, cuộc hành quân Lam Sơn 719 đánh ra khu vực Đường 9 - Nam Lào có quy mô lớn nhất. Thực hiện sự chỉ đạo của Bộ Chính trị, trực tiếp là Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Đảng uỷ, Bộ Tư lệnh chiến dịch Đường 9 - Nam Lào gấp rút triển khai toàn diện. Ông Khuất Duy Tiến khi đó là Trung đoàn trưởng Trung đoàn 64 Sư đoàn 320.
"Trận Đường 9 - Nam Lào, Trung đội tôi diệt được Lữ dù 3, Tiểu đoàn 6 dù, Tiểu đoàn 3 dù, Tiểu đoàn pháo binh dù, bắt sống toàn bộ ban lực lượng của lữ dù" - ông Khuất Duy Tiến nhớ lại.
Tiếp nối thắng lợi, năm 1972, Trung đoàn 64 của ông tiếp tục lên đường làm nhiệm vụ trong chiến dịch Đắk Tô - Tân Cảnh: "Chúng tôi gặp Lữ dù 3 lần thứ 2 ở Tây Nguyên. Trên nó gọi loa thách chúng tôi. Nó bảo nghiền nát Sư đoàn 320 trên tuyến này. Cho nên anh em ở Trung đoàn 64 và Sư đoàn 320 cay lắm. Anh em 64 bảo xem ai nghiền nát ai".
Nhưng trận đánh ấy, như Trung tướng Khuất Duy Tiến nói - thương vong rất cao và "chưa có trận chiến đấu nào hy sinh cao đến như vậy" trong cuộc đời chiến đấu của ông. Những hy sinh ấy đã nằm lại mãi mãi trong tim ông, trong tâm trí ông, để đến bây giờ, khi nhìn lại tất cả, ông khảng khái nói rằng: "Bố mẹ tôi sinh ra tôi xương thịt chỉ còn 15% thôi. Còn 85% của các liệt sĩ. Anh em đã hy sinh cho mình sống".
Trung tướng, Anh hùng LLVTND Khuất Duy Tiến: 85% xương thịt của tôi là của các liệt sĩ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!