Mới đây, Bộ Y tế đã kêu gọi, phát động chiến dịch truyền thông ngăn ngừa thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng để bảo vệ trẻ em và sức khỏe cộng đồng bởi những mối nguy hại từ những sản phẩm thuốc lá mới này. Tuy nhiên, qua phiên giải trình về giải pháp quản lý thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng thì hiện câu chuyện này vẫn còn nhiều tranh luận.
Đề xuất cấm thuốc lá điện tử
Trong khi Bộ Công Thương đề nghị thí điểm quản lý thuốc lá điện tử, Bộ Y tế cho rằng cần cấm nhập khẩu, mua bán mặt hàng này. Trước mối nguy hại của thuốc lá điện tử, Bộ Y tế đang xây dựng hồ sơ để trình Chính phủ nội dung cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, quảng cáo các sản phẩm thuốc lá mới. Bên cạnh đó, Tổ chức y tế thế giới WHO cũng đã khuyến nghị về những tác hại của thuốc lá điện tử, cần cấm nhập khẩu, sản xuất, phân phối và bán các sản phẩm này tại Việt Nam.
Nhỏ gọn, bắt mắt, cùng với hương vị hấp dẫn; thuốc lá điện tử vì thế đã cám dỗ không ít người dùng, đặc biệt là giới trẻ. Dù là 1 chất có hại với sức khỏe và là mặt hàng chủ yếu thẩm lậu vào Việt Nam, chưa được kiểm tra về chất lượng sản phẩm hàng hóa và không được cấp phép lưu thông nhưng, chúng vẫn xuất hiện tràn lan ở cả không gian mạng lẫn các cửa hàng. Có thể nói, chỉ cần có nhu cầu thì bất kỳ ai cũng có thể mua.
Buôn bán tràn lan thuốc lá điện tử
Không được cấp phép lưu thông nhưng không đồng nghĩa là không có bán. Từ việc bán ngụy trang cho đến những cửa hàng trang trí bắt mắt. Thuận mua vừa bán, uy tín luôn được cam kết.
Không chỉ dễ mua, sản phẩm thuốc lá điện tử cũng khá đa dạng. Chỉ riêng phần thân vỏ, khách muốn hàng vài trăm nghìn hay vài triệu đồng thì đều có sẵn. Đặc biệt, phần linh hồn của thuốc lá điện tử là tinh dầu thì hiện nay, nhiều điểm bán đã có sự biến tấu sao cho "hợp" vị khách hàng.
Miễn có nhu cầu, hàng sẽ đến tận nơi. Cung luôn đáp ứng nên cầu cũng vì thế mà không ngừng gia tăng.
Dễ bán lại được lãi cao vì thế mà điểm bán thuốc lá điện tử không ngừng mọc lên dù biết sự tồn tại là vi phạm pháp luật.
Thu giữ lô thuốc lá điện tử không rõ nguồn gốc
Hiện nay, nước ta vẫn chưa có con số thống kê chính xác về số người đang sử dụng thuốc lá điện tử. Nhưng điều dễ thấy nhất là nhu cầu luôn có và ngày càng có dấu hiệu gia tăng. Nắm bắt được thị hiếu và mong muốn của khách hàng, không chỉ có cơ sở buôn bán thuốc lá điện tử được hình thành nhiều hơn mà các điểm gia công và chiến biến thuốc lá điện tử cũng vì thế mà cũng có đất để tồn tại.
Mới đây lực lượng chức năng đã bất ngờ kiểm tra kho hàng nằm trong Khu công nghiệp Châu Sơn, thành phố Phủ Lý, Hà Nam phát hiện hàng chục công nhân của công ty đang tiến hành gia công, đóng gói các sản phẩm thuốc lá điện tử. Qua kiểm đếm, lực lượng chức năng thu giữ hơn 100 nghìn sản phẩm cùng hàng tấn vỏ hộp thuốc lá điện tử, tem nhãn các loại và máy móc các loại. Đại diện công ty không xuất trình được hóa đơn, chứng từ hay tài liệu chứng minh nguồn gốc của toàn bộ số hàng.
Có thể thấy, các hoạt động kinh doanh, buôn bán thuốc lá điện tử không rõ nguồn gốc hiện vẫn còn rất phức tạp. Chẳng ai biết đằng sau những sản phẩm thuốc lá điện tử là chất gì và cứ thế hậu quả rất khôn lường.
Theo Điều tra của Bộ Y tế, tỷ lệ hút thuốc lá điện tử ở người trưởng thành đã tăng 18 lần (từ 0,2% năm 2015 lên 3,6% năm 2020), tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở nhóm tuổi học sinh từ 13-15 tuổi là 3,5% (năm 2022).
Theo Bộ Y tế, chỉ tính riêng năm 2023, có hơn 1200 ca nhập viện do sử dụng thuốc lá điện tử. Đáng nói, trong số đó xét nghiệm nhiều mẫu thuốc lá điện tử của bệnh nhân cho kết quả dương tính với ma túy. Số lượng người sử dụng thuốc lá điện tử ngày càng tăng kéo theo hàng loạt hệ lụy về sức khỏe và kinh tế.
Hiểm họa thuốc lá điện tử
Lúc tỉnh lúc mơ vì sử dụng thuốc lá điện tử có tinh dầu từ một loại cần sa tổng hợp, cậu thanh niên này nhập viện trong tình trạng ảo giác, loạn thần, tổn thương não.
Đa số các bệnh nhân đều lệ thuộc vào thuốc lá điện tử, thường có biểu hiện rối loạn, mất trí nhớ sau khi sử dụng thuốc lá điện tử thời gian dài.
Cứ thế, chiều theo sở thích và thói quen mà chẳng biết sản phẩm thuốc lá mình sử dụng chứa chất gì. Bởi thế nên nhiều bệnh nhân cấp cứu do ngộ độc chất ma túy trộn trong thuốc lá điện tử. Trong đó chủ yếu là học sinh, sinh viên.
Hậu quả thì đã rõ nhưng bất chấp lợi nhuận người bán vẫn cứ bán cũng bởi thuốc lá điện tử được thiết kế nhiều mẫu mã, nhiều hương vị nên thu hút giới trẻ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!