Bất chấp bom đạn, lễ khai giảng năm học mới ở nơi sơ tán luôn tạo ra một không khí rạo rực. Ngày đến trường đỏ rực màu đỏ của Quốc kỳ và của những chiếc khăn quàng trên vai các học sinh.
Lễ khai giảng năm học 1969 - 1970 diễn ra ít ngày sau khi Chủ tịch Hồ Chí Minh qua đời. Bài phát biểu của thầy hiệu trưởng cũng không như mọi năm. Thầy đã dành nhiều thời gian để nói về Bác, về tình cảm của toàn dân đối với Bác. Thầy cũng khẳng định quyết tâm của thầy và trò thực hiện thành công nhiệm vụ dạy và học.
‘ Trên sân trường là một bãi đất phẳng và những chiếc hầm trú ẩn đã được đào sẵn, để tránh bom Mỹ. Liên đội trưởng của trường bước lên trước, bắt nhịp để các học sinh hát Quốc ca và Đội ca.
Những học sinh chênh nhau đến 4 - 5 tuổi, vì hồi đó, chưa có phổ cập giáo dục. Và sau tiếng trống khai trường rộn rã, học sinh bắt đầu vào lớp học.
Hồi đó, ở bậc phổ thông, hai môn văn hóa được tập trung giảng dạy là Toán và Văn. Mục tiêu giáo dục cao nhất là tạo ra những con người mới XHCN hay nói cách khác, là những người nhận thức rõ bổn phận và trách nhiệm của mình đối với Tổ Quốc.
Trong những kỳ thi, kể cả thi tốt nghiệp cuối cấp học, chỉ có một đề thi chung cho tất cả các thí sinh chứ không có nhiều đề như bây giờ bởi vì hiện tượng chép bài của nhau gần như là không có.
Điều đặc biệt là trong hoàn cảnh khó khăn đó, phần lớn học sinh vẫn dành toàn tâm toàn ý cho việc học hành. Họ vẫn nuôi dưỡng niềm đam mê học tập ngay cả khi lên đường ra trận.
Trong suốt cuộc kháng chiến, những thế hệ học sinh đã trưởng thành trong gian khó. Trong số họ, có người sau này thành đạt, có người không, nhưng tất cả đều đã sống hết mình vì Tổ Quốc. Và đó là một thành công lớn của ngành giáo dục.
Để xem lại những hình ảnh tư liệu quý giá về việc dạy và học ở Việt Nam, mời các bạn theo dõi video sau đây: