6 tác phẩm đưa vào chương trình ngữ văn cấp THPT mang tính bắt buộc gồm: bài thơ Thần, Hịch tướng sĩ, Bình Ngô đại cáo, Truyện Kiều, Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc và Tuyên ngôn độc lập. Đây là dự kiến được Ban soạn thảo chương trình môn Ngữ văn đưa ra trong dự thảo được công bố mới đây.
Ngoài 6 tác phẩm trên, các tác giả viết sách giáo khoa được phép chủ động lựa chọn các tác phẩm văn học phục vụ trực tiếp cho việc phát triển các phẩm chất, năng lực theo mục tiêu, yêu cầu cần đạt của chương trình, có giá trị đặc sắc về nội dung nghệ thuật, có tính chuẩn mực sáng tạo về ngôn ngữ.
Môn Ngữ văn sẽ không dạy theo một chương trình đóng khung như hiện nay. Thay vào đó, Ban soạn thảo đưa ra 1 chương trình theo hướng mở, quy định những yêu cầu cần đạt về đọc, nói, viết và nghe cho mỗi lớp; quy định một số kiến thức cơ bản, cốt lõi về văn học, tiếng Việt; quy định 6 tác phẩm văn học bắt buộc phải có trong chương trình. Những văn bản khác được chương trình nêu lên trong phần phụ lục chỉ như 1 gợi ý về ngữ liệu, thể loại, kiểu văn bản, đề tài và sự phù hợp với nhận thức, tâm lý lứa tuổi của học sinh.
Một chương trình có tính mở và linh hoạt như vậy sẽ trao quyền chủ động cho các tác giả viết sách giáo khoa, các giáo viên và trao quyền cả cho học sinh trong việc triển khai các nội dung dạy học cụ thể. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất của một chương trình giáo dục mang tính mở và mềm dẻo, linh hoạt chính là sự chủ động của các thành tố tham gia vào hoạt động giáo dục. Trong đó, cơ sở vật chất, cách thức xây dựng kế hoạch dạy học của nhà trường, trình độ, tính chủ động và tâm huyết của đội ngũ giáo viên là những yếu tố quyết định.
Việc xây dựng chương trình có tính mở và linh hoạt như Dự thảo chương trình môn Ngữ văn là hết sức tiến bộ, tiệm cận với xu hướng thiết kế các chương trình giáo dục phổ thông tại nhiều nước tiên tiến hiện nay. Thế nhưng, trong bối cảnh giáo dục Việt Nam đang quen với lối dạy học đóng khung cứng nhắc như hiện nay thì những bước đi đổi mới cần phải được tính toán kĩ lưỡng, tránh gây ra sự lộn xộn, thiếu kiểm soát chặt chẽ trong quá trình viết sách giáo khoa.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!