Giá cả, nguồn gốc "mập mờ" vì thiếu sàn giao dịch điện tử
Thịt lợn hay người miền Nam thường gọi là thịt heo lâu nay được xem là thực phẩm chính trong bữa ăn của người Việt, chiếm hơn 60% tổng lượng tiêu thụ thịt các loại. Tuy nhiên, đến nay, thực phẩm này vẫn chưa có sàn giao dịch điện tử khiến giá cả, nguồn gốc và chất lượng thịt heo vẫn nằm trong "vùng mờ" của chuỗi cung ứng. Bên cạnh đó, tình trạng giết mổ lậu, heo bệnh tràn ra thị trường đang tạo nên lỗ hổng lớn trong quản lý và an toàn thực phẩm.
Sau khi TP Hồ Chí Minh cấm hoàn toàn giết mổ thủ công từ tháng 4/2023, thương lái đã ồ ạt chuyển heo sang các tỉnh lân cận như Long An (cũ) để mổ thủ công, rồi vận chuyển ngược lại về TP tiêu thụ. Riêng Long An, mỗi đêm có tới 5.000 con heo giết mổ bán thủ công được đưa về TP Hồ Chí Minh. Giá rẻ hơn 40.000 - 60.000 đồng/kg khiến nguồn heo này nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường, gây cạnh tranh không công bằng với sản phẩm từ giết mổ công nghiệp.
TP Hồ Chí Minh và các địa phương cận hiện tiêu thụ hơn 10.000 con heo mỗi ngày, nhưng chỉ một phần được đưa vào cơ sở giết mổ tập trung có kiểm soát thú y.
Không có sàn giao dịch, giá thịt heo hoàn toàn do thương lái quyết định. Mỗi khu vực, mỗi chợ một giá - chênh lệch từ 3.000 - 5.000 đồng/kg. Nông dân không biết giá thật, người tiêu dùng không biết nguồn gốc, còn quản lý Nhà nước thì thiếu dữ liệu để điều tiết.
Khi một ngành hàng thiết yếu vẫn còn vận hành chủ yếu bằng cảm tính và thương lái, những bất cập về giá cả - chất lượng - truy xuất nguồn gốc sẽ tiếp tục tồn tại.
Việc hình thành sàn giao dịch thịt heo điện tử không chỉ là yêu cầu cấp thiết để bảo vệ người tiêu dùng, mà còn là bước đột phá để ngành chăn nuôi Việt Nam bước vào kỷ nguyên sản xuất - tiêu thụ minh bạch, số hóa và an toàn thực phẩm bền vững.
Tạo minh bạch trong chuỗi cung ứng thịt lợn
Trước những khó khăn trong quá trình quản lý thị trường thịt lợn thì để hướng đến mục tiêu quản lý minh bạch thị trường, tránh tình trạng heo nhập lậu và hiện đại hóa chuỗi cung ứng, Sở Công Thương TP Hồ Chí Minh vừa đề xuất UBND TP cho phép tổ chức thí điểm hẹp giao dịch thịt heo qua sàn vào tháng 12 năm nay.
Sở Công Thương TP Hồ Chí Minh cho biết dự kiến sàn giao dịch thịt heo sẽ vận hành khép kín, kết nối trực tiếp giữa trang trại - cơ sở giết mổ - kho bãi - kiểm định - đơn vị vận chuyển - kênh phân phối. Ở đây, trong từng khâu sẽ được minh bạch từ giá cả, chất lượng, truy suất nguồn gốc từng mảnh heo rõ ràng. Và đây được xem là giải pháp bổ sung, vì thế sàn sẽ hoạt động song song cùng với phương thức đang giao dịch hiện nay.
Theo các chuyên gia, hiện nay toàn bộ tiêu chí, hàng rào kỹ thuật, kế hoạch thanh kiểm tra từng công đoạn đã được hoàn thiện.
TP Hồ Chí Minh hiện có quy mô thị trường thịt heo hơn 25.000 tỷ đồng/năm, cùng hệ thống chợ đầu mối ổn định, 5 nhà máy giết mổ công nghiệp và hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử vận hành hiệu quả. Với nền tảng này, thành phố đủ điều kiện hình thành sàn giao dịch thịt heo.
Để kiểm soát chất lượng, thì đảm bảo 100% sản phẩm thịt heo giao dịch qua sàn giao dịch là sản phẩm "Tick xanh trách nhiệm". Cơ quan chức năng cho biết, vì đây là mô hình mới chưa từng có, do đó qua quá trình thí điểm trong phạm vi hẹp sẽ tiếp tục thu thập dữ liệu thực tế, vấn đề phát sinh để từ đó hoàn chỉnh mô hình sàn để giao dịch thử nghiệm trong năm 2026.
Bình luận (0)