Chiều 31/5, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà đã giải trình và làm rõ về vấn đề đã làm nóng nghị trường của Quốc hội suốt phiên thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội là tình trạng một bộ phận cán bộ, công chức né tránh, thiếu trách nhiệm, sợ sai trong thực thi công vụ.
Bộ trưởng nhấn mạnh, đây không chỉ là tình trạng đơn lẻ mà diễn ra ở nhiều địa phương, một số bộ ngành trung ương, thể hiện rõ nhất là trên lĩnh vực đầu tư công, quản lý đất đai, bất động sản, mua sắm, trang thiết bị khu vực công, thủ tục hành chính, cung ứng các dịch vụ trực tiếp liên quan đến người dân và doanh nghiệp...
"Tình trạng này đã làm chậm trễ và trì trệ hoạt động công vụ, bào mòn và làm suy giảm niềm tin của người dân và doanh nghiệp đối với cơ quan nhà nước, cản trở động lực và nguồn lực phát triển, ảnh hưởng đến mọi đời sống xã hội, nhất là về mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của đất nước trong bối cảnh đất nước chúng ta đang khó khăn" – bà Trà cho biết.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà
Bộ trưởng Bộ Nội vụ đã nêu ra 4 nguyên nhân cơ bản của tình trạng này.
Thứ nhất, nhận thức và ý thức trách nhiệm, năng lực chuyên môn của một bộ phận cán bộ, công chức hạn chế.
Thứ hai, vai trò trách nhiệm và sự nêu gương của một số người đứng đầu cơ quan đơn vị, địa phương chưa được phát huy một cách nghiêm túc nhất.
Thứ ba, thể chế chính sách về quản lý kinh tế - xã hội có mặt còn bất cập chồng chéo hoặc có những vấn đề mới phát sinh trong thực tiễn nhưng chậm được quy định, sửa đổi, bổ sung. Cơ chế phối hợp giữa các bộ với các địa phương cũng có những mặt chưa kịp thời, chưa đồng bộ, thống nhất.
Thứ tư, kỷ cương, kỷ luật hiện nay đang được siết chặt lại, phòng chống tham nhũng tiêu cực đang được đẩy mạnh để làm sạch Đảng và hệ thống chính trị. Hàng loạt cán bộ, công chức bị khởi tố, truy tố do sai phạm nghiêm trọng đã dẫn đến tâm lý một bộ phận cán bộ, công chức sợ sai và sợ trách nhiệm.
"Dù bất kỳ nguyên nhân nào thì tình trạng như hiện nay là vi phạm, sai phạm các quy định của đảng và pháp luật của nhà nước, là biểu hiện của suy thoái về tư tưởng chính trị. Cần nghiêm khắc, phê phán, triệt tiêu với một tinh thần hết sức quyết liệt về vấn đề này. Bởi nhiều bộ ngành và các địa phương cũng đã hết sức nỗ lực, tích cực và năng động sáng tạo cho nên vẫn cùng cơ chế, thể chế đấy nhiều nơi rất quyết tâm và làm tốt. Không phải chúng ta đổ hết tất cả cho thể chế và cơ chế là khó khăn, là rào cản để không làm được" – Bộ trưởng Bộ Nội vụ nhấn mạnh.
Về nhiệm vụ, giải pháp cho tình trạng cán bộ sợ sai, sợ trách nhiệm, bà Phạm Thị Thanh Trà đề nghị phải nâng cao nhận thức và trách nhiệm cho cán bộ công chức. Trong từng cơ quan đơn vị phải hết sức chú trọng về công tác giáo dục chính trị, tư tưởng và đạo đức công vụ. Chấn chỉnh ngay và quyết liệt để thực hiện nghiêm túc các nghị quyết của Đảng về xây dựng chỉnh đốn đảng gắn với trách nhiệm của đảng viên, cán bộ, công chức. Thực hiện nghiêm túc Chỉ thị của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về tăng cường kỷ cương kỷ luật trong cơ quan hành chính nhà nước…
"Phải xóa bỏ tư tưởng không làm thì không sai. Đây cũng là dấu hiệu của một loại tự diễn biến, cản trở nghiêm trọng đến sự phát triển. Chúng ta cũng phải khơi dậy lòng tự trọng, bản lĩnh chính trị, tinh thần trách nhiệm, ý thức phục vụ nhân dân của cán bộ, công chức" – trưởng ngành nội vụ nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, cần thực hiện nghiêm chỉ đạo của Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh việc rà soát, đề xuất, bổ sung hoàn thiện thể chế, chính sách, nhất là trên lĩnh vực kinh tế xã hội còn những phát sinh khó khăn vướng mắc trên thực tiễn và những nội dung liên quan đến quyền hạn, thẩm quyền ở các cơ quan tổ chức, đồng thời đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, ủy quyền.
Tham mưu thể chế hóa chủ trương của Đảng về khuyến khích bảo vệ cán bộ đổi mới sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm về lợi ích chung.
Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và đổi mới công vụ công chức. Kịp thời biểu dương cơ quan tổ chức cá nhân làm tốt và xử lý nghiêm cán bộ công chức không làm tròn trách nhiệm và sợ sai trong thực thi công vụ. Kịp thời thay thế điều chuyển cán bộ năng lực hạn chế, nhất là cán bộ lãnh đạo không đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ.
Thay đổi công tác quản lý, nhất là đánh giá cán bộ công chức theo kết quả theo sản phẩm, công việc cụ thể được giao làm thước đo đánh giá cán bộ. Sớm tham mưu cho cấp có thẩm quyền lộ trình về cải cách chính sách tiền lương, bảo đảm thu nhập của cán bộ công chức viên chức.
Xác định rõ trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức trong thực thi công vụ. "Ở đâu mà người đứng đầu quyết tâm, quyết liệt, dám nghĩ, dám làm thể hiện rõ vai trò lãnh đạo dẫn dắt thì ở đó thành công và kỷ cương kỷ luật công vụ rất tốt. Qua thực tiễn, chúng ta thấy điều này đã được chứng minh rất rõ" – Bộ trưởng Trà nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, cần huy động cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc một cách đồng bộ để thực hiện các giải pháp với ý thức và trách nhiệm cao nhất, quyết tâm công phá tâm lý sợ sai, sợ trách nhiệm và không dám làm trong thực thi công vụ. Trong đó phát huy cao độ vai trò giám sát của mặt trận tổ quốc và các đoàn thể chính trị xã hội.
Bộ Nội vụ cũng đề nghị các cơ quan kiểm tra, điều tra, truy tố, xét xử tiếp tục nghiên cứu, phân loại vụ việc vi phạm, sai phạm, có tính chất, mức độ, động cơ, nếu không có vụ lợi cá nhân, không tham ô, tham nhũng thì phải khoan dung, khoan hồng, nhân văn hơn nữa, nhằm tạo cơ chế, khuyến khích bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ dám làm vì lợi ích chung.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!