Cách đây đúng 50 năm, Quảng Trị được giải phóng. Sự kiện này là một nỗ lực quan trọng, ghi tạc vào quá trình chiến đấu gian lao, khốc liệt của quân và dân cả nước trên con đường đi hòa bình và độc lập, tự do.
Điểm cao 544, người Mỹ gọi căn cứ Phu-lơ và đồi Tròn ở huyện Cam Lộ được mệnh danh là "Con mắt thần" trong hệ thống phòng ngự kiên cố để bảo vệ Quảng Trị. Ngày 30/3/1972, Tiểu đoàn trưởng Nguyễn Huy Hiệu là một trong những người chỉ huy đơn vị tấn công vào tuyến phòng ngự này, mở cửa tiến vào giải phóng tỉnh Quảng Trị.
''Giờ G của mặt trận quy định là phải 11h30 thì mới được nổ súng nhưng vì thời cơ đã đến, tôi xin ý kiến mặt trận được nổ súng trước giờ G. Chúng tôi đã hoàn toàn làm chủ trận địa, mở toang cánh cửa ở phía Bắc và phía Tây Nam, tạo điều kiện cho nhân dân nổi dậy giành quyền làm chủ'', Thượng tướng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Huy Liệu nhớ lại.
Khi cuộc tiến công chiến lược của quân Giải phóng miền Nam Việt Nam trên chiến trường đang diễn ra quyết liệt, thì tại Hội nghị Paris, cuộc đấu tranh ngoại giao vẫn đang trong giai đoạn gay go, bế tắc, vì về cơ bản chính quyền Mỹ vẫn lấy chính sách "ngoại giao nước lớn" làm trọng. Vì vậy, cả về quân sự và ngoại giao, chiến trường Quảng Trị trở thành nơi giành giật quyết liệt giữa hai bên tham chiến.
Quảng Trị được giải phóng tuy nhiên chiến sự trên mặt trận Quảng Trị vẫn ở thế giằng co quyết liệt, trong một chiến dịch dài ngày nhất, hơn 300 ngày, kể từ khi mở màn chiến dịch (30/3/1972) cho đến ngày ký Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh ở Việt Nam. Tất cả những gì diễn ra ở Quảng Trị cách đây nửa thế kỷ đã tạo ra cục diện mới trên chiến trường theo hướng có lợi cho ta trên bàn đàm phán. Hòa bình đã đến gần hơn với người dân Việt Nam.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!