2 ý kiến về đổi tên Luật Căn cước công dân thành Luật Căn cước
Sáng 28/8, Hội nghị đại biểu Quốc hội (ĐBQH) hoạt động chuyên trách lần thứ 4, khóa XV đã cho ý kiến, thảo luận về dự án Luật Căn cước công dân (sửa đổi).
Trình bày Báo cáo một số vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau về dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh (UBQPAN) của Quốc hội Lê Tấn Tới cho biết, về tên gọi của dự thảo Luật, hiện còn 2 loại ý kiến như sau:
- Loại ý kiến thứ nhất đồng ý đổi tên luật thành Luật Căn cước và cho rằng, việc sử dụng tên gọi này có những ưu điểm và hạn chế như sau:
Ưu điểm: Thể hiện bao quát, đầy đủ các chính sách được đề xuất khi đề nghị bổ sung dự án Luật vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh, phù hợp với phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng; thể hiện đúng bản chất của công tác quản lý căn cước; không tác động đến vấn đề quốc tịch cũng như địa vị pháp lý của công dân; không tác động đến các luật khác.
Hạn chế: tác động đến tâm lý một bộ phận người dân, lo ngại sẽ phải thay đổi thẻ căn cước công dân, thay đổi các thủ tục hành chính sử dụng thẻ căn cước công dân, không bảo đảm sự ổn định của chính sách; tác động đến đại đa số công dân Việt Nam hiện đang được cấp và sử dụng thẻ căn cước công dân.
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới
- Loại ý kiến thứ hai đề nghị giữ tên luật là Luật Căn cước công dân và cho rằng, việc sử dụng tên gọi này có ưu điểm và hạn chế như sau:
Ưu điểm: Tên gọi này đã sử dụng ổn định, góp phần giữ ổn định các quy định của pháp luật hiện hành, các loại giấy tờ, thủ tục hành chính, dân sự; phù hợp với tên gọi trong Nghị quyết số 33/2023/UBTVQH15 ngày 17/3/2023 của UBTVQH. Tên gọi Luật Căn cước công dân gắn với tên gọi thẻ căn cước công dân thể hiện địa vị pháp lý là công dân Việt Nam với đầy đủ quyền và nghĩa vụ của công dân Việt Nam.
Hạn chế: Thể hiện không đầy đủ chính sách sửa đổi, bổ sung tại dự thảo Luật này, chưa phù hợp, bao quát đầy đủ phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng.
Ông Lê Tấn Tới cho biết, Thường trực UBQPAN nhất trí với loại ý kiến thứ nhất. Do đây là nội dung còn có ý kiến khác nhau, Thường trực UBQPAN đề nghị các ĐBQH tiếp tục cho ý kiến về tên gọi của Luật.
Về tên gọi của thẻ căn cước, nội dung này hiện còn 2 loại ý kiến là đồng ý với tên thẻ căn cước như dự thảo Luật Chính phủ trình và ý kiến thứ 2 là đề nghị giữ nguyên tên thẻ căn cước công dân như Luật hiện hành.
Thường trực UBQPAN cho rằng việc đổi tên thẻ căn cước như dự thảo Luật Chính phủ trình là phù hợp; không phát sinh thủ tục, không phát sinh chi ngân sách nhà nước, chi phí của xã hội. Thường trực UBQPAN cũng đề nghị ĐBQH cho ý kiến để lựa chọn quyết định về tên gọi của thẻ.
Đổi tên luật, thẻ căn cước phù hợp với phạm vi, đối tượng điều chỉnh
Về vấn đề tên gọi của Luật, tại phiên thảo luận, có 9 ý kiến trong đó 7 đại biểu Quốc hội nhất trí với phương án 1 (đổi tên thành Luật Căn cước).
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (tỉnh Hải Dương) bày tỏ đồng ý đổi tên luật thành Luật Căn cước. Theo đó, việc đổi tên luật phù hợp phạm vi, điều chỉnh, đối tượng áp dụng gồm cả công dân Việt Nam và người gốc Việt Nam đang sinh sống tại Việt Nam nhưng chưa xác định được quốc tịch, phù hợp với chính sách, mục tiêu, định hướng khi xây dựng luật. Việc bổ sung đối tượng áp dụng là cần thiết cho công tác quản lý con người, an ninh trật tự, mang tính nhân văn sâu sắc.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (tỉnh Hải Dương)
Theo bà Nga, hiện có khoảng 31.000 người gốc Việt đang sinh sống tại Việt Nam nhưng chưa xác định được quốc tịch, trong đó nhiều người thuộc đối tượng yếu thế, là người nghèo, không nghề nghiệp, không nhà cửa…Không chỉ họ và con cái họ cũng không được hưởng chế độ an sinh, nhiều hệ lụy có thể xảy ra.
Nếu không có căn cước, không có gì chứng minh về nhân thân, lai lịch, đặc điểm nhân dạng, thì những người đó sẽ đứng bên lề xã hội, không được hưởng chế độ an sinh, dẫn đến nhiều hệ lụy xảy ra, tạo ra nhiều gánh nặng xã hội.
Về lo ngại việc đổi tên thẻ, bà Nga cho rằng, không nên vì khó khăn mà chúng ta chần chừ việc thực hiện, đồng thời nhấn mạnh cần đảm bảo việc thẻ đã được cấp vẫn được sử dụng. Đại biểu đề nghị Bộ Công an đẩy mạnh các biện pháp nghiệp vụ, tránh đối tượng người gốc Việt không có quốc tịch trở về chỉ để được cấp thẻ căn cước.
Đại biểu Phạm Văn Hòa (tỉnh Đồng Tháp) cũng đồng ý với phương án 1 về việc đổi tên thẻ căn cước công dân thành thẻ căn cước.
Theo đó, việc đổi tên này là gọn gàng, phù hợp với phạm vi, đối tượng điều chỉnh.
"Một số đại biểu cho rằng việc đổi tên thẻ sẽ gây tốn kém ngân sách. Tuy nhiên, dự thảo quy định những người đã được cấp thẻ căn cước công dân gắn chip không nhất thiết phải đổi thẻ. Tôi cho rằng việc này sẽ không gây tốn kém như lo lắng của các đại biểu" – ông Hòa cho biết.
Đại biểu cho rằng, việc đổi tên là thẻ căn cước hoàn toàn phù hợp với thực tiễn. Đại biểu Phạm Văn Hòa cũng bày tỏ thống nhất với việc cần thiết cấp giấy chứng nhận căn cước cho người gốc Việt Nam chưa xác định quốc tịch.
Về thông tin trong cơ sở dữ liệu, đại biểu bày tỏ nhất trí với giải trình, tiếp thu của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội. Theo đại biểu, những dữ liệu bắt buộc ghi trong thẻ căn cước thì bắt buộc phải có như họ tên, năm sinh, quê quán, quốc tịch,… Đây là thông tin bắt buộc, còn những dữ liệu chỉ lưu trữ trên cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và mang tính tự giác của người dân. Đại biểu lấy ví dụ như dữ liệu nhóm máu thì không phải ai cũng biết.
Về việc cấp thẻ căn cước cho dưới 14 tuổi, đại biểu Hòa cho rằng nên quy định cấp cho người trên 6 tuổi bởi người dưới 6 tuổi còn quá bé và không cần phải có.
Đại biểu Tạ Văn Hạ (tỉnh Quảng Nam) lại đồng ý với ý kiến giữ tên Luật Căn cước công dân. Theo đại biểu, Hiến pháp có quy định về việc Nhà nước đảm bảo, phát huy quyền công dân và công dân Việt Nam phải có quốc tịch Việt Nam.
Đại biểu Tạ Văn Hạ (tỉnh Quảng Nam)
Đại biểu Tạ Văn Hạ đề nghị cần đánh giá toàn diện tên gọi của Luật này và cân nhắc kỹ hơn có nên đưa một bộ phận nhỏ người gốc Việt chưa có quốc tịch vào trong Luật này hay không, cần xem xét có phù hợp và đồng bộ với các điều ước quốc tế và các yếu tố khác hay không.
"Tôi ủng hộ không bỏ rơi đối tượng này nhưng phải đánh giá toàn diện, xem xét đánh giá kỹ hơn" – ông Hạ nhấn mạnh.
Về thông tin về quê quán, đại biểu tỉnh Quảng Nam cho rằng, cần có khái niệm quê quán, bởi hiện nhiều người không rõ quê quán là gì hay không có liên hệ với quê quán. Ông Hạ, cần có quy định mang tính thực tiễn bởi nhiều công việc phải có xác nhận địa phương rất khó.
Về vấn đề bảo mật, đại biểu cho rằng đây là vấn đề đời tư và bất khả xâm phạm, do vậy đại biểu Tạ Văn Hạ đề nghị quy định những thông tin, điều khoản trong dự thảo Luật cần phải phù hợp với yêu cầu quản lý và vẫn đảm bảo đời tư, quyền con người, quyền công dân.
Dù phương án nào cũng phải quy định cấp thẻ cho người gốc Việt chưa có quốc tịch
Phát biểu làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu, Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quốc Hùng nêu rõ, cập nhật đến giờ phút, dự thảo Luật Căn cước đã đáp ứng, thể chế hóa các quan điểm chủ trương lớn của Đảng, tiến tới Chính phủ số, xã hội số toàn diện; đảm bảo tính hợp hiến, thống nhất giữa các luật; điều chỉnh những vấn đề lớn.
Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quốc Hùng
Về việc đổi tên luật, đa số ý kiến cho rằng tên gọi Luật Căn cước đảm bảo tính khoa học, tính phổ biến, phù hợp với thông lệ quốc tế, mang tính bao trùm, toàn diện, phù hợp với sự thay đổi phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng của dự thảo luật. Ban soạn thảo sẽ tiếp tục tiếp thu, giải trình thấu đáo các vấn đề đại biểu nêu chưa đồng tình với tên gọi Luật Căn cước, đảm bảo các điều kiện trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 6 tới.
Phát biểu kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nêu rõ, dù phương án nào cũng phải quy định cấp thẻ cho người gốc Việt nhưng chưa xác định được quốc tịch, đồng thời cần làm rõ điều kiện, khái niệm người gốc Việt. Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu trình Chính phủ phương án phù hợp.
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương kết luận nội dung thảo luận
Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo cơ quan thẩm tra, cơ quan soạn thảo để tiếp thu đầy đủ, có ý kiến chính thức bằng văn bản về vấn đề tên gọi Luật, báo cáo cấp có thẩm quyền cho ý kiến trước khi trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 6.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!