Phó Chủ tịch HĐND thành phố Hà Nội Phùng Thị Hồng Hà phát biểu. Ảnh: TTXVN
HĐND TP Hà Nội quyết liệt, sát sao trong phòng chống dịch
Tại Hội nghị tổng kết công tác Hội đồng nhân dân (HĐND) các tỉnh, thành phố năm 2021 và triển khai nhiệm vụ năm 2022 (Khu vực phía Bắc) sáng 21/2, Phó Chủ tịch HĐND thành phố Hà Nội Phùng Thị Hồng Hà đã trình bày tham luận của Thường trực HĐND Thành phố Hà Nội.
Bà Phùng Thị Hồng Hà cho biết, năm 2021, trong bối cảnh diễn biến phức tạp của dịch COVID-19, HĐND thành phố Hà Nội đã lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức tổng kết hoạt động của HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016-2021; phối hợp tổ chức cuộc bầu cử ĐBQH khóa XV và bầu cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 thành công rất tốt đẹp với tỷ lệ cử tri đi bầu 99,16% (cao hơn kỳ bầu cử trước), bầu đủ 29 ĐBQH, 95 ĐB HĐND TP đảm bảo đúng cơ cấu, thành phần theo quy định; bầu được 1.052 đại biểu HĐND huyện, quận, thị xã và 10.593 ĐB HĐND xã, thị trấn, đáp ứng yêu cầu thực hiện thí điểm mô hình chính quyền đô thị.
"Điểm nổi bật trong năm 2021 chính là HĐND thành phố Hà Nội đã nỗ lực, vào cuộc quyết liệt, sát sao cùng cả hệ thống chính trị trong công tác phòng chống dịch bệnh COVID-19. Để hỗ trợ một số đối tượng yếu thế, đối tượng chính sách, người dân, doanh nghiệp giảm bớt những khó khăn do tác động của đại dịch COVID-19; qua rà soát, HĐND Thành phố, Thường trực HĐND Thành phố đã thông qua ngay 5 Nghị quyết hỗ trợ cho 19 nhóm đối tượng, bổ sung 3 chính sách hỗ trợ, đảm bảo kịp thời" - Phó Chủ tịch HĐND thành phố Hà Nội nhấn mạnh.
Bên cạnh đó trong năm 2021, HĐND Thành phố đã tổ chức thành công 4 kỳ họp, thông qua 52 Nghị quyết với nhiều chính sách quan trọng cho sự nghiệp phát triển Thủ đô trước mắt cũng như lâu dài, phù hợp thực tiễn. Các hoạt động của HĐND Thành phố được tổ chức khoa học, vừa đảm bảo chất lượng, nội dung vừa linh hoạt, phù hợp với tình hình phòng chống dịch, như: đưa vào sử dụng phần mềm quản lý kỳ họp, cung cấp toàn bộ văn bản tài liệu, thực hiện việc xin ý kiến, trao đổi của đại biểu HĐND Thành phố qua các thiết bị di động thông minh; giám sát rút gọn theo nhóm lĩnh vực, nhóm đối tượng; Tiếp xúc cử tri kết hợp trực tiếp và trực tuyến... Từ cách làm của Thành phố, HĐND các cấp cũng đã vận dụng các hình thức tổ chức hoạt động của HĐND cấp mình đạt hiệu quả cao.
Đại biểu chuyên trách có vai trò rất lớn
Phó Chủ tịch HĐND thành phố Hà Nội Phùng Thị Hồng Hà nêu rõ, nhiệm kỳ 2021-2026, thành phố Hà Nội thực hiện Nghị quyết số 97/2019, thí điểm không tổ chức HĐND ở các phường; một số nhiệm vụ trước đây thuộc thẩm quyền của HĐND phường, nay là thẩm quyền và nhiệm vụ của HĐND quận, thị xã.
Quang cảnh Hội nghị. Ảnh: TTXVN
Đồng thời, ngày 8/4/2021, Quốc hội ban hành Nghị quyết số 160/2021/QH14 về thí điểm bố trí chức danh đại biểu hoạt động chuyên trách của HĐND thành phố Hà Nội; số lượng đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách được bố trí tối đa 19 người, là số lượng đại biểu chuyên trách cao nhất từ trước đến nay. Ngay từ đầu nhiệm kỳ, HĐND Thành phố đã bố trí đủ 19 đại biểu chuyên trách gồm: 01 Chủ tịch, 02 Phó Chủ tịch, 04 Ban HĐND mỗi Ban có 1 trưởng ban, 02 Phó Trưởng ban và 01 Ủy viên hoạt động chuyên trách.
Với số lượng đại biểu chuyên trách như hiện nay, Hà Nội đang là địa phương được Trung ương và Thành ủy quan tâm bố trí số lượng đại biểu chuyên trách nhiều nhất.
Việc thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và thí điểm bố trí chức danh đại biểu hoạt động chuyên trách tạo điều kiện thuận lợi trong hoạt động của HĐND. nhưng cũng đòi hỏi HĐND Thành phố cần tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng các hoạt động, trong đó có hoạt động giám sát.
HĐND Thành phố đã nhanh chóng thích ứng linh hoạt, hoạt động giám sát được thực hiện bài bản, đúng quy định của pháp luật, đồng thời có nhiều đổi mới để phù hợp với việc triển khai mô hình chính quyền đô thị tại Thành phố.
Trong năm 2021, HĐND Thành phố đã tổ chức 03 Đoàn giám sát chuyên đề; Thường trực HĐND đã tổ chức 03 Đoàn giám sát; Các Ban HĐND Thành phố đã triển khai 12 cuộc giám sát, khảo sát các lĩnh vực được phụ trách. Đặc biệt ngay sau khi NQ về chính sách hỗ trợ các đối tượng bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19 được ban hành, các Tổ đại biểu HĐND Thành phố phối hợp, tập trung giám sát ngay việc thực hiện Nghị quyết để đảm bảo Nghị quyết được áp dụng kịp thời, tích cực và hiệu quả. Thường trực HĐND đã giám sát công tác giải quyết KNCT, tiếp công dân trên địa bàn để nâng cao hiệu quả trả lời KNCT, chỉ ra những bất cập, tồn tại và các ý kiến trả lời cử tri chưa rõ địa chỉ, chưa đúng nội dung và khắc phục tình trạng trả lời không rõ trách nhiệm.
Hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn, giải trình cũng được Thường trực HĐND Thành phố Hà Nội hết sức quan tâm. Phiên chất vấn tại kỳ họp thứ 3 HĐND Thành phố là phiên chất vấn trực tiếp đầu tiên của nhiệm kỳ đã diễn ra sôi nổi, thẳng thắn, nghiêm túc, trách nhiệm với tổng số 28 lượt đại biểu phát biểu chất vấn, tranh luận; 16 lượt đại diện UBND Thành phố, Bí thư, Chủ tịch UBND các quận, huyện tham gia trả lời chất vấn. Trong đó, Chủ tịch UBND Thành phố đã trực tiếp trả lời chất vấn và báo cáo, tiếp thu, giải trình làm rõ các vấn đề đại biểu HĐND Thành phố quan tâm. Điều hành của Chủ tọa trong phiên chất vấn đã được cử tri đánh giá là bản lĩnh, linh hoạt khoa học, hiệu quả tạo điều kiện để đại biểu và người trả lời chất vấn trao đổi, làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm, cam kết thời gian, tiến độ để hoàn thành công việc. Kết luận phiên chất vấn, chủ tọa đề nghị UBND Thành phố, các sở, ban, ngành, quận, huyện, thị xã và các đơn vị liên quan khẩn trương, nghiêm túc thực hiện những lời hứa, cam kết trước HĐND, cử tri và đây cũng là thước đo năng lực, uy tín và sự tín nhiệm của cán bộ.
Trong kết quả hoạt động giám sát của HĐND thành phố Hà Nội có dấu ấn và vai trò của đội ngũ đại biểu chuyên trách. Nhiệm kỳ 2021-2026, thực hiện Nghị quyết 160 của Quốc hội, đội ngũ 19 đại biểu chuyên trách HĐND Thành phố đảm bảo về số lượng và chất lượng là điều kiện thuận lợi cho việc triển khai các hoạt động nói chung và hoạt động giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, các Ban HĐND Thành phố. Để phát huy vai trò của các đại biểu chuyên trách, trong Kế hoạch hoạt động của các Ban đều có sự phân công cụ thể các nội dung tới từng đại biểu chuyên trách, đảm bảo mỗi đầu việc đều có người chủ trì chịu trách nhiệm, người phối hợp, thời gian và tiến độ thực hiện. Là thành phần nòng cốt trong các cuộc giám sát, làm việc tại cơ sở, trước và trong các cuộc giám sát, các đại biểu chuyên trách đều nghiên cứu, tìm hiểu kỹ nội dung giám sát, thu thập các thông tin cần thiết. Vì vậy các nhận định, đánh giá, các câu hỏi giám sát của đại biểu chuyên trách đều cụ thể, khách quan, chỉ rõ được những hạn chế, tồn tại trong việc thực hiện nhiệm vụ của đối tượng giám sát, từ đó góp phần tháo gỡ khó khăn cho đơn vị.
Tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn, các đại biểu chuyên trách đã thể hiện rõ năng lực, trách nhiệm, bản lĩnh của người đại biểu nhân dân; đặt câu hỏi ngắn gọn, cụ thể và tranh luận đến cùng vấn đề. 2/3 số câu hỏi chất vấn, tái chất vấn trên nghị trường đến từ các đại biểu chuyên trách. Bên cạnh đó, để giúp đại biểu có thêm cái nhìn khách quan từ cơ sở, Thường trực HĐND Thành phố phân công các đại biểu chuyên trách theo dõi, tham dự các kỳ họp, các phiên giải trình của HĐND quận, huyện, thị xã; tham dự đầy đủ các cuộc TXCT và tiếp công dân theo lịch.
"Có thể nói, các đại biểu chuyên trách có vai trò rất lớn và đóng góp quan trọng trong việc nâng cao chất lượng, hiệu quả giám sát của HĐND thành phố Hà Nội. Số lượng đại biểu chuyên trách được bố trí như hiện nay, cùng với việc phân công, bố trí từng đại biểu chuyên trách theo dõi từng nhóm nội dung với từng lĩnh vực cụ thể đã giúp hoạt động giám sát bảo đảm sâu, rộng, cụ thể, chuyên nghiệp hơn, theo đến tận cùng vấn đề" - bà Phùng Thị Hồng Hà nhấn mạnh.
Đề xuất tăng số lượng đại biểu chuyên trách của HĐND quận, thị xã
Để hoạt động giám sát của HĐND thực sự phát huy hiệu quả hơn nữa, thể hiện được tính đặc thù của mô hình chính quyền đô thị, Thường trực HĐND thành phố Hà Nội kiến nghị, đề xuất 3 nội dung sau:
Một là, Đề nghị Uỷ ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo ban hành các quy định, hướng dẫn cụ thể về cơ chế giám sát, cũng như quy định rõ các hình thức giám sát của HĐND Thành phố, HĐND quận, thị xã với UBND phường khi thực hiện mô hình chính quyền đô thị; quy định cụ thể về thẩm quyền, nhiệm vụ đối với cơ quan giám sát để có thể phát huy vai trò giám sát, vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương.
Hai là, Đề nghị Uỷ ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo ban hành các quy định về chế tài sau giám sát, quy định về trách nhiệm của người đứng đầu đơn vị được giám sát trong việc thực hiện các kết luận giám sát của HĐND Thành phố, quận, huyện, thị xã đặc biệt là trong việc giám sát hoạt động của UBND, Chủ tịch UBND phường tại các quận, thị xã; để đảm bảo Chủ tịch UBND phường thực hiện theo đúng chức trách, nhiệm vụ được giao; tránh trường hợp chủ quan, lơ là trong hoạt động khi không có HĐND phường giám sát.
Ba là, cùng với việc tăng số lượng đại biểu HĐND chuyên trách cấp Thành phố cũng cần quy định tăng số lượng đại biểu hoạt động chuyên trách của HĐND quận, thị xã để đảm bảo hiệu quả hoạt động của HĐND. Nhiệm kỳ 2021-2026, HĐND thành phố Hà Nội tiếp tục đề xuất Ban Thường vụ Thành ủy quan tâm, chỉ đạo để bố trí tối đa số lượng đại biểu chuyên trách HĐND quận, huyện, thị xã theo quy định của Luật. Thực tế chỉ ra, việc tăng thêm đại biểu chuyên trách giúp cho hoạt động của HĐND các cấp được sâu hơn, rộng hơn và chất lượng được nâng cao hơn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!