Tại đây, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng với Tổng thống Nga Vladimir Putin và các các nhà lãnh đạo ASEAN đề ra những khuôn khổ hợp tác mới để hai bên thực sự là đối tác toàn diện của nhau.
Từ đầu năm đến nay, các nhà lãnh đạo ASEAN đã hai lần được mời tham dự các Hội nghị cấp cao với các cường quốc, đầu tiên là với Tổng thống Mỹ vào tháng 2 vừa qua và bây giờ với Tổng thống Nga. Có một điểm chung là cả hai cường quốc này đều muốn tăng cường hợp tác với ASEAN trên tất cả các lĩnh vực và cả hai hội nghị đều được tổ chức tại các địa điểm du lịch nổi tiếng. Ngay tại thành phố biển Sochi, Nga mong muốn đưa quan hệ với ASEAN hướng tới đối tác chiến lược, trước hết, Nga sẽ tập trung chủ yếu vào việc tăng cường hợp tác kinh tế với ASEAN ở những lĩnh vực cụ thể như năng lượng, công nghệ vũ trụ, chuyển giao khoa học - công nghệ và xây dựng hạ tầng. Thậm chí Nga còn đề xuất triển nghiên cứu khả năng xây dựng khu vực thương mại tự do toàn diện ASEAN - với Liên minh kinh tế Á-Âu, hiện chỉ có Việt Nam có Hiệp định thương mại tự do với Liên minh này.
Tại Hội nghị, các nhà lãnh đạo ASEAN và Nga đánh giá cao những kết quả đã đạt được sau 20 năm phát triển quan hệ đối tác đối thoại. Về chính trị-an ninh, Nga đã tích cực tham gia vào tất cả các diễn đàn, tiến trình khu vực quan trọng do ASEAN khởi xướng và dẫn dắt. Nga ngày càng đóng vai trò quan trọng đối với hòa bình, ổn định và phát triển ở khu vực. Kim ngạch thương mại giữa hai bên tăng hơn 5 lần trong thập niên vừa qua, đạt trên 20 tỷ USD, lượng khách du lịch Nga đến ASEAN tăng gần 20 lần lên khoảng 2,5 triệu người, số khách từ ASEAN sang Nga cũng tăng đáng kể trong những năm gần đây. Các nhà Lãnh đạo cho rằng hợp tác ASEAN-Nga vẫn còn nhiều tiềm năng phát triển và hai bên cần nỗ lực hơn nữa để đưa quan hệ hợp tác đi vào chiều sâu và mang lại lợi ích thiết thực nhất là trong các lĩnh vực ưu tiên của ASEAN và Nga có thế mạnh.
Đây là lần đầu tiên Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trên cương vị mới tham dự một Hội nghị Cấp cao của ASEAN, Thủ tướng đánh giá cao sáng kiến của Tổng thống Putin và ý nghĩa tổ chức Hội nghị Cấp cao Kỷ niệm ASEAN - Nga để trao đổi về phương hướng hợp tác trong bối cảnh quốc tế và khu vực tiếp tục đan xen nhiều thuận lợi và không ít khó khăn thách thức đối với an ninh và phát triển của cả ASEAN và Nga. Thủ tướng nhấn mạnh hai bên có lợi ích chung và nhu cầu cần đẩy mạnh hơn nữa quan hệ đối thoại trong thời gian tới và cam kết Việt Nam sẵn sàng làm hết sức mình đóng góp vào nỗ lực chung đưa quan hệ hai bên lên tầm cao mới.
Phát biểu tại Hội nghị này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã đưa ra 3 đề xuất nhằm tăng cường hợp tác giữa ASEAN và Nga, đó là hai bên tăng cường hợp tác chính trị-an ninh, nhất là trong các lĩnh vực an ninh biển, phòng chống khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia. Đi cùng với việc thúc đẩy quan hệ kinh tế, thương mại đầu tư, năng lượng, du lịch. Trong đó có việc đàm phán hiệp định Thương mại tự do ASEAN - Nga. và ở trụ cột thứ 3 là thúc đẩy hợp tác văn hóa - xã hội.
Về vấn đề Biển Đông, Thủ tướng nhấn mạnh hòa bình, an ninh ở Biển Đông có ý nghĩa thiết yếu đối với hòa bình, an ninh của khu vực và toàn cầu nên các nước cả trong và ngoài khu vực cùng có lợi ích và trách nhiệm chung trong việc bảo đảm an ninh, an toàn hàng hải và hàng không ở Biển Đông, tuân thủ các nguyên tắc được thừa nhận rộng rãi của luật pháp quốc tế và Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 , tăng cường các biện pháp xây dựng lòng tin chiến lược, tránh các hành động đơn phương làm gia tăng căng thẳng gây phức tạp thêm tình hình. Thủ tướng cũng đánh giá cao vai trò và những đóng góp xây dựng của Nga vào hòa bình, an ninh và hợp tác ở Đông Nam Á trong nhiều năm qua và mong muốn Nga tiếp tục tích cực thể hiện vai trò này.
Các nhà lãnh đạo ASEAN bày tỏ mong muốn Nga tiếp tục tham gia tích cực vào các cơ chế hợp tác của ASEAN, ủng hộ lập trường và vai trò trung tâm của ASEAN ở khu vực. Các nhà Lãnh đạo cũng chia sẻ quan tâm, tầm quan trọng và lợi ích chung của việc bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh an toàn hàng hải và hàng không ở Biển Đông đối với hòa bình và phát triển ở khu vực và thế giới. Đồng thời đề cao lập trường nguyên tắc của ASEAN giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Liên hợp quốc về Luật biển 1982 không sử dụng và đe dọa sử dụng vũ lực, tự kiềm chế, không có các hành động làm phức tạp thêm tình hình, thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông và sớm hoàn tất bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông.
Để tạo khuôn khổ và cơ sở vững chắc cho việc tăng cường hợp tác ASEAN - Nga trong thời gian tới, các nhà lãnh đạo ASEAN và Nga đã thông qua Tuyên bố Sochi và ghi nhận 5 văn kiện quan trọng khác.
Trong khuôn khổ Hội nghị, các nhà Lãnh đạo ASEAN - Nga đã tiếp các đại diện doanh nghiệp ASEAN và Nga tham dự Diễn đàn Doanh nghiệp ASEAN - Nga, gặp đại diện của Ủy ban hợp tác Á-Âu, Tổ chức hợp tác Thượng Hải và Ban Thư ký ASEAN về tiến trình hội nhập kết nối kinh tế Á-Âu với khu vực Đông Nam Á.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam TV Online.