Vì sao nhiều tuyến đường cao tốc chỉ cho phép tối đa 80 km/giờ?
Chất vấn Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải trước Quốc hội vào chiều 6/11, đại biểu Trần Quang Minh (tỉnh Quảng Bình) đặt câu hỏi về việc tại sao nhiều tuyến đường cao tốc đi vào vận hành khai thác chỉ cho phép tối đa là 80 km/giờ. Như vậy chưa giảm thiểu tối ưu vận tải và thời gian lưu thông trong khi nhiều đoạn Quốc lộ 1A đi qua khu dân cư vẫn cho phép tốc độ tối đa 90 km/giờ.
Đại biểu Trần Quang Minh (tỉnh Quảng Bình)
Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết, thời gian tới có điều chỉnh gì đối với tốc độ ở đường cao tốc nói chung và mục tiêu là giảm áp lực lưu thông, đặc biệt là giảm tai nạn giao thông trên Quốc lộ 1A.
Trả lời đại biểu Trần Quang Minh, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng cho biết, hiện Việt Nam có tiêu chuẩn thiết kế đường cao tốc với 4 giới hạn tốc độ là 120 km/giờ, 100 km/giờ, 80 km/giờ và 60 km/giờ. Nhiều tuyến đường nếu đầu tư đồng bộ hoàn chỉnh theo quy hoạch thì có thể chạy tối đa 120km/giờ như tuyến Hạ Long – Móng Cái, Hà Nội – Hải Phòng.
"Tuyến Pháp Vân – Cầu Giẽ chạy tối đa 100 km/giờ nhưng Cầu Giẽ - Ninh Bình là 120 km/giờ. Chỉ cần thêm yếu tố có độ nhám thì tốc độ tối đa từ 100 có thể lên 120km/giờ" – Bộ trưởng Thắng lý giải.
Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng trả lời chất vấn
Từ đầu năm 2023, Bộ Giao thông vận tải đã cho nghiên cứu rà soát các tiêu chuẩn có phù hợp với thực tế hay chưa. Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng các tuyến hiện đang quy định 80 km/giờ có thể nâng lên 90 km/giờ. Các dải tốc độ khác thì chúng ta vẫn phải chấp hành, tuân thủ các quy chuẩn.
Bộ Giao thông vận tải đã điều chỉnh tiêu chuẩn thiết kế đường cao tốc và dự kiến quý I năm 2024 có thay đổi giới hạn tốc độ tối đa các tuyến từ 80 km/giờ lên 90 km/giờ.
Xây dựng đường cao tốc không có làn khẩn cấp có phù hợp?
Cũng liên quan đến vấn đề đường cao tốc, đại biểu Nguyễn Văn Mạnh (tỉnh Vĩnh Phúc) cho biết, Nghị quyết 100 của Quốc hội yêu cầu là đánh giá tổng thể và đầu tư nghiên cứu để nâng cấp các tuyến đường cao tốc đã được đầu tư theo quy mô phân kỳ 2 làn xe hoặc 4 làn xe mà không có làn dừng xe khẩn cấp (đầu tư phân kỳ) thành đường ô tô phù hợp với tiêu chuẩn thiết kế đường cao tốc theo quy định.
Đại biểu đề nghị Bộ Giao thông vận tải cho biết, việc đầu tư một số tuyến đường cao tốc không có làn xe, dừng xe khẩn cấp thì có phù hợp với tiêu chuẩn đường cao tốc hay không và giải pháp của Bộ trong thời gian tới.
Đại biểu Nguyễn Văn Mạnh (tỉnh Vĩnh Phúc)
Về câu hỏi chất vấn này, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng nêu rõ, Đảng và Nhà nước đã rất quan tâm đến việc đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, trong đó đặc biệt là hạ tầng giao thông. Trong nhiệm kỳ này, hiện đã dành trên 375.000 tỷ đồng để triển khai xây dựng phát triển kết cấu hạ tầng, chủ yếu là xây dựng hệ thống đường cao tốc. Tuy nhiên, việc xây dựng mới chỉ đạt hơn 70% nhu cầu. Việc đầu tư hoàn chỉnh tuyến đường cao tốc trong bối cảnh nguồn lực có hạn là rất khó khả thi.
Bộ trưởng lấy ví dụ nhiều nước phát triển như Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản đều phải thực hiện phân kỳ đầu tư (đầu tư đường cao tốc không có làn xe khẩn cấp) đối với các tuyến đường cao tốc. trên cơ sở học hỏi kinh nghiệm các nước, Bộ Giao thông vận tải đã nghiên cứu, báo cáo cơ quan có thẩm quyền để thực hiện phân kỳ đầu tư theo những nguyên tắc để đảm bảo đáp ứng yêu cầu trong bối cảnh nguồn lực có hạn, nhưng cũng tạo tiền đề và sự thuận lợi trong giai đoạn sau khi có nguồn lực để nâng cấp.
Cao tốc Cao Bồ - Mai Sơn không có làn dừng khẩn cấp liên tục
Theo đó, cần ưu tiên đầu tư hoàn chỉnh đối với các đoạn tuyến có nhu cầu vận tải lớn. Nhiều đoạn tuyến đã đầu tư hoàn chỉnh: Hà Nội – Hải Phòng, Bến Lức – Long Thành, Phan Thiết – Dầu Giây, Biên Hòa – Vũng Tàu. Nguyên tắc thứ 2 là đối với các tuyến nhu cầu vận tải chưa cao, thì thực hiện phân kỳ đầu tư. Thứ 3 là chỉ phân kỳ đầu tư về bề rộng mặt cắt, còn các yếu tố kỹ thuật để nâng cấp đều phải đảm bảo. Thứ 4 là cần thực hiện giải phóng mặt bằng một lần theo quy hoạch.
Với những nguyên tắc trên, Bộ Giao thông Vận tải ngay trong kỳ họp này đã phối hợp với Bộ Kế hoạch Đầu tư để tham mưu báo cáo Chính phủ, Quốc hội xem xét bổ sung danh mục, nguồn vốn tăng thu ngân sách 2022 để mở rộng 2 tuyến đường chưa được đầu tư hoàn chỉnh là Cao Bồ - Mai Sơn và La Sơn – Hòa Liên. Thời gian tới, Bộ sẽ phối hợp với các bộ, ngành địa phương, đề xuất hoàn thiện các đoạn tuyến cao tốc còn lại theo quy hoạch, ưu tiên các tuyến mới có 2 làn xe, có lưu lượng lớn để đảm bảo cả nước có hệ thống đường cao tốc đồng bộ, hiện đại.
Tranh luận về câu trả lời của Bộ trưởng, đại biểu Trần Văn Tiến (tỉnh Vĩnh Phúc) cho rằng việc đầu tư tuyến đường cao tốc mà không có làn xe khẩn cấp chưa phù hợp và việc tiếp tục đầu tư để tiến hành đầu tư xây dựng làn đường đỗ khẩn cấp là lãng phí.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ điều hành phiên chất vấn
Về vấn đề xây dựng đường cao tốc không có làn khẩn cấp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết: "Vốn của ta không có nhiều nên phân kỳ đầu tư là đúng. Nhưng vấn đề phân kỳ đầu tư phải đạt mức tối thiểu như thế nào để đảm bảo an toàn giao thông thì Bộ Giao thông vận tải cần suy nghĩ về việc này".
Chủ tịch Quốc hội chỉ ra rằng, ngay cả những đoạn vừa hoàn thành trong cao tốc Bắc - Nam, đoạn từ Cao Bồ đi Thanh Hóa và Thanh Hóa đi Diễn Châu, số lượng xe tham gia giao thông rất ít vì tốc độ chỉ có 80 km/giờ và không có làn đường khẩn cấp. Chỉ cần một xe bị tai nạn hoặc xịt lốp thì sẽ tắc nghẽn, vì vậy Chủ tịch Quốc hội cho rằng rất cần xem xét vấn đề này.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!