Phim "Sinh tử" khắc họa cuộc chiến chống tham nhũng của một bí thư tỉnh ủy cùng những người cộng sự của ông, trong đó nổi bật lên vai trò của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh
Công tố, kiểm sát khởi tố 375.884 vụ án hình sự trong nhiệm kỳ 2016 - 2021
Sáng 25/3, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí đã trình bày trước Quốc hội Báo cáo công tác nhiệm kỳ 2016-2021 của Viện kiểm sát nhân dân tối cao.
Trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV, tình hình tội phạm tiếp tục diễn biến phức tạp, số vụ án hình sự đã khởi tố tăng so với nhiệm kỳ trước. Trong đó, đã khởi tố nhiều vụ án xâm phạm trật tự quản lý kinh tế xảy ra trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng, đầu tư công gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.
Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí trình bày Báo cáo công tác nhiệm kỳ 2016-2021 của Viện kiểm sát nhân dân tối cao. Ảnh: TTXVN
Tội phạm về tham nhũng, chức vụ được khởi tố tuy có giảm nhưng có nhiều vụ án gây thiệt hại đặc biệt lớn và nhiều bị can từng giữ chức vụ cao trong cơ quan Đảng, Nhà nước. Tội phạm sử dụng công nghệ cao, nhất là các hành vi lừa đảo, tổ chức đánh bạc qua mạng internet tăng. Tội phạm về ma túy tăng nhiều nhất, số vụ án có tính chất, quy mô lớn được phát hiện ngày càng nhiều. Các tranh chấp dân sự, kinh doanh, thương mại và khiếu kiện hành chính tiếp tục tăng, nhiều vụ khiếu kiện hành chính phức tạp.
Ngành Kiểm sát đã thực hành quyền công tố, kiểm sát khởi tố 375.884 vụ án hình sự, tăng 1,2%; kiểm sát việc giải quyết 1.713.874 vụ, việc dân sự, kinh doanh thương mại, lao động, tăng 22,5% và 33.011 vụ án hành chính, tăng 10,1%.
Ngay từ đầu nhiệm kỳ, Viện trưởng VKSND tối cao quán triệt toàn Ngành phương châm "Đoàn kết, đổi mới - Trách nhiệm, kỷ cương - Thực chất, hiệu quả"; đồng thời, chỉ đạo thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp trong các lĩnh vực công tác.
Đáng chú ý, nhằm đổi mới và đẩy mạnh công tác tuyên truyền về vai trò, chức năng, nhiệm vụ, VKSND đã phối hợp với Đài Truyền hình Việt Nam xây dựng bộ phim Sinh tử, qua đó tuyên truyền về ngành Kiểm sát và công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng trong tình hình hiện nay.
Phim Sinh tử do Trung tâm Sản xuất phim truyền hình (VFC), Đài THVN thực hiện, dài 80 tập từng được phát sóng khung giờ vàng phim Việt trên VTV1 từ đầu tháng 11/2019 và kết thúc vào 09/3/2020.
Sinh tử khắc họa cuộc chiến chống tham nhũng của một bí thư tỉnh ủy cùng những người cộng sự của ông, trong đó nổi bật lên vai trò của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh. Qua đó, bộ phim nhằm nêu bật khao khát làm trong sạch bộ máy lãnh đạo địa phương, tính thượng tôn pháp luật và sự ấm áp của tình người.
Về kết quả nổi bật trong nhiệm kỳ, các chỉ tiêu nghiệp vụ quan trọng do Quốc hội giao hầu hết đều đạt và vượt, các khâu, các nhiệm vụ công tác đều có chuyển biến tích cực, năm sau tốt hơn năm trước. Cụ thể:
Một là, chất lượng công tác giải quyết án hình sự tiếp tục được nâng lên, hạn chế đáng kể các trường hợp oan, sai, bỏ lọt tội phạm so với nhiệm kỳ trước.
Hai là, đã xử lý kịp thời, nghiêm minh, bảo đảm yêu cầu chính trị, yêu cầu pháp luật các vụ án về tham nhũng, kinh tế lớn.
Ba là, công tác kiểm sát hoạt động tư pháp có nhiều chuyển biến rõ nét.
Về hạn chế, thiếu sót, Viện trưởng VKSND tối cao cho biết, vẫn còn một vài chỉ tiêu chưa đáp ứng yêu cầu Quốc hội, như: còn có trường hợp bắt, tạm giữ, tạm giam sau phải trả tự do không xử lý hình sự; còn để xảy ra một số trường hợp oan và trả hồ sơ để điều tra bổ sung do vi phạm tố tụng; chất lượng kháng nghị các vụ án hành chính và tỷ lệ giải quyết đơn đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm chưa đạt chỉ tiêu Quốc hội.
Mặc dù những tồn tại, hạn chế này chiếm một tỷ lệ rất nhỏ so với tổng số vụ việc, vụ án phải giải quyết và kết quả năm sau tốt hơn năm trước nhưng Viện trưởng và toàn ngành Kiểm sát vẫn nhận thức sâu sắc trách nhiệm của mình để trong thời gian tới có biện pháp khắc phục và tiếp tục thực hiện tốt hơn nữa.
Vẫn còn để xảy ra một số trường hợp bị truy tố oan sai
Cũng trong sáng 25/3, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga đã trình bày Thẩm tra Báo cáo của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao về công tác của ngành Kiểm sát nhân dân và Báo cáo của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao về công tác của ngành Tòa án nhân dân nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV (2016-2021).
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga trình bày Báo cáo thẩm tra các Báo cáo công tác nhiệm kỳ 2016-2021 của Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao. Ảnh: TTXVN
UBTP tán thành với Báo cáo của VKSNDTC về những kết quả đã đạt được trong công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra các vụ án hình sự. Tỷ lệ tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố được kiểm sát tăng qua các năm, giảm mạnh số lượng tố giác, tin báo quá hạn giải quyết. Công tác xét phê chuẩn việc áp dụng các biện pháp ngăn chặn về cơ bản được thực hiện đúng pháp luật.
VKSND các cấp đã kiểm sát 100% các vụ án hình sự ngay từ khi khởi tố; kéo giảm tỷ lệ oan, sai trong giai đoạn điều tra.Tỷ lệ truy tố đúng thời hạn, truy tố đúng tội danh qua các năm đều đạt 99,9%, vượt chỉ tiêu của Quốc hội. VKSNDTC đã tích cực chỉ đạo VKSND các cấp thực hiện nghiêm túc và có hiệu quả nhiều yêu cầu của Quốc hội, kiến nghị của UBTP.
Tuy nhiên, theo bà Lê Thị Nga, vẫn còn để xảy ra các trường hợp bị oan trong giai đoạn khởi tố, điều tra, truy tố có liên quan đến trách nhiệm của VKSND. Số vụ Tòa án trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung mà Viện kiểm sát chấp nhận còn khá lớn trong đó có nhiều trường hợp Tòa án trả hồ sơ cho Viện kiểm sát yêu cầu khởi tố tội phạm mới, người phạm tội mới, phản ánh chất lượng thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra trong các vụ án này còn chưa đáp ứng yêu cầu.
Về công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát xét xử các vụ án hình sự, UBTP nhận thấy, vẫn còn để xảy ra một số trường hợp bị truy tố oan; truy tố sai tội danh, sai khung hình phạt; VKSND phải rút một phần hoặc toàn bộ quyết định truy tố trước khi mở phiên tòa. Một số kháng nghị thiếu căn cứ, sau đó VKSND cấp trên phải rút kháng nghị của VKSND cấp dưới.
Về công tác kiểm sát thi hành án, một số VKSND chưa kịp thời phát hiện vi phạm trong quản lý người bị tạm giữ, tạm giam, dẫn đến người bị tạm giữ, tạm giam trốn, tự sát, phạm tội mới. Trong công tác kiểm sát thi hành án dân sự, thi hành án hành chính: công tác kiểm sát việc phân loại án có điều kiện thi hành và án chưa có điều kiện thi hành trong một số trường hợp chưa chặt chẽ.
Về công tác giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm, tỷ lệ đơn được giải quyết đã tăng mạnh so với đầu nhiệm kỳ nhưng còn chưa đạt chỉ tiêu, yêu cầu của Quốc hội, nhất là tại VKSNDTC.
"UBTP cũng cơ bản tán thành với Báo cáo của VKSNDTC, TANDTC về tồn tại, hạn chế, nguyên nhân, bài học kinh nghiệm và nhiệm vụ trọng tâm trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV. Tuy nhiên, các Báo cáo đánh giá chưa thật sự đầy đủ, kỹ lưỡng về một số tồn tại, hạn chế, dẫn đến việc phân tích một số nguyên nhân chủ quan chưa thật sự sâu sắc" - báo cáo của Ủy ban Tư pháp cho biết.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!