Quy định về các trường hợp yêu cầu tổ chức kỳ họp bất thường của Quốc hội

Yêu cầu tổ chức kỳ họp bất thường phải nêu rõ sự cần thiết

Sáng 14/2, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã biểu quyết thông qua nội dung của Nghị quyết hướng dẫn một số điều của Nội quy kỳ họp Quốc hội.

Trước đó, trình bày tờ trình dự thảo Nghị quyết, Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường cho biết, việc ban hành Nghị quyết là cấp bách và cần thiết, nhằm kịp thời triển khai thi hành Nghị quyết số 71/2022/QH15 của Quốc hội, trong đó có giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội hướng dẫn việc tổ chức kỳ họp bất thường và hình thức họp trực tuyến, kết hợp giữa họp trực tiếp và trực tuyến; hướng dẫn về Hồ sơ về người được giới thiệu, tự ứng cử vào các chức danh để Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn; thể lệ bỏ phiếu, mẫu phiếu biểu quyết, biên bản kiểm phiếu, biên bản kết quả biểu quyết bằng bỏ phiếu kín, biên bản niêm phong phiếu biểu quyết…

Dự thảo Nghị quyết đã nêu 3 trường hợp yêu cầu tổ chức kỳ họp bất thường.

Theo đó, trường hợp Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Quốc hội họp bất thường thì gửi văn bản nêu rõ sự cần thiết tổ chức kỳ họp bất thường, đề xuất nội dung, thời gian dự kiến tổ chức kỳ họp bất thường đến Ủy ban Thường vụ Quốc hội; đồng thời gửi hồ sơ tài liệu về nội dung kèm văn bản yêu cầu tổ chức họp bất thường nếu nội dung đề xuất thuộc trách nhiệm chuẩn bị của mình.

Trường hợp đại biểu Quốc hội yêu cầu Quốc hội họp bất thường thì đại biểu Quốc hội gửi văn bản nêu rõ sự cần thiết tổ chức kỳ họp bất thường, đề xuất nội dung, thời gian dự kiến tổ chức kỳ họp bất thường đến Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong khoảng thời gian từ ngày khai mạc kỳ họp gần nhất đến trước ngày dự kiến khai mạc kỳ họp tiếp theo.

Trường hợp Ủy ban Thường vụ Quốc hội tự mình yêu cầu Quốc hội họp bất thường thì nêu rõ sự cần thiết, đề xuất nội dung, thời gian dự kiến tổ chức kỳ họp bất thường.

Về tổ chức kỳ họp Quốc hội theo hình thức họp trực tuyến hoặc kết hợp giữa họp trực tiếp và họp trực tuyến: Dự thảo Nghị quyết (Điều 6) quy định, nguyên tắc tổ chức kỳ họp theo hình thức họp trực tuyến tại kỳ họp, trong đó quy định cụ thể hình thức họp trực tuyến được thực hiện qua hệ thống hội nghị truyền hình giữa điểm cầu chính tại Hà Nội và điểm cầu tại các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khác.

Theo đó, hình thức họp trực tuyến có thể áp dụng đối với trường hợp Đoàn đại biểu Quốc hội, đại biểu Quốc hội không thể tham gia họp trực tiếp do dịch bệnh nguy hiểm, diễn biến phức tạp và trong những trường hợp cần thiết khác không thể tham dự họp trực tiếp.

Tiêu chí xác định nội dung trình Quốc hội tại kỳ họp bất thường

Trình bày báo cáo ý kiến về dự thảo Nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, Thường trực Ủy ban Pháp luật nhận thấy dự thảo Nghị quyết đã được Ban soạn thảo chuẩn bị thận trọng, kỹ lưỡng, bám sát yêu cầu, nội dung các quy định có liên quan của Nội quy kỳ họp Quốc hội.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng trình bày Báo cáo ý kiến về dự thảo Nghị quyết

Về nội dung trình Quốc hội tại kỳ họp bất thường, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nhấn mạnh, đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Pháp luật tán thành dự thảo Nghị quyết không quy định giới hạn các vấn đề, nội dung trình Quốc hội tại kỳ họp bất thường để bảo đảm phù hợp với quy định của Hiến pháp, Luật Tổ chức Quốc hội và Nội quy kỳ họp Quốc hội, theo đó "trong trường hợp Chủ tịch nước, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ hoặc ít nhất một phần ba tổng số đại biểu Quốc hội yêu cầu thì Quốc hội họp bất thường để thảo luận và quyết định các vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn, trừ nội dung định kỳ trình Quốc hội theo quy định của pháp luật"; đồng thời, tạo sự linh hoạt, chủ động cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong công tác chỉ đạo, điều hành.

Bên cạnh đó, một số ý kiến đề nghị cần hướng dẫn cụ thể hơn về tiêu chí xác định nội dung trình Quốc hội xem xét, quyết định tại kỳ họp bất thường để phù hợp với mục đích, yêu cầu tổ chức kỳ họp bất thường là chỉ xử lý những vấn đề lớn, quan trọng, cấp bách và thời gian tổ chức kỳ họp bất thường thường rất ngắn.

Cụ thể, chỉ đưa vào chương trình kỳ họp bất thường những nội dung bảo đảm các tiêu chí, điều kiện sau:

- Là nội dung quan trọng, cấp bách thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của Quốc hội, đã được chuẩn bị kỹ lưỡng và cơ bản đạt sự đồng thuận giữa cơ quan trình và cơ quan thẩm tra;

- Để kịp thời thực hiện yêu cầu của cấp có thẩm quyền;

- Không thuộc nội dung định kỳ trình Quốc hội theo quy định của pháp luật.

Cần bổ sung quy định về việc lựa chọn người tham dự, dự thính

Tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định bày tỏ cơ bản thống nhất với những nội dung trong dự thảo Nghị quyết, nội dung dự thảo đã được chuẩn bị kỹ lưỡng, chu đáo và cần thiết phải sớm ban hành và có hiệu lực.

Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng tên gọi của dự thảo là Nghị quyết hướng dẫn thi hành một số điều của nội quy kỳ họp là chưa phù hợp, do đó đề nghị sửa thành Nghị quyết quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điểm của Nội quy kỳ họp.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu

Phát biểu về việc tổ chức kỳ họp bất thường, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng cần cân nhắc quy định về thời hạn triệu tập kỳ họp, đồng thời nên có quy định để làm cơ sở pháp lý trong trường hợp tổ chức họp bất thường về công tác nhân sự.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị bổ sung quy định về việc lựa chọn người tham dự, dự thính cần có sự phù hợp với nội dung phiên họp, đúng theo hướng dẫn của Tổng Thư ký Quốc hội; trách nhiệm của người tham dự, dự thính phải chấp hành sự điều phối của Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội, đảm bảo quá trình tham dự, dự thính đúng theo các quy định của pháp luật.

Phát biểu kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, đến ngày 15/3/2023, Nội quy kỳ họp Quốc hội chính thức có hiệu lực thi hành. Do đó việc ban hành văn bản hướng dẫn chi tiết thi hành không thể chậm trễ hơn nữa.

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu thêm về tên của Nghị quyết có thể là tên là Nghị quyết quy định chi tiết hướng dẫn một số điều của Nội quy kỳ họp Quốc hội.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận và thống nhất về kỳ họp bất thường, tán thành với các quy định như trong dự thảo Nghị quyết. Trong đó có quy định cụ thể về cách thức xử lý yêu cầu của các chủ thể có thẩm quyền về việc tổ chức kỳ họp bất thường theo quy định của Hiến pháp, Luật Tổ chức Quốc hội, Nội quy kỳ họp Quốc hội.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao Thường trực Ủy ban Pháp luật chủ trì rà soát, tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Nghị quyết trên cơ sở ý kiến tại phiên họp, gửi lại xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội bằng văn bản để đảm bảo chặt chẽ, thống nhất và trình Chủ tịch Quốc hội ký ban hành.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!