Nhà đang ở bỗng dưng có người đến đòi giao nhà và đưa ra hợp đồng mua bán đã được công chứng sang tên mà mình không hề hay biết. Không chỉ thế, nhiều người còn gặp tình trạng hồ sơ giấy tờ giả nhưng qua mặt các phòng công chứng rồi sang tên, chuyển nhượng qua nhiều người, rồi thế chấp tại ngân hàng. Hậu quả, nhiều người dân đang phải loay hoay, tới lui các cơ quan khác nhau và theo đuổi những vụ kiện chẳng biết đến bao giờ mới kết thúc.
Có ý kiến cho rằng khi chứng thực tài sản, các bên thực hiện sẽ phải chịu trách nhiệm về tính xác thực của các loại giấy tờ mà mình cung cấp cho công chứng viên. Công chứng viên chỉ đơn thuần là người chứng thực việc thỏa thuận giữa các bên. Trong khi đó, có ý kiến lại cho rằng, các phòng công chứng thực hiện dịch vụ công, nghĩa là đang thay mặt nhà nước chứng thực các giao dịch dân sự liên quan đến nhân thân và tài sản của người dân. Đây là loại hình doanh nghiệp kinh doanh có điều kiện nên công chứng viên và các tổ chức hành nghề công chứng phải chịu trách nhiệm tới cùng về tính xác thực khi chứng thực các thỏa thuận giữa các bên.
TP.HCM hiện có 86 tổ chức công chứng trong đó có 7 phòng công chứng nhà nước và 79 văn phòng công chứng tư. So với số phòng công chứng trước năm 2007, con số này đã tăng gấp 10 lần. Số lượng các đơn vị cung cấp dịch vụ nhiều lên khiến các tổ chức hành nghề công chứng phải cạnh tranh nhiều hơn để thu hút khách hàng.
Nhanh và dễ dàng là tâm lý dễ hiểu của bất kỳ khách hàng công chứng nào. Thế nhưng, tâm lý này cũng đặt ra nhiều nguy cơ bởi để nhanh thì việc siết chặt kiểm tra hồ sơ và tài sản trước khi chứng thực có thể có những điểm bị nới lỏng.
Trong khi các hồ sơ giấy tờ giả ngày càng tinh vi và có tổ chức, ước tính mỗi năm TP.HCM vẫn chứng thực trên 1 triệu giao dịch, hợp đồng dân sự và kinh tế. Chưa có thống kê đầy đủ về số hồ sơ khiếu kiện liên quan đến công chứng, chứng thực hồ sơ giả nhưng chắc chắn điểm đến chung của những vụ việc này đều là cơ quan điều tra và tòa án xử lý hình sự hay giải quyết tranh chấp dân sự. Trong khi chờ các cơ quan chức năng có những giải pháp căn cơ hơn, người dân cần chủ động, thận trọng hơn trong việc lưu giữ các loại giấy tờ, ngay cả bản sao của các giấy tờ đó. Đồng thời, thận trọng trong giao dịch để hạn chế tối đa các vụ việc phức tạp kéo dài liên miên.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!