Phần tháp nhọn và toàn bộ khung mái gỗ sồi của Nhà thờ Đức Bà Paris đã bị đổ sập. Dù nước Pháp đã đồng lòng sẽ khôi phục lại biểu tượng lịch sử này nhưng câu hỏi làm sao để xây dựng lại như nguyên bản vẫn rất khó trả lời. Nhiều phương án phục dựng đã được đưa ra và cùng với đó cũng là nhiều tranh cãi về việc có nên áp dụng các yếu tố hiện đại vào một công trình cổ xưa.
Hình ảnh tháp thủy tinh kết hợp kim loại là một trong nhiều bản thiết kế được đề xuất để thay thế hoàn toàn ngọn tháp dài 91m của Nhà thờ Đức Bà. Dù thế phương án này cũng khiến những người quen thuộc với hình ảnh tháp nhọn cũ phải chau mày.
Kể từ sau khi Pháp kêu gọi đóng góp ý tưởng và kỹ thuật phục dựng Nhà thờ Đức Bà Paris, rất nhiều phương án đã được đưa ra, cũ có mới có và cả táo bạo cũng có nhưng ngay lập tức cũng vấp phải những ý kiến phản đối.
Ông Jean-Michel Leniaud - Nhà sử học thuộc Viện nghiên cứu lịch sử nghệ thuật quốc gia Pháp cho hay: "Cuộc phục dựng không phải là nơi để các kiến trúc sư thể hiện sự sáng tạo bất chợt có thể lỗi thời sau 30 năm nữa. Hãy trung thành với thiết kế tháp nhọn và phần mái vòm thời trung cổ".
Pháp đang đứng giữa hai lựa chọn: Một là tái tạo lại toàn bộ phần mái vòm bằng gỗ sồi và chấp nhận đối diện bài toán khó khăn để tìm kiếm những nguyên vật liệu đủ to cho việc phục dựng; Hai là tìm ra những cách thiết kế thích nghi với thế kỷ 21.
Nhà thờ Đức Bà thành phố Reims là một ví dụ tham khảo tốt. Được xây dựng vào thế kỷ thứ 13, đây được coi là phiên bản thứ nhất của Nhà thờ Đức Bà Paris. Nhưng điều khiến nó đặc biệt hơn vào thời điểm này là Nhà thờ Đức Bà Reims cũng đã trải qua trận hoả hoạn kinh hoàng gây ra bởi bom đạn từ Thế chiến thứ I, phá huỷ hoàn toàn phần mái và một phần không nhỏ của toà tháp cao. Sau đó, các kiến trúc sư đã dùng bê tông nhẹ thay thế cho bộ khung gỗ sồi bị thiêu rụi.
"Việc dùng bê tông giúp giải quyết nỗi lo bắt lửa. Nhà thờ này đã bị cháy 2 lần và họ sẽ không thể để xảy ra lần thứ 3. Việc tìm những cây gỗ đại thụ để làm thanh dầm lớn cũng rất khó khăn vào những năm 1920", ông Patrick Demouy - Nhà sử học người Pháp nói.
Giải pháp trên được các chuyên gia nhắc đến như một phương án tốt cho việc phục chế lại Nhà thờ Đức Bà Paris một cách nhanh nhất và đã qua thử thách.
"Thời hạn 5 năm để tái xây dựng Nhà thờ Đức Bà có thể khá lạc quan, nhưng không hẳn là không thể. Điều đó phụ thuộc vào kỹ thuật và cách thức phục dựng nào được lựa chọn. Nhiều nhà thờ tại Pháp cũng từng trải qua hoả hoạn bị phá huỷ, nhưng chúng ta có thể hồi sinh và gìn giữ thêm nhiều thế kỷ. Các thiết kế vẫn mang ảnh hưởng của thế kỷ 18, 19 và tôi cũng không thấy có gì lạ nếu kỹ thuật của thế kỷ 21 được áp dụng để làm điều đó", ông Patrick Demouy nói.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!