Trong lúc dịch bệnh COVID-19 đang trở thành tâm điểm của mọi sự chú ý, mỗi thông tin về dịch bệnh đều được dư luận quan tâm. Tuy nhiên, vì chủ quan hoặc muốn thể hiện bản thân, nhiều người đã đăng tải hoặc chia sẻ những thông tin không đúng, chưa được kiểm chứng, khiến dư luận hoang mang, gây ảnh hưởng xấu, xáo trộn đời sống xã hội.
Cùng chung tay với chính phủ các nước và mọi người ngăn chặn, đẩy lùi dịch bệnh COVID-19, Facebook cũng đang nỗ lực để giúp người dân an tâm trước "ma trận" tin giả và coi đây là ưu tiên hàng đầu của mình.
Sau đây là 10 lời khuyên từ Facebook để mọi người có thể phát hiện tin tức sai lệch, tin giả một cách dễ dàng:
1. Xem xét kỹ các tiêu đề. Những thông tin sai sự thật thường có tiêu đề hấp dẫn. Đặc biệt, nếu những thông tin trong tiêu đề nghe có vẻ khó tin hoặc gây sốc thì nhiều khả năng đó chính là tin giả.
2. Hãy chú ý tới các đường dẫn/liên kết. Đây cũng là một dấu hiệu cảnh báo về tin giả khi bạn phát hiện đường dẫn tới trang web giả mạo hoặc trông gần giống với địa chỉ/đường dẫn của một trang web chính thống.
Thực tế, nhiều trang tin giả tạo nên một liên kết gần giống với nguồn tin gốc, chỉ khác biệt ở một số thay đổi nhỏ nhằm "giả dạng" hoặc mô phỏng lại nguồn tin gốc đó. Bạn có thể truy cập vào trang web và đưa ra so sánh với các nguồn tin cậy được xác nhận.
Tiêu đề, các đường dẫn là những yếu tố quan trọng trong việc xác định tin giả
3. Tìm hiểu kỹ lưỡng nguồn thông tin. Hãy đảm bảo rằng câu chuyện đến từ một nguồn chính xác, tin cậy mà bạn đã được biết đến hoặc xác thực về danh tiếng. Nếu đó là một tổ chức xa lạ, hãy tìm đọc và kiểm tra kỹ lưỡng phần "Giới thiệu" để có cái nhìn rõ ràng về thông tin mà nguồn đó đưa ra.
4. Cảnh giác với định dạng bất thường. Nhiều trang lan truyền tin tức sai cũng sẽ mắc những lỗi về định dạng ví dụ như lỗi chính tả hoặc bố cục trang lộn xộn. Cần kiểm tra kỹ lưỡng các thông tin liên quan nếu bạn bắt gặp dấu hiệu kể trên.
5. Cân nhắc về hình ảnh. Những câu chuyện đưa tin sai lệch thường chứa hình ảnh hoặc video bị chỉnh sửa. Đôi khi bức ảnh được xác thực nhưng người đăng tải thông tin đưa nó ra khỏi bối cảnh gốc, dẫn đến việc gây nhầm lẫn cho người xem. Để đối phó với tình trạng này, bạn có thể sử dụng tính năng tìm kiếm ảnh, xác minh nguồn ảnh gốc cũng như hiểu bối cảnh một cách chính xác.
6. Kiểm tra ngày tháng. Những câu chuyện đưa thông tin sai lệch có thể chứa các mốc thời gian không có ý nghĩa hoặc ngày sự kiện đã bị thay đổi.
7. Rà soát bằng chứng. Kiểm tra nguồn của tác giả để xác nhận rằng chúng là chính xác. Việc thiếu bằng chứng xác thực hoặc chỉ đưa ra thông tin từ các chuyên gia không rõ tên họ là một dấu hiệu nhận biết tin giả.
Nếu không có nguồn tin, đặc biệt là các nguồn chính thống, đang tường thuật cùng một chủ đề thì nhiều khả năng đó là tin giả (Ảnh minh họa)
8. Đối chiếu với các báo cáo khác. Nếu không có nguồn tin, đặc biệt là các nguồn chính thống, đang tường thuật cùng một chủ đề thì nhiều khả năng đó là tin giả. Hoặc ngược lại, nếu câu chuyện được thảo luận bởi nhiều nguồn mà bạn tin tưởng, khả năng cao nguồn tin đó là sự thật.
9. Phân biệt rõ tin tức thật với những câu nói đùa? Đôi khi tin giả có thể bị nhầm lẫn với những câu nói đùa, những câu nói hài hước, châm biếm. Vì vậy, hãy đọc kỹ và cẩn thận đánh giá xem nguồn được biết đến có phải một kênh hài hay không, liệu các chi tiết và giọng điệu của câu chuyện có ngụ ý châm biếm khiến người đọc cười hay không.
10. Một số tin giả được tung ra có chủ đích. Vì vậy, hãy suy nghĩ kỹ lưỡng về những điều bạn được đọc và chỉ chia sẻ tin tức mà bạn ý thức được nó là đáng tin cậy.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!