Mỗi thế hệ thanh thiếu niên lại tự tạo ra những thuật ngữ riêng và phát triển vốn từ vựng của riêng mình trong mọi ngôn ngữ, như những từ ngữ vô nghĩa, từ lóng thậm chí cả "ngôn ngữ nhắn tin" (text-speak). Cách đây không lâu, "ngôn ngữ nhắn tin" trông thật ngầu. Bây giờ chúng ta lại thấy các biểu tượng cảm xúc (emoji), nhãn dán và hình động (GIFS) đã nhanh chóng thay thế các từ viết tắt như [rofl] (roll on the floor laughing – cười lăn ra sàn) và [brb] (Be right back – quay lại ngay).
Định hướng cho con cái trong thế giới Internet ngày càng trở nên quan trọng hơn với các bậc cha mẹ
Cách mạng Internet đã đóng một phần quan trọng trong cách mà ngôn ngữ và các cuộc hội thoại phát triển trong những năm gần đây. Thế hệ trẻ bây giờ có thể kết nối và nhắn tin trực tuyến ngay lập tức. Điều này đôi khi làm cho cha mẹ cảm thấy không thoải mái vì không thể biết chính xác những gì con của mình làm khi đang trực tuyến, chúng đang nói chuyện với ai và đang nói những gì. Các bậc cha mẹ đều muốn con mình an toàn mọi lúc, ngay cả khi đang trực tuyến, đồng thời cha mẹ có đặc quyền thảo luận các chủ đề mang tính cá nhân hoặc nhạy cảm với con cái.
Là cha của hai đứa trẻ, tôi cố gắng hết sức để giúp chúng định hướng thế giới trực tuyến. Nhiều bậc cha mẹ như tôi có một cuộc sống bận rộn, và đôi khi rất khó khăn để trò chuyện trực tiếp với con. Sự tiện lợi của việc có thể trò chuyện trên cùng các ứng dụng và trang mạng xã hội mà con chúng ta đang sử dụng có thể là một cách thực tế để cha mẹ duy trì mối liên hệ tốt đẹp với con cái và giữ cho đường dây liên lạc luôn được kết nối.
Các quy tắc ngoài đời thật cũng được áp dụng trong môi trường trực tuyến là một trong những điều quan trọng mà cha mẹ cần truyền tải đến con cái của mình (Ảnh: Blue Ridge)
Bằng cách tham gia vào một ứng dụng, các bậc cha mẹ có thể tự làm quen với các chính sách cũng như các tính năng quyền riêng tư, an toàn và bảo mật của nó. Họ cũng có thể thu hẹp khoảng cách giao tiếp với con bằng việc sử dụng các nhãn dán (stickers) để diễn tả tâm trạng của họ và khám phá các chủ đề cuộc hội thoại như 'Ăn mừng' hoặc 'Ăn uống'. Các cuộc trò chuyện có thể được thực hiện thông qua mạng trực tuyến với các cuộc gọi thoại và video.
Trong Ngày Internet An Toàn hơn trong năm nay (ngày 6/2/2018), với chủ đề "Tạo lập, kết nối và chia sẻ sự tôn trọng: Một môi trường internet tốt hơn bắt đầu với chính bạn", dưới đây là một số mẹo hữu ích dành cho các bậc cha mẹ giúp con cái có định hướng trong môi trường trực tuyến:
1. Cho con bạn biết rằng các quy tắc ngoài đời thật cũng được áp dụng trong môi trường trực tuyến: Nếu không muốn người khác làm điều gì với mình thì đừng làm điều đó với những người khác. Cũng như bạn có thể nói với con mình nhìn cả hai phía trước khi qua đường hoặc đội mũ bảo hiểm khi đi xe đạp, hãy dạy cho trẻ suy nghĩ trước khi chia sẻ trực tuyến.
2. Hãy cố gắng trở thành một hình mẫu tốt: Lời khuyên rằng trẻ con sẽ "làm theo cách bạn làm, không phải như bạn nói" đúng cả trong môi trường trực tuyến và ngoài đời thực. Nếu bạn đặt ra những hạn chế về thời gian con bạn có thể sử dụng mạng xã hội hoặc lướt internet (ví dụ: không nhắn tin sau 10 giờ tối), chính bản thân bạn cũng phảituân theo những quy tắc đó.
3. Tương tác sớm: Nghiên cứu cho thấy nhiều trẻ em khoảng 6 tuổi đã có thể truy cập vào điện thoại thông minh hoặc máy tính bảng. Cũng giống như bạn sớm đặt nền móng cho con bạn về việc đối thoại và trò chuyện ngoài đời thực, bạn cần phải làm điều tương tự cho việc trực tuyến. Nói chuyện với chúng về công nghệ, trước khi cho chúng tham gia các mạng xã hội. Nếu con cái ở độ tuổi thiếu niên của bạn đang dùng Facebook, hãy cân nhắc việc kết bạn với chúng.
4. Xác định và nắm bắt những khoảnh khắc quan trọng: Ví dụ: khi con bạn có chiếc điện thoại di động đầu tiên, đây là thời điểm tốt để thiết lập các quy tắc cơ bản. Khi con của bạn đủ tuổi để tham gia Facebook và các mạng xã hội khác, đây là thời điểm tốt để nói về chia sẻ an toàn. Khi con của bạn được cấp bằng lái xe, đây là thời điểm tốt để thảo luận về tầm quan trọng của việc không nhắn tin khi lái xe.
5. Hãy tin tưởng bản thân: Thông thường, bạn có thể áp dụng cùng kiểu nuôi dạy con cho các hoạt động trực tuyến giống như ngoài đời thực. Nếu bạn thấy rằng con bạn đáp ứng tốt nhất với các thỏa thuận đã được thương thảo, hãy tạo một hợp đồng để bạn và con cùng ký. Hoặc cũng có thể con của bạn chỉ cần biết các quy tắc cơ bản.
6. Nhờ con bạn hướng dẫn cho bạn: Bạn chưa dùng Facebook? Hoặc, bạn muốn dùng thử các dịch vụ nghe nhạc trực tuyến? Nếu con của bạn đã quen thuộc với các ứng dụng và trang web này, chúng có thể là một nguồn cung cấp thông tin tuyệt vời. Cuộc trò chuyện cũng có thể là cơ hội để nói về những vấn đề an toàn, riêng tư và an ninh trên mạng. Ví dụ: bạn có thể hỏi con về các cài đặt bảo mật khi bạn thiết lập tài khoản Facebook của riêng bạn. Và như hầu hết các bậc cha mẹ đều biết rất rõ rằng con của bạn sẽ hứng thú với những cơ hội có thể hướng dẫn bạn điều gì đó.
Danh sách này chỉ là những điều khi bắt đầu và có thể không phù hợp với nhu cầu của gia đình bạn nhưng điều quan trọng là bạn đang có các cuộc đối thoại đúng đắn với con (và mỗi người cần phải hiểu rõ người kia nói gì).
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!