Có nhiều khoảnh khắc trong ngày chúng ta cảm thấy hoàn toàn bình yên và dễ chịu, dễ dàng tập trung vào nhiệm vụ trước mắt. Tuy nhiên, cũng không ít lần ta bị phân tâm bởi nhiều suy nghĩ chằng chéo trong đầu. Khả năng áp dụng chánh niệm, hay nói cách khác là chú ý vào khoảnh khắc hiện tại và lưu tâm đến những gì bản thân đang thực hiện đóng vai trò quan trọng trong việc mang lại sự hài lòng và giảm thiểu căng thẳng.
Tiến sĩ Kamna Chhibber, người đứng đầu sức khỏe tâm thần và khoa học hành vi tại Fortis Memorial, Gurugram, Ấn Độ và cũng là một nhà tâm lý học nổi tiếng, trình bày: “Chánh niệm về cơ bản nghĩa là đặt toàn bộ sự chú tâm của bạn vào thời khắc đang diễn ra. Nhiều người nghĩ rằng chánh niệm phải là ngồi xuống và thiền định, nhưng điều đó không hoàn toàn chính xác. Ý nghĩa của việc này là tham gia vào trải nghiệm đầy đủ hơn. Nếu thực hiện được, bạn sẽ quản lý mức độ căng thẳng của mình tốt hơn vì bạn không cảm thấy bị phân tán tư tưởng bởi nhiều yếu tố xung quanh”.
"Chánh niệm có thể được áp dụng cho mọi khía cạnh trong cuộc sống. Trọng tâm của điều này là tập trung vào khoảnh khắc, hiện tại, “ở đây và bây giờ” hơn khi bạn đang làm gì đó. Hành động này có thể là khi đang ăn uống, đang di chuyển từ nơi này sang nơi khác, đang ngồi và xem một chương trình hoặc là một phần của cuộc trò chuyện mà bạn không trực tiếp đóng góp. Chánh niệm nghĩa là dành sự chú tâm để tham gia hoàn toàn vào trải nghiệm, sử dụng tất cả giác quan, mục đích là đảm bảo rằng bạn đang có được trải nghiệm đầy đủ nhất”.
Lợi ích của chánh niệm
Khi cảm nhận thời khắc hiện tại một cách trọn vẹn, hoặc hoàn toàn tập trung vào công việc đang diễn ra, bạn sẽ có được hài lòng và thỏa mãn lớn nhất có thể. Hơn nữa, năng suất và tốc độ hoàn thành công việc cũng tăng lên nhanh chóng. Ngược lại, khi đầu óc trong trạng thái phân tâm vì quá nhiều suy nghĩ, bạn không chỉ tiêu tốn nhiều thời gian, công sức hơn mà kết quả có thể còn không được như ý muốn.
Tiến sĩ Chibber chia sẻ: “Chánh niệm cho phép bạn sống chậm lại, đắm mình trong khoảnh khắc và làm được đầy đủ những điều mình muốn trong khi đang thực sự tận hưởng chúng, hoặc đang thể hiện khả năng của mình một cách tốt nhất thời điểm đó. Điều này mang lại nhiều lợi ích khác nhau”.
Cách thực hành chánh niệm
Chibber nói: “Mọi thứ sẽ tiếp tục đến và đi, và bạn phải học cách buông bỏ những suy nghĩ đó. Hãy để tâm trí như một dòng sông, cho những nghĩ ngợi được đến và đi, đừng cố chấp níu giữ. Thay vào đó, hãy chuyển hướng sự chú ý của mình đến nhiệm vụ đang thực hiện. Bạn có thể đang ngồi và tự thưởng 5 phút giải lao. Trong khoảng thời gian đó, hãy cho phép bản thân tận hưởng giây phút nghỉ ngơi đó thay vì bận tâm với những suy tư khác”.
Bên cạnh đó, trở nên thực tế hơn với kỳ vọng cá nhân, quản lý thời gian tốt hơn, ít phán xét bản thân hơn và không so sánh bản thân với người khác đều là những phần không thể thiếu để đạt được chánh niệm. Tiến sĩ Chibber kết luận: “Học cách buông bỏ và bằng lòng với những gì đang hiện diện trước mắt mình chính là chìa khóa”.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!