Nếu bạn không thể tưởng tượng cuộc sống của mình mà không có mạng xã hội, có lẽ bạn đã trở thành nạn nhân của các trang mạng xã hội. Rất có thể bạn cũng đã trải qua một số tác động tiêu cực mà mạng xã hội gây ra cho mọi người.
Hãy cùng xem xét những tác động tiêu cực của mạng xã hội đối với con người như thế nào?
Bạn có thể ngạc nhiên khi biết rằng những tác động tiêu cực của mạng xã hội đối với cả thể chất và tinh thần. Chúng có thể thay đổi nhận thức của bạn về thế giới và chính bạn. Mặc dù mạng xã hội có một số tác động tích cực và chắc chắn có những câu chuyện tích cực trên mạng xã hội, nhưng nó cũng có rất nhiều nhược điểm.
Bạn không tin điều này? Hãy đọc để biết danh sách các tác động tiêu cực của phương tiện truyền thông xã hội. Nếu bạn nhận ra bất kỳ vấn đề nào trong số chúng là vấn đề trong cuộc sống của chính mình, có lẽ đã đến lúc bạn nên giảm mức sử dụng hoặc thậm chí ngừng sử dụng mạng xã hội hoàn toàn.
1. Trầm cảm và lo âu
Bạn có dành vài giờ mỗi ngày để lướt mạng xã hội không? Dành quá nhiều thời gian cho các trang mạng xã hội có thể ảnh hưởng xấu đến tâm trạng của bạn. Trên thực tế, những người sử dụng mạng xã hội mãn tính có nhiều khả năng cho biết sức khỏe tâm thần kém, bao gồm các triệu chứng lo lắng và trầm cảm.
Không cần phải suy nghĩ nhiều để tìm ra lý do tại sao. Phương tiện truyền thông xã hội cho phép bạn nhìn thấy những phần tốt nhất được lựa chọn cẩn thận trong cuộc sống của những người khác, sau đó bạn so sánh với những điều tiêu cực trong cuộc sống của chính mình (mà chỉ bạn nhìn thấy). So sánh bản thân với người khác chắc chắn là con đường dẫn đến lo lắng và bất hạnh, và mạng xã hội đã khiến điều này trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.
Vì vậy, làm thế nào để bạn sử dụng phương tiện truyền thông xã hội mà không gây ra tâm lý đau khổ? Nếu bạn chuyển sang nghiên cứu tương tự (và theo lẽ thường), lượng thời gian được khuyến nghị bạn nên dành cho mạng xã hội là khoảng nửa giờ mỗi ngày. Cũng như nhiều căn bệnh tiềm ẩn khác trong cuộc sống, tất cả chỉ là điều độ.
Nếu bạn cảm thấy khó chịu sau một phiên truy cập mạng xã hội, hãy xem xét các mạng bạn sử dụng và những người bạn theo dõi. Bạn có nhiều khả năng cảm thấy lo lắng sau khi đọc các tranh luận chính trị và tin tức về ngày tận thế hơn là sau khi xem những cập nhật thú vị từ các nhạc sĩ yêu thích của bạn hoặc ảnh thú cưng của bạn bè.
2. Bắt nạt trên mạng
Trước mạng xã hội, bắt nạt là điều chỉ có thể thực hiện trực tiếp. Tuy nhiên, giờ đây mọi người có thể bắt nạt người khác trực tuyến - nặc danh hoặc không. Ngày nay mọi người đều biết bắt nạt trên mạng là gì và hầu hết chúng ta đã thấy những gì nó có thể gây ra cho một người.
Trong khi phương tiện truyền thông xã hội giúp gặp gỡ những người mới và kết bạn dễ dàng hơn, nó cũng cho phép những kẻ độc ác xé xác người khác mà không tốn nhiều công sức. Thủ phạm bắt nạt có thể sử dụng tính ẩn danh mà một số mạng xã hội cung cấp để lấy lòng tin của mọi người và sau đó khủng bố họ trước mặt đồng nghiệp. Chẳng hạn, họ có thể tạo một hồ sơ giả và cư xử thân thiện với một bạn cùng lớp, sau đó phản bội và làm xấu mặt họ trên mạng.
Những cuộc tấn công trực tuyến này thường để lại những vết sẹo tinh thần sâu sắc và thậm chí khiến mọi người tự làm tổn thương chính mình hoặc tự kết liễu đời mình, trong một số trường hợp. Và hóa ra, bắt nạt trên mạng không chỉ ảnh hưởng đến trẻ em. Người lớn cũng có thể trở thành nạn nhân của lạm dụng trực tuyến. Vì màn hình che mất khuôn mặt của chúng ta, nên cuối cùng bạn có thể trở thành một kẻ ngốc trên mạng xã hội và các trang web khác mà không hề nhận ra.
3. Sợ bỏ lỡ
Nỗi sợ bỏ lỡ (FOMO) là một hiện tượng trở nên nổi bật cùng thời điểm với sự phát triển của mạng xã hội. Không có gì đáng ngạc nhiên, đó là một trong những tác động tiêu cực phổ biến nhất của mạng xã hội đối với xã hội.
FOMO đúng như tên gọi của nó: một dạng lo lắng mà bạn mắc phải khi sợ bỏ lỡ trải nghiệm tích cực mà người khác đang có. Ví dụ: bạn có thể liên tục kiểm tra tin nhắn của mình để xem có ai mời bạn đi chơi hay không hoặc tập trung vào nguồn cấp dữ liệu Instagram của bạn cả ngày để đảm bảo rằng không ai đang làm điều gì đó thú vị mà không có bạn. Bạn cũng có thể thấy những bức ảnh về điều gì đó thú vị mà bạn bè của bạn có thể làm, cảm thấy bị bỏ rơi vì bạn không thể đi vì bạn có trách nhiệm khác.
Nỗi sợ hãi này liên tục được tiếp thêm nhiên liệu từ những gì bạn nhìn thấy trên mạng xã hội. Với việc sử dụng mạng xã hội ngày càng nhiều, bạn sẽ có cơ hội tốt hơn để thấy rằng ai đó đang vui vẻ hơn bạn hiện tại. Đó chính xác là nguyên nhân gây ra FOMO, vì vậy nếu bạn dễ mắc phải điều này, hãy biết cách ngăn FOMO khi sử dụng mạng xã hội (hoặc cắt giảm hoàn toàn việc sử dụng nó).
4. Kỳ vọng không thực tế
Như hầu hết mọi người có lẽ đã biết, mạng xã hội hình thành trong tâm trí chúng ta những kỳ vọng không thực tế về cuộc sống và tình bạn.
Hầu hết các trang truyền thông xã hội đều thiếu tính xác thực trực tuyến nghiêm trọng. Mọi người sử dụng Snapchat để chia sẻ những cuộc phiêu lưu thú vị của họ, đăng về mức độ yêu thích của họ đối với người quan trọng của họ trên Facebook và tải lên trang Instagram của họ những bức ảnh được dàn dựng công phu.
Nhưng trên thực tế, bạn không có cách nào biết liệu đây có phải là một trò hề hay không. Mặc dù bề ngoài trông có vẻ tuyệt vời, nhưng người đó có thể đang mắc một khoản nợ lớn, có quan hệ không tốt với người quan trọng của họ hoặc khao khát lượt thích trên Instagram như một hình thức xác thực.
Một cách đơn giản để thoát khỏi mớ hỗn độn này là mọi người ngừng nói dối trên mạng xã hội. Nhưng trong thời đại của những người có ảnh hưởng trên Instagram và YouTuber, những người kiếm được hàng triệu đô la từ việc không trung thực, điều đó sẽ không sớm xảy ra.
5. Giấc ngủ không lành mạnh
Ngoài việc gia tăng các trường hợp lo lắng và trầm cảm, một điều tồi tệ khác của mạng xã hội là việc dành quá nhiều thời gian cho nó có thể dẫn đến giấc ngủ kém. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc sử dụng mạng xã hội ngày càng nhiều có ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng giấc ngủ của bạn.
Nếu bạn cảm thấy giấc ngủ của mình trở nên không đều đặn, dẫn đến năng suất làm việc giảm sút, hãy cố gắng cắt giảm thời gian lướt mạng xã hội.
Điều này đặc biệt xảy ra khi bạn sử dụng điện thoại trên giường vào ban đêm. Thật quá dễ dàng để nói với bản thân rằng bạn sẽ dành năm phút để kiểm tra các thông báo trên Facebook của mình, chỉ để nhận ra một giờ sau rằng bạn đã vô thức lướt qua một số thứ vô nghĩa trên Twitter mà bạn thậm chí không quan tâm.
Đừng để các thuật toán mạng xã hội, được thiết kế để thu hút sự chú ý của bạn càng lâu càng tốt, đánh cắp giấc ngủ quý giá của bạn. Ngủ ít hơn, kết hợp với chất lượng giấc ngủ thấp hơn, là một sự kết hợp nguy hiểm và không lành mạnh.
6. Gây nghiện
Phương tiện truyền thông xã hội có thể gây nghiện hơn thuốc lá và rượu. Nó có một sức hút mạnh mẽ đối với nhiều người khiến họ kiểm tra nó mọi lúc mà không cần suy nghĩ về nó.
Nếu bạn không chắc liệu mình có nghiện mạng xã hội hay không, hãy thử nhớ lại lần cuối cùng bạn trải qua cả ngày mà không kiểm tra bất kỳ tài khoản mạng xã hội nào. Bạn có cảm thấy bị từ chối nếu ai đó hủy theo dõi bạn không? Và nếu các mạng xã hội yêu thích của bạn biến mất hoàn toàn vào ngày mai, sự vắng mặt đó có khiến bạn cảm thấy trống rỗng và chán nản không?
Vào cuối ngày, các trang truyền thông xã hội muốn giữ cho bạn cuộn càng lâu càng tốt để họ có thể hiển thị cho bạn nhiều quảng cáo và kiếm được nhiều tiền hơn. Các ứng dụng như TikTok cung cấp cho bạn một loạt video nhanh liên tục phá hủy khả năng chú ý của bạn theo thời gian.
Cách xử lý các tác động tiêu cực của mạng xã hội
Như với mọi thứ khác, có những khía cạnh tốt và xấu của phương tiện truyền thông xã hội. Chúng ta đã thảo luận về một số tác động tiêu cực của mạng xã hội đối với nhiều người, nhưng bạn là người phải quyết định xem nó có lợi hay có hại cho cá nhân bạn.
Nếu bạn thấy rằng mạng xã hội đang có tác động tiêu cực đến cuộc sống của bạn, hãy ngừng sử dụng nó. Tuy nhiên, nếu bạn quyết định ở lại, có nhiều cách để lãng phí ít thời gian hơn trên mạng xã hội và do đó duy trì mối quan hệ lành mạnh hơn với nó.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!