Du lịch Việt Nam năm 2020 sau tháng 1 tăng cao 33% so với cùng kỳ đã suy giảm mạnh trong tháng 2 (-22%) và tháng 3 (-68%) do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, và thậm chí chạm đáy trong tháng 4 sau đợt giãn cách xã hội. Đáng nói, ngành du lịch Việt Nam những năm qua đặt mục tiêu thu hút lượng lớn ngày càng tăng lên của khách du lịch quốc tế thì việc tạm dừng nhập cảnh người nước ngoài, cũng như tình hình các quốc gia khác cũng đang gồng mình chống dịch sẽ khiến mục tiêu này trở thành khó khả thi trong năm 2020 này.
Ông Lê Tuấn Anh - Giám đốc Trung tâm thông tin Du lịch, Tổng cục Du lịch (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) nhận định, tình hình khách du lịch quốc tế đến Việt Nam năm 2020 được dự báo sẽ phụ thuộc vào thời điểm dịch COVID-2019 được khống chế trên thế giới.
Dù mở cửa du lịch trở lại, nhiều nước trên thế giới vẫn chưa dám khẳng định đã khống chế được COVID-19.
Ông Tuấn Anh cũng đã đưa ra các kịch bản sơ bộ về tình hình khách du lịch quốc tế đến Việt Nam dựa vào tình hình dịch COVID-19.
COVID-19 kết thúc vào cuối tháng 6/2020, khách quốc tế giảm gần 70%
"Trong trường hợp này, lượng khách quốc tế sẽ ở đáy từ tháng 4 đến tháng 6. Thời gian này, gần như không có khách quốc tế đến Việt Nam. Số lượng khách sẽ hồi phục dần vào cuối năm nhưng còn thấp, chưa thể tăng trưởng dương so với cùng kỳ 2019", ông Tuấn Anh dự đoán.
Theo ông Tuấn Anh, sau khi dịch được khống chế, hoạt động du lịch công vụ có thể phục hồi trước do nhu cầu trên toàn thế giới khẩn trương khôi phục các hoạt động giao dịch, trao đổi thương mại, sản xuất... Tuy nhiên, độ mở về đi lại chưa hoàn toàn như trước khi có dịch do các nước vẫn còn đề phòng sự quay lại của COVID‐19.
Trong 4 tháng đầu năm 2020, tổng lượng khách quốc tế đến Việt Nam chỉ đạt 3,4 triệu lượt, trong đó chủ yếu là khách của tháng 1 và tháng 2. Riêng tháng 4 không có khách du lịch quốc tế.
"Các thị trường gần trong khu vực châu Á có khả năng sẽ phục hồi sớm hơn so với các thị trường xa như châu Âu, Bắc Mỹ, Australia... Theo kịch bản này, khách du lịch quốc tế đến năm 2020 có thể giảm khoảng gần 70% so với năm 2019, chỉ còn khoảng 5,5 triệu lượt", vị Giám đốc Trung tâm thông tin Du lịch, Tổng cục Du lịch nêu quan điểm.
COVID-19 kết thúc vào cuối tháng 9/2020, khách quốc tế giảm gần 75%
Trong trường hợp COVID-19 kết thúc vào cuối tháng 9/2020, ông Tuấn Anh phân tích và cho rằng, đại dịch kéo dài trên thế giới, đặc biệt là ở châu Âu, Bắc Mỹ. Ở châu Á, Trung Quốc, Hàn Quốc và các nước khác cơ bản khống chế được dịch trước, tuy nhiên các biện pháp hạn chế đi lại, giao thương vẫn bị hạn chế để ngăn ngừa dịch lây lan. Nếu vậy, thời gian ngưng trệ gần như không có khách du lịch quốc tế sẽ kéo dài hơn trong khoảng từ tháng 4 đến tháng 9, chỉ có thể bắt đầu hồi phục rất hạn chế từ cuối năm với các hoạt động đi lại du lịch công vụ, giao thương.
Khách quốc tế tới Việt Nam năm 2020 có thể giảm tới khoảng 880% so với năm 2019.
"Theo kịch bản này, lượng khách du lịch quốc tế đến năm 2020 sẽ giảm khoảng gần 75%, chỉ còn khoảng 4,6 triệu lượt", ông Tuấn Anh dự đoán. "Ngoài ra, nếu tình hình diễn biến xấu hơn, đến hết tháng 12/2020 dịch COVID-19 vẫn chưa kết thúc, từ tháng 4 đến tháng 12 sẽ gần như không có khách du lịch quốc tế đến. Tổng số khách quốc tế đến Việt Nam năm 2020 giảm khoảng 80% so với năm 2019, dừng ở tổng số 3 tháng đầu năm với 3,7 triệu lượt".
Mô hình phục hồi V, U, L hay W?
Việt Nam đã cơ bản đẩy lùi được COVID-19 trong thời gian qua và giờ là lúc ngành du lịch cần tận dụng cơ hội để nhanh chóng lấy lại đà tăng trưởng trở lại. Trong thời gian qua, nhiều chuyên gia đã đặt ra các kịch bản hồi phục của nền kinh tế nói chung và ngành du lịch nói riêng sau đại dịch COVID-19 theo các mô hình chữ V, chữ U, chữ L hay chữ W.
Mô hình hồi phục hình chữ V thể hiện sự phục hồi nhanh tương đương với đà sụt giảm.
Mô hình hồi phục chữ U thể hiện một quá trình trì trệ kéo dài trước khi phục hồi nhanh.
Mô hình hồi phục chữ L thể hiện quá trình trì trệ chưa biết thời điểm phục hồi hoặc trước mắt phục hồi chậm.
Mô hình hồi phục chữ W thể hiện sự thiếu ổn định, khó dự báo, tăng trưởng nhanh xen lẫn sụt giảm nhanh trong thời gian ngắn, nhất là khi dịch bệnh hoặc sự kiện có tác động tương tự có thể sớm lặp lại.
Ông Tuấn Anh nhìn nhận, ngành du lịch Việt Nam trong năm 2020 có thể gần theo mô hình chữ L hơn các mô hình khác. Trong cả hai kịch bản dự báo đối với du lịch Việt Nam, dịch COVID‐19 kéo dài làm ngừng trệ các hoạt động du lịch trong một khoảng thời gian. Sau khi dịch được khống chế, khách du lịch quốc tế không còn nhiều thời gian để lên kế hoạch đi du lịch vào cuối năm, cộng thêm tâm lý vẫn còn e ngại sau khi dịch đi qua nên năm 2020 dự báo sẽ là năm tăng trưởng thấp kỷ lục của du lịch Việt Nam trong bối cảnh sụt giảm nghiêm trọng của du lịch thế giới.
Ngược lại, ông Tuấn Anh đánh giá, khả năng phục hồi theo mô hình chữ U rất khó xảy ra do sau giai đoạn kéo dài ở đáy suy giảm, có sự thay đổi cả ở phía cung (sản phẩm, doanh nghiệp du lịch, hãng hàng không bị thiệt hại…) và cầu du lịch (thị trường hồi phục dần theo từng nhóm, nội địa và quốc tế, từng phân khúc).
Ông Lê Tuấn Anh - Giám đốc Trung tâm thông tin Du lịch, Tổng cục Du lịch
"Mô hình chữ V đã không thể xảy ra và mô hình chữ W còn tiềm ẩn nhưng chưa thể dự báo trước", vị Giám đốc Trung tâm thông tin Du lịch, Tổng cục Du lịch kết lại.
Như vậy, trong bối cảnh du khách quốc tế có thể sẽ sụt giảm mạnh so với các năm trước, du lịch nội địa sẽ là cứu cánh cho ngành công nghiệp không khói này. Ngay lúc này, các gói kích cầu là hết sức cần thiết để từng bước "làm ấm" trở lại thị trường du lịch. "Người Việt Nam đi du lịch Việt Nam" là chương trình kích cầu du lịch nội địa do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phát động trong bối cảnh bình thường mới sau dịch COVID-19 sẽ là đòn bẩy để ngành du lịch Việt sớm phục hồi sau đại dịch COVID-19.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!