Mùa tuyển sinh đại học, cao đẳng đang đến gần. Thời điểm này, câu chuyện chọn ngành gì, trường gì lại được đặt ra cho học sinh cuối cấp. Thực tế, nhiều sinh viên, chỉ sau năm thứ nhất, thấy ngành nghề mình chọn không phù hợp với khả năng và sở thích của mình đã phải xin chuyển ngành học.
Minh Duyên trước đây là sinh viên của Học viện Hàng không. Sau một học kỳ, thấy không phù hợp, em xin dừng học, chuyển sang ngành quản trị doanh nghiệp vừa và nhỏ tại một trường nghề.
Em cho biết, khi hết lớp 12 không được ai hướng nghiệp rõ ràng nên em chọn trường, ngành khá mơ hồ.
"Trước đó, em đã từng tham gia một vài buổi hướng nghiệp lớp 12, nhưng do vẫn còn hoang mang về mọi thứ, không biết đại học như thế nào. Sau một thời gian em thấy không phù hợp nữa nên em đã chuyển sang Cao đẳng để tiết kiệm được thời gian, cũng như năng lực phù hợp hơn với bản thân của mình", em Phan Nguyễn Minh Duyên, sinh viên Trường Cao đẳng Lý Tự Trọng, quận Tân Bình, TP Hồ Chí Minh, chia sẻ.
Nhiều sinh viên, chỉ sau năm thứ nhất, thấy ngành nghề mình chọn không phù hợp với khả năng và sở thích của mình đã phải xin chuyển ngành học. (Ảnh minh họa - Ảnh: Dân trí)
Là cựu sinh viên ngành quản lý công nghiệp theo hướng nghiệp của gia đình, nhưng sau tốt nghiệp Đại học Bách khoa xong Khang chọn về quê ở Đồng Nai làm công việc kinh doanh bất động sản.
"Bố nghĩ là hiện tại nhà mình đang gần khu công nghệ cao, gần các khu công nghiệp thì học ngành quản lý công nghiệp là hợp lý nhất. Sale về vấn đề mảng kinh doanh thì vẫn dễ xin việc hơn nên em quyết định đi làm sale. Em thấy công việc em đang làm đang phù hợp với mình", em Nguyễn Minh Khang, cử nhân ngành Quản lý công nghiệp Trường Đại học Bách khoa TP Hồ Chí Minh, cho biết.
Không ít bạn trẻ lựa chọn ngành nghề theo định hướng, hướng nghiệp của gia đình, nhưng ra trường lại chuyển sang làm ngành khác. Hiện nay trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ, các doanh nghiệp tuyển nhân sự không dựa vào chuyên ngành học của ứng viên, mà chọn những ứng viên có năng lực phù hợp và đào tạo lại từ đầu.
"Cùng với các doanh nghiệp và nhà trường đã phối hợp để hướng nghiệp cho các em, đào tạo cho các em ngành nghề có đầy đủ kiến thức, kỹ năng, các em sẽ ra trường làm việc 100% với thu nhập rất cao, phục vụ cho các công việc của xã hội mà không cần phải đào tạo lại", Tiến sĩ Phạm Hữu Lộc, Hiệu trưởng trường Cao đẳng Lý Tự Trọng TP Hồ Chí Minh, cho hay.
Sinh viên ra trường học một đằng, làm một nẻo, trong khi nhà tuyển dụng đòi hỏi những kỹ năng mới, như số hóa, nhiều bạn trẻ đi làm phải tự học hỏi rất nhiều.
Không được hướng nghiệp sớm và đúng, nhiều bạn trẻ đã mất 4 - 5 năm học chuyên ngành này, ra trường đi làm mới nhận ra mình phù hợp với ngành nghề khác và chuyển hướng muộn.
Thống kê ở một số trường đại học cho thấy tỷ lệ sinh viên chuyển ngành theo học ngay sau năm đầu tiên lên đến 20 - 30%, thậm chí cao hơn. Theo các trường nghề, tỷ lệ này thấp hơn rất nhiều, chỉ khoảng dưới 5%. Do đó việc hướng nghiệp sớm, từ THCS cho phụ huynh là quan trọng nhất.
Để hạn chế tình trạng này, năm học này, Sở Giáo dục và Đào tạo TP Hồ Chí Minh đẩy mạnh công tác hướng nghiệp cho phụ huynh học sinh, trong đó Sở phối hợp các trường dạy nghề có những buổi tư vấn hướng nghiệp riêng cho phụ huynh học sinh từ khối THCS vào ngày cuối tuần, qua đó giúp chính phụ huynh hiểu rõ hơn ngành nghề, năng lực và xu hướng nghề nghiệp mà con yêu thích, tránh tình trạng cha mẹ kỳ vọng quá nhiều ở con.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!