Ngày 24/4, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc cho biết một số nội dung liên quan đến công tác tuyển sinh năm 2020, sau khi Thủ tướng Chính phủ thông qua phương án tổ chức kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông 2020 tập trung vào mục tiêu chính là lấy quả để xét, công nhận tốt nghiệp. Với những thay đổi của kỳ thi Trung học phổ thông năm nay, công tác tuyển sinh sẽ phải điều chỉnh cho phù hợp nhưng vẫn trên tinh thần bảo đảm tối đa quyền lợi của thí sinh, đảm bảo công tác tuyển sinh diễn ra thuận lợi, công bằng, khách quan.
Tuyển sinh đại học giảm dần phụ thuộc thi Trung học phổ thông
Theo Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc, Bộ Giáo dục và Đào tạo dự kiến sẽ tiếp tục hỗ trợ các cơ sở giáo dục đại học và thí sinh trong công tác tuyển sinh ở khâu tổ chức đăng ký xét tuyển, lọc ảo như năm 2019. Với sự hỗ trợ này, thí sinh không phải tốn thời gian, công sức, kinh phí đi lại, nộp hồ sơ dự tuyển nhiều nơi, rồi lại đi rút hồ sơ nếu không đúng nguyện vọng...; tạo thuận lợi cho thí sinh đăng ký những ngành, trường mình mong muốn.
Việc lọc ảo tốt sẽ giúp các trường có khả năng tuyển một số lượng chỉ tiêu hợp lý ngay từ đợt tuyển sinh đầu để đảm bảo hoạt động đào tạo chung của nhà trường. Quy trình này đã thực hiện tốt trong những năm qua. Ngoài ra, do có sự thay đổi của kỳ thi Trung học phổ thông năm nay, một số cơ sở giáo dục đại học, nhất là các trường tốp trên có thể sẽ tổ chức thi riêng để tuyển sinh cho trường mình hoặc theo nhóm trường. Bộ sẽ có giải pháp hỗ trợ việc tổ chức thi, đăng ký xét tuyển, lọc ảo theo nhóm trường. Hiện tại, Bộ Giáo dục và Đào tạo đang hoàn thiện Quy chế tuyển sinh năm nay và sẽ ban hành trong những ngày tới.
Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc chia sẻ: Theo tinh thần tự chủ tuyển sinh đã được quy định trong Luật Giáo dục Đại học, những năm qua, các cơ sở giáo dục đại học đã đẩy mạnh sự tự chủ tuyển sinh bằng nhiều phương thức khác nhau. Thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo trong 3 năm gần đây cho thấy, kết quả tuyển sinh của toàn hệ thống có xu hướng giảm dần tỷ trọng trúng tuyển từ sử dụng kết quả kỳ thi Trung học phổ thông quốc gia, tăng dần tỷ trọng trúng tuyển từ học bạ và các phương thức khác.
Cụ thể, số thí sinh trúng tuyển thông qua sử dụng kết quả thi Trung học phổ thông quốc gia năm 2017 chiếm 81,5%; năm 2018 chiếm 73,6%; năm 2019 là 62,4% trong tổng số thí sinh trúng tuyển. Trong đó, số thí sinh trúng tuyển bằng xét kết quả học bạ năm 2018 chiếm 18%, năm 2019 chiếm gần 30%. Các phương thức khác (thi đánh giá năng lực, thi năng khiếu, văn hóa, sử dụng chứng chỉ quốc tế…) chiếm khoảng 10%. Con số này cho thấy, tuyển sinh đại học ngày càng có xu hướng giảm dần sự phụ thuộc vào kết quả thi Trung học phổ thông, tỷ lệ tuyển sinh từ các phương thức khác ngày càng tăng lên.
Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc cho rằng xu hướng thay đổi này cũng thể hiện rõ trong các đề án tuyển sinh riêng của các trường đại học khi ngày càng nhiều cơ sở giáo dục đại học sử dụng kết hợp nhiều phương thức tuyển sinh, trong đó phương án tự tổ chức thi riêng cũng đã được một số trường tốp trên xác định và chuẩn bị từ nhiều năm trước. Điều này cũng đúng với tinh thần tự chủ của Luật Giáo dục đại học, phù hợp với lộ trình đổi mới giáo dục đại học, đẩy mạnh tự chủ đại học trong thời gian qua.
Quá trình kết hợp nhiều phương thức tuyển sinh cũng phù hợp với xu thế tuyển sinh đại học trên thế giới, trong đó việc tuyển sinh được tổ chức nhiều kỳ trong năm, sử dụng kết hợp nhiều phương thức xét tuyển, sử dụng cả kết quả học tập ở trung học phổ thông (điểm GPA), điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông, điểm các kỳ thi chuẩn hóa để tuyển sinh đại học (SAT, ACT…). Do đó, sử dụng kết quả thi Trung học phổ thông không phải là phương thức duy nhất để tuyển sinh đại học. Các trường tự chủ tuyển sinh, lựa chọn các phương thức phù hợp nhất cho mình để chọn được những thí sinh đáp ứng tốt nhất yêu cầu đào tạo của nhà trường.
Khoảng 10-20% học sinh dự kỳ thi tuyển sinh riêng
Trước những băn khoăn của xã hội về việc các trường tự chủ tuyển sinh, mỗi trường tổ chức một kỳ thi riêng như trước đây dẫn đến nhiều bất cập như áp lực, tốn kém, học sinh lại kéo về thành phố lớn để dự thi…, Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc nhận định, việc này khó xảy ra. Số liệu thống kê những năm qua cho thấy, số trường tổ chức thi tuyển sinh riêng rất ít, chỉ khoảng 3-4% tổng số thí sinh trúng tuyển. Năm nay, dự đoán số trường tham gia thi tuyển sinh riêng tăng lên, nhưng chủ yếu là một số trường tốp trên, do đó, số thí sinh dự thi sẽ tăng lên nhưng không gây đột biến.
Những trường đại học thuộc nhóm ngành đào tạo đặc thù như y dược, công an, quân đội, hoặc nhóm trường, nhóm ngành năng khiếu nghệ thuật… và một số trường đại học có mức độ cạnh tranh cao, có những yêu cầu riêng về chất lượng đầu vào sẽ có nhu cầu tự tổ chức thi. Ước tính, sẽ có khoảng từ 10- 20% học sinh trung học phổ thông lựa chọn tham dự các kỳ thi tuyển sinh riêng này.
Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc cũng nhấn mạnh: Kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông năm nay sẽ được tổ chức an toàn, chặt chẽ, minh bạch. Do đó, dự đoán đa phần các cơ sở giáo dục đại học vẫn có thể sử dụng kết quả thi tốt nghiệp để xét tuyển, đồng thời kết hợp với các phương thức tuyển sinh đa dạng khác mà các trường sẽ đưa ra trong đề án tuyển sinh của mình. Bên cạnh đó, do tính đặc thù, các trường có chung lĩnh vực, phân khúc đào tạo, hoặc tương đồng về quy mô, vị trí địa lý, cũng như các đại học quốc gia, đại học vùng sẽ có xu hướng liên kết để tổ chức thi tuyển sinh chung. Trên cơ sở đó, các trường nhỏ hơn có thể sử dụng kết quả thi này để xét tuyển.
Cụ thể, một số trường đại học phía Nam đã thống nhất sẽ sử dụng kết quả thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh để xét tuyển, kết hợp với các phương thức xét tuyển khác. Do vậy, năm nay sẽ không có quá nhiều trường tổ chức thi riêng nên không thể lặp lại tình trạng tập trung quá đông thí sinh về một điểm, trong một thời gian nên sẽ không tạo áp lực về luyện thi, thi quá nhiều hay đổ dồn về các thành phố lớn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!