Tuyển sinh lớp 10: Định hướng để học sinh chọn trường, môn học phù hợp

Theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, ngoài các môn học bắt buộc, học sinh vào lớp 10 sẽ chọn 4 trong số 9 môn tự chọn để học. Việc chọn môn học này liên quan trực tiếp đến việc học tập trong suốt 3 năm THPT cũng như định hướng nghề nghiệp tương lai của các em. Vì thế, ngoài việc tổ chức dạy học tốt, các trường đặc biệt chú trọng đến công tác tư vấn, định hướng để học sinh chọn được trường, môn học phù hợp với năng lực, sở thích.

* Học đến đâu chắc đến đó

Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 công lập tại TP Hồ Chí Minh sẽ diễn ra vào đầu tháng 6/2023 với 3 môn Toán, Ngữ văn và tiếng Anh. Với chủ trương phân luồng học sinh sau Trung học Cơ sở, mỗi năm thành phố sẽ có khoảng 30% học sinh tốt nghiệp bậc học này không có suất vào lớp 10 công lập. Trước áp lực đó, ngay từ đầu năm học, cả học sinh, phụ huynh và nhà trường đều tập trung cao độ chuẩn bị thật tốt cho kỳ thi này.

Với phương châm "học đến đâu chắc đến đó" các trường trung học cơ sở đều tổ chức dạy bài mới song song với ôn tập củng cố kiến thức bài cũ, giúp học sinh nắm chắc kiến thức nội dung sau mỗi phần, chương của môn học.

Thầy Cao Đức Khoa, Hiệu trưởng Trường Trung học Cơ sở Huỳnh Khương Ninh chia sẻ, nhà trường đã chuẩn bị cho kỳ thi lớp 10 công lập ngay từ đầu năm học chứ không phải đến khi hoàn tất chương trình học lớp 9 mới bắt đầu ôn tập.

Theo đó, với 3 môn thi lớp 10 gồm Ngữ văn, Toán và tiếng Anh, giáo viên vừa dạy bài mới vừa ôn tập củng cố kiến thức bài học cũ để các em nắm chắc bài. Đồng thời, trong quá trình dạy học trên lớp, giáo viên luôn "chốt" các kiến thức, nội dung quan trọng nằm trong nội dung ôn thi để các em lưu ý kỹ hơn. Ngay thời điểm bắt đầu học kỳ 2, nhà trường cũng đã tăng cường ôn tập các nội dung định hướng thi lớp 10.

Theo thầy Cao Đức Khoa, với định hướng ra đề thi theo hướng tăng tính thực tiễn, ngoài kiến thức cơ bản, giáo viên sẽ hướng dẫn các em ôn tập, rèn luyện các kỹ năng làm bài. Như ở môn Ngữ văn, ngoài kiến thức trong trường lớp, giáo viên bộ môn thường xuyên cập nhật, giới thiệu các vấn đề xã hội, các chủ đề thời sự để các em tìm hiểu, thu thập tư liệu hay để có thể làm bài tốt. Còn ở môn Toán, ngoài các kiến thức, bài toán đơn thuần, giáo viên cũng tăng cường các bài toán giải quyết tình huống trong cuộc sống để các em làm quen.

Tương tự, tại Trường Trung học Cơ sở Nguyễn Du, ngay từ đầu năm, giáo viên cũng vừa dạy, vừa ôn tập củng cố để học sinh nắm chắc kiến thức mỗi bài học. Cùng với đó, trường cũng bố trí tăng thêm một số tiết để học sinh ôn luyện và làm bài tập.

Theo kế hoạch, ngay sau khi kết thúc học kỳ 2, trường sẽ dành khoảng 3 đến 4 tuần trước kỳ thi để ôn tập hệ thống kiến thức cho các em. Dự kiến trước thời điểm chốt đăng ký nguyện vọng vào lớp 10, Trường sẽ tổ chức thi thử để học sinh tham gia và tự đánh giá được khả năng của mình, từ đó chọn nguyện vọng phù hợp.

Theo Sở Giáo dục và Đào tạo TP Hồ Chí Minh, công tác tuyển sinh đầu cấp năm học 2023-2024 được triển khai hoàn toàn theo hình thức trực tuyến. Theo đó, học sinh lớp 9 bắt buộc phải có căn cước công dân gắn chip để phục vụ cho công tác tuyển sinh vào lớp 10.

Về định hướng ra đề thi, theo Sở, đề thi năm nay tiếp tục theo định hướng tăng tính thực tiễn với cấu trúc, độ phân hóa như năm trước. Trong đó, đề thi môn Ngữ văn sẽ có độ mở cao; đề môn Toán có 70% câu hỏi ở mức độ nhận biết, thông hiểu, 30% vận dụng, vận dụng cao; đề tiếng Anh có 10-15% câu hỏi mức độ nâng cao để phân hóa thí sinh.

* Định hướng chọn trường, môn học phù hợp

Nhiều năm qua, tiêu chí đăng ký nguyện vọng vào lớp 10 tại Thành phố Hồ Chí Minh là chọn trường vừa phải phù hợp với sức học vừa không quá xa nơi cư trú của học sinh. Theo đó, ngay từ đầu năm học, các trường đều phổ biến đến phụ huynh và học sinh lớp 9 các thông tin liên quan đến vấn đề này để có nhiều thời gian tìm hiểu, nghiên cứu.

Chia sẻ về công tác tư vấn tuyển sinh lớp 10, cô Nguyễn Đoan Trang, Hiệu trưởng Trường Trung học Cơ sở Nguyễn Du cho biết, trong năm học, trường tổ chức các đợt thăm quan trường trung học phổ thông trong khu vực cho học sinh lớp 9 để các em hiểu rõ hơn về chương trình học lớp 10, đặc biệt là việc dạy và học theo tổ hợp môn theo Chương trình Giáo dục phổ thông mới.

Theo kế hoạch, đầu tháng 4 tới, trường sẽ tổ chức tư vấn tuyển sinh lớp 10 cho toàn bộ học sinh khối 9 để thông tin đầy đủ về kỳ thi cũng như kế hoạch tuyển sinh của các trường THPT.

Đặc biệt, năm nay trường còn triển khai hình thức tư vấn riêng giáo viên - phụ huynh. Cụ thể, sau mỗi kỳ kiểm tra đánh giá trong năm học lớp 9, trường "lọc" những học sinh có nguy cơ đạt điểm thấp trong kỳ thi tuyển sinh lớp 10 để tăng cường ôn tập củng cố kiến thức cho các em.

Cùng với đó, giáo viên chủ nhiệm sẽ trao đổi riêng với phụ huynh của những em học sinh này để cùng hỗ trợ các em xây dựng kế hoạch học tập tốt hơn; mặt khác việc trao đổi này cũng giúp phụ huynh nắm rõ sức học của con mình để chọn nguyện vọng phù hợp.

"Dù công tác tư vấn tuyển sinh luôn được nhà trường chú trọng nhưng đó cũng chỉ dừng ở ý kiến tư vấn, còn quyết định chọn nguyện vọng vẫn là ở phụ huynh, học sinh. Tỷ lệ trúng tuyển vào lớp 10 công lập của trường những năm trước đều trên 90%. Những em không trúng tuyển lớp 10 công lập đa phần do chọn trường có điểm quá cao so với sức học của các em" - cô Nguyễn Đoan Trang chia sẻ.

Theo chương trình Giáo dục phổ thông 2018, ngoài các môn bắt buộc, học sinh vào lớp 10 sẽ chọn 4 môn trong số 9 môn tự chọn để học. Như vậy, ngoài việc chọn trường phù hợp, sau khi trúng tuyển vào lớp 10, học sinh còn phải chọn tổ hợp môn tự chọn, đây cũng là vấn đề khiến không ít học sinh, phụ huynh "đau đầu".

Rút kinh nghiệm từ năm trước, tránh để học sinh, phụ huynh bỡ ngỡ trước việc chọn môn học lớp 10, thầy Cao Đức Khoa, Hiệu trưởng Trường Trung học Cơ sở Huỳnh Khương Ninh cho biết, một trong những vấn đề nhà trường đặc biệt quan tâm trong tư vấn tuyển sinh lớp 10 là định hướng học sinh chọn tổ hợp môn tự chọn theo chương trình giáo dục phổ thông mới phù hợp.

Đầu tháng 4 này nhà trường sẽ mời các trường THPT ở khu vực lân cận đến để tư vấn trực tiếp cho học sinh, phụ huynh của trường. Trong đó, các trường THPT giới thiệu các tổ hợp môn dự kiến sẽ tổ chức dạy trong năm tới để học sinh, phụ huynh tham khảo. Bởi thực tế năm trước, có những tổ hợp môn học sinh chọn nhưng trường lại không tổ chức được.

Bên cạnh hoạt động tư vấn tuyển sinh trực tiếp của các trường trung học cơ sở, các trường trung học phổ thông cũng chủ động đưa thông tin đến học sinh qua nhiều hình thức. Thầy Tô Lâm Viễn Khoa, Phó Hiệu trưởng Trường Trung học Phổ thông Gia Định cho biết, dự kiến đầu tháng 4 này, trường sẽ tổ chức Ngày trải nghiệm cho phụ huynh và học sinh lớp 9 các đến tìm hiểu về chương trình dạy học của trường.

Năm học tới mới là năm thứ 2 triển khai Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 ở bậc trung học phổ thông nên nhiều học sinh và phụ huynh vẫn còn bỡ ngỡ, nhất là trong việc chọn tổ hợp môn tự chọn.

Chương trình mới ở lớp 10 có 9 môn tự chọn, nhưng thực tế không phải trường nào cũng tổ chức dạy học được hết 9 môn do không đủ nguồn lực. Vì thế, trước khi đăng ký nguyện vọng, học sinh và phụ huynh phải tìm hiểu kỹ về kế hoạch dạy học cả trường, các môn học trường sẽ tổ chức có phù hợp với nguyện vọng của mình hay không.

Giống như năm trước, năm học tới Trường THPT Gia Định sẽ tổ chức dạy học tất cả các môn tự chọn với hình thức lớp ghép. Cụ thể, ngoài các môn bắt buộc, trong 4 môn tự chọn, học sinh sẽ chọn 2 môn cố định theo ban (Khoa học tự nhiên và Khoa học xã hội), 2 môn còn lại các em sẽ được lựa chọn tự do. Như vậy, các em sẽ học lớp cố định theo theo ban, còn 2 môn lựa chọn tự do các em sẽ học theo hình thức lớp ghép.

Theo các chuyên gia, trước tiên các em học sinh cũng như phụ huynh phải xác định được định hướng trong tương lai các em muốn làm gì? Để theo định hướng đó, các em cần học những môn gì? Từ đó mới đăng ký môn học phù hợp. Bởi nếu chọn không đúng với sở thích, năng lực của mình các em sẽ rất khó khăn để theo học các môn đó trong suốt 3 năm trung học phổ thông.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!