Những ngày giữa tháng 7 hàng năm, học sinh trên khắp cả nước đã bước vào kỳ nghỉ hè được hơn 1 tháng. Còn năm nay, ở nhiều trường học, thầy trò vẫn đang miệt mài với phấn trắng bảng đen.
Năm học 2019-2020 sắp qua đi. Nhưng chắc chắn, với các thế hệ thầy cô, học trò, dư âm của nó sẽ vẫn còn đọng lại mãi. Bởi đây là một năm học với nhiều điều chưa từng có, một năm học khó có thể quên với những biến động, những thay đổi chưa có tiền lệ do ảnh hưởng của dịch bệnh.
Đổi thay trong nhà trường vì COVID-19
Những khó khăn lại trở thành cơ hội. Ở tất cả cấp học, các thầy cô giáo và các em học sinh đều phải có những thay đổi, những nỗ lực để phù hợp với tình hình mới. Tuy nhiên, để học sinh không bị rơi rụng kiến thức, để năm học không bị gián đoạn, cả thầy và trò đã phải nỗ lực rất nhiều.
Dạy học trực tuyến có lẽ là sự thay đổi lớn nhất với nhà trường những ngày chống dịch. Chuyện thay đổi là không dễ dàng, nhất là với những trường ở vùng sâu vùng xa, vùng khó khăn về hạ tầng công nghệ thông tin. Nhưng nỗ lực vượt khó và quyết tâm đổi mới đã tạo ra những tiết học trực tuyến hiệu quả ở những nơi mà những ngày đầu có dịch việc học tưởng chừng như sẽ bị đứt đoạn.
Trường THCS - THPT Nguyễn Tất Thành, Hà Nội, nơi thời khóa biểu vẫn được duy trì trong suốt 3 tháng nghỉ học do dịch COVID-19. Nhờ đó, trường đã trở thành một trong những trường bế giảng sớm nhất cả nước.
Không chỉ vậy, tại nhiều tỉnh thành khác, thời gian thực học sau dịch cũng được rút ngắn nhờ triển khai tích cực dạy học trực tuyến, như Phú Thọ rút ngắn được từ 4 - 6 tuần. Nghệ An, Thái Nguyên, Yên Bái rút ngắn được 2 - 4 tuần học.
Tại trường Tiểu học Tam Hợp, huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc, ngay cả khi học sinh đã trở lại trường, dạy trực tuyến vẫn được duy trì cho những học sinh cần phụ đạo thêm.
Dạy trực tuyến nên 100% là giáo án điện tử, điều này tạo thêm áp lực nữa đặt lên vai các giáo viên. Duy trì dạy học trong mùa dịch, sáng tạo đã không còn là của riêng chuyện học, mà cả trong chuyện dạy.
Lãnh đạo Bộ GD&ĐT cho biết sẽ hoàn thiện dự thảo quy chế dạy học trực tuyến để làm cơ sở cho các nhà trường thực hiện, hỗ trợ phát triển nội dung số để các giáo viên tiếp tục khai thác cho giảng dạy.
Ngoài ra, việc nâng cấp chất lượng đường truyền, có cơ chế hỗ trợ kinh phí mua bản quyền dạy học trực tuyến cho các trường công lập, có kế hoạch bồi dưỡng giáo viên về phương pháp dạy học trực tuyến cũng là những vấn đề cần được quan tâm để giúp hình thức dạy học này hỗ trợ hiệu quả cho dạy học trực tiếp trên lớp.
Mô hình lớp học đảo ngược
Đây quả thật là phép thử thực tế nhất cho việc truyền đạt kiến thức thời công nghệ số. Ở một số nhà trường, đây cũng là cơ hội để thử nghiệm những cách dạy học mới sáng tạo. Lớp học đảo ngược là cách mà thầy trò Trường Tiểu học và THCS Olympia, Hà Nội gọi tên phương pháp mới này. Học sinh nắm vai trò trung tâm và tự nghiên cứu kiến thức trước giờ lên lớp.
Giai đoạn 1 của mô hình này là giáo viên gửi trước nội dung bài giảng. Học sinh tự học, tự làm bài tập. Vấn đề nào không làm được, học sinh điền vào mẫu mà cô giáo đã gửi sẵn qua email. Ở trường là lúc các em tiếp tục giai đoạn 2 của lớp học đảo ngược. Cô giáo giải thích kỹ hơn cùng học sinh nắm những lý thuyết cơ bản. Chuyển sang giai đoạn 3, là phần các em hào hứng nhất khi áp dụng lý thuyết vừa học vào bài tập cụ thể.
Lớp học đảo ngược cho giáo viên và học sinh có nhiều thời gian để thực hành. Kiến thức vận dụng luôn vào thực tế. Kỹ năng làm việc nhóm cũng từ đây được rèn luyện.
Nếu các nhà trường thực sự tìm tòi và đầu tư phương pháp dạy học mới hoàn toàn có thể đem lại hiệu quả bất ngờ. Dĩ bất biến ứng vạn biến, những giá trị cốt lõi của giáo dục con người có thể ít đổi thay theo năm tháng nhưng những phương pháp tiếp cận giáo dục mỗi lúc lại càng hiện đại hơn, giúp người học tiếp cận kiến thức dễ dàng hơn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!