Theo tờ La Tribune, làn sóng thương mại điện tử xuyên biên giới đang đặt ra thách thức nghiêm trọng đối với chủ quyền kinh tế và năng lực sản xuất của Pháp, khi số lượng bưu kiện nhỏ nhập khẩu từ ngoài Liên minh châu Âu (EU), chủ yếu từ Trung Quốc, tăng vọt lên gần 800 triệu đơn vị trong năm 2024, với giá trị ngày càng thấp và gần như nằm ngoài tầm kiểm soát của cơ quan chức năng.
Báo cáo công bố ngày 17/12 của Cơ quan Thống kê Thương mại đối ngoại quốc gia và Tổng cục Hải quan Pháp cho thấy, trong năm 2024, tổng số bưu kiện nhỏ nhập khẩu vào Pháp lên tới 773 triệu đơn vị, tăng gấp hơn 4 lần so với mức 170 triệu đơn vị của năm 2022. Diễn biến này phản ánh sự thay đổi sâu sắc của chuỗi cung ứng toàn cầu, khi các nhà sản xuất – chủ yếu tại Trung Quốc – giao hàng trực tiếp tới người tiêu dùng, bỏ qua những khâu trung gian truyền thống.
Sự bùng nổ về khối lượng bưu kiện nhỏ đang khiến hệ thống kiểm soát của Nhà nước Pháp lâm vào thế quá tải. Theo số liệu của Ủy ban châu Âu, trong phạm vi toàn EU, trung bình chỉ có 82 sản phẩm được kiểm tra thực tế trên mỗi 1 triệu mặt hàng nhập khẩu, tương đương khoảng 0,008%. Tại Pháp, Tổng cục Cạnh tranh, Tiêu dùng và Chống gian lận (DGCCRF) thừa nhận chỉ có thể kiểm tra dưới 1% tổng số lượng sản phẩm công nghiệp nhập khẩu.
Đáng lo ngại hơn, các cuộc kiểm tra trọng điểm cho thấy mức độ vi phạm rất cao. Trong những đợt kiểm tra hải quan năm 2022, có tới 96% sản phẩm được kiểm tra không phù hợp quy chuẩn hoặc là hàng giả. Các chiến dịch gần đây vào tháng 11/2025 tiếp tục cho kết quả tương tự, với khoảng 8/10 sản phẩm không đáp ứng những tiêu chuẩn an toàn và chất lượng của EU.
Phân khúc bưu kiện có giá trị dưới 150 euro (khoảng 176 USD) – vốn được miễn thuế nhập khẩu – hiện là động lực chính của làn sóng này. Ba nền tảng thương mại điện tử Trung Quốc gồm Shein, Temu và AliExpress chiếm khoảng 73% thị phần của phân khúc này. Trung Quốc hiện cung cấp tới 97% tổng số bưu kiện nhỏ nhập vào EU, tăng mạnh so với mức 86% của năm 2022.
Cùng với đó, giá trị trung bình của các mặt hàng nhập khẩu đã giảm nhanh. Trong vòng 3 năm, giá trung bình đã giảm một nửa, từ 11,3 euro xuống còn 6,4 euro. Hiện nay, một nửa số bưu kiện nhập khẩu có giá dưới 3,4 euro, thậm chí 25% có giá dưới 1,6 euro – mức giá mà các nhà sản xuất trong nước khó có thể cạnh tranh, nhất là khi phải tuân thủ hệ thống tiêu chuẩn ngày càng chặt chẽ.
Hệ quả đối với nền công nghiệp Pháp được đánh giá là nghiêm trọng. Ngành dệt may, vốn từng sử dụng khoảng 400.000 lao động trong thập niên 1970, hiện chỉ còn khoảng 60.000 người. Riêng trong năm 2024, khoảng 1.500 cửa hàng quần áo đã phải đóng cửa. Tình trạng tương tự cũng xảy ra trong lĩnh vực răng giả, khi 800 doanh nghiệp đã rút khỏi thị trường chỉ trong 2 năm, cũng như ngành nội thất, nơi tỷ trọng sản phẩm sản xuất trong nước đã giảm một nửa trong 20 năm qua. Riêng năm 2024, nhập khẩu bưu kiện nhỏ được cho là đã làm thâm hụt cán cân thương mại của Pháp ít nhất 4,2 tỷ euro.
Trước thực trạng này, Pháp đang thúc đẩy các biện pháp lập pháp và hành chính nhằm tái lập kiểm soát. Một trong những đề xuất trọng tâm, đã được Thượng viện thông qua trong khuôn khổ dự toán ngân sách năm 2026, là áp thuế 5 euro đối với mỗi bưu kiện nhỏ nhập khẩu từ ngoài EU. Biện pháp này đi trước kế hoạch cải cách của Liên minh Thuế quan châu Âu, dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/7/2026, theo đó sẽ xóa bỏ cơ chế miễn thuế đối với các hàng hóa dưới 150 euro và áp mức thuế cố định 3 euro cho mỗi mặt hàng.
Song song với đó, Quốc hội Pháp cũng đang xem xét tăng trách nhiệm pháp lý của các nền tảng thương mại điện tử. Theo báo cáo của phái đoàn điều tra về kiểm soát hàng nhập khẩu, những sàn thương mại trực tuyến có thể bị buộc chịu trách nhiệm trực tiếp đối với sản phẩm không đạt chuẩn nếu không xác định được người bán thứ ba, thậm chí đối mặt nguy cơ bị đình chỉ hoạt động trong trường hợp vi phạm nghiêm trọng và tái diễn.
Vấn đề môi trường cũng được đưa vào trọng tâm chính sách. Trong bối cảnh 56% lượng phát thải carbon của Pháp đến từ hàng nhập khẩu, các nghị sĩ đề xuất dành tới một nửa nguồn lực kiểm tra hành chính cho những luồng hàng nhập khẩu, nhằm bảo đảm các sản phẩm từ bên ngoài đáp ứng những tiêu chuẩn môi trường và y tế tương đương với hàng sản xuất trong nước.
Bình luận (0)