Hội nghị COP30 quan trọng như thế nào?

Lãnh đạo các nước dự Hội nghị thượng đỉnh COP30 tại Belem, Brazil, ngày 7/11/2025 (Ảnh: Bloomberg/Getty Images)

COP30 được kỳ vọng sẽ là hội nghị bước ngoặt, nơi các quốc gia thống nhất chi tiết kế hoạch cắt giảm khí thải đến năm 2035 nhằm giữ mục tiêu hạn chế mức tăng nhiệt toàn cầu ở 1,5^oC. Sự kiện diễn ra trong bối cảnh năm 2024 là năm nóng nhất từng được ghi nhận, với các hiện tượng cực đoan như cháy rừng, bão và nắng nóng lan rộng khắp thế giới.

COP (Conference of the Parties - Hội nghị các bên tham gia Thỏa thuận Khung Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu) được tổ chức lần đầu năm 1995 tại Berlin. Dấu mốc lớn nhất là COP21 ở Paris năm 2015, khi hơn 190 nước thông qua Thỏa thuận Paris về khí hậu.

COP30 tại Brazil mang ý nghĩa biểu tượng khi được tổ chức ở Belem - “cửa ngõ của rừng Amazon”. Tuy nhiên, nước chủ nhà vấp phải chỉ trích vì phê duyệt hoạt động khoan dầu mới tại cửa sông Amazon, trái với mục tiêu bảo vệ môi trường. Tổng thống Luiz Inacio Lula da Silva khẳng định Brazil sẽ tiếp tục vừa bảo vệ rừng vừa khai thác năng lượng dầu khí “một cách có trách nhiệm”.

Các chủ đề trọng tâm tại hội nghị gồm bảo vệ rừng, huy động tài chính khí hậu và chuyển đổi năng lượng. Brazil đề xuất thành lập quỹ 125 tỷ USD để hỗ trợ các quốc gia gìn giữ rừng. Một số vấn đề gây tranh cãi khác là cam kết của các nước phát triển đối với các quốc gia nghèo hơn, cũng như việc giảm dần phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch, vấn đề lần đầu tiên được đề cập trong thỏa thuận COP28 năm 2023.

Liên hợp quốc cảnh báo thế giới khó có thể duy trì mục tiêu 1,5^oC trong ngắn hạn, khi chính sách hiện nay có thể khiến Trái đất nóng lên tới 2,8^oC. Dù các cam kết mới giúp giảm mức tăng xuống 2,3 - 2,5^oC, hậu quả vẫn được dự báo nghiêm trọng.

Đáng chú ý, chính quyền Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump không cử phái đoàn cấp cao tham dự COP30, sau khi rút khỏi Thỏa thuận Paris. Việc Mỹ, quốc gia phát thải lớn nhất trong lịch sử, vắng mặt được cho là sẽ ảnh hưởng đến tiến trình đàm phán.

Dù còn nhiều thách thức, giới quan sát cho rằng COP30 có thể tạo ra lộ trình hành động cho thập kỷ tới, với các cam kết về tài chính, thích ứng khí hậu và chuyển đổi năng lượng sạch. Trong khi đó, năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện Mặt trời, đang tăng tốc mạnh mẽ và lần đầu tiên vượt than đá để trở thành nguồn điện lớn nhất toàn cầu trong nửa đầu năm 2025.