Trung Quốc đã đệ đơn kiện Mỹ lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Nội dung tiếp tục xoay quanh việc Washington áp thuế nhập khẩu đối với hàng hóa của Bắc Kinh. Đây không phải lần đầu tiên Trung Quốc có động thái này, vậy lần này Trung Quốc căn cứ vào những lý lẽ nào để kiện Mỹ lên WTO?
Bắc Kinh kiện Washington lên WTO
Hiện Trung Quốc vẫn chưa công bố thông tin chi tiết về vụ kiện. Nhưng Bộ Thương mại Trung Quốc cho rằng, nước này kiện Mỹ vì mức thuế cao Mỹ đánh vào 300 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc. Việc đánh thuế của Mỹ cũng đã vi phạm sự đồng thuận đạt được giữa các nhà lãnh đạo Trung Quốc và Mỹ tại cuộc gặp thượng đỉnh tại G20 ở Nhật Bản mới đây.
Bộ Thương mại Trung Quốc cũng nhấn mạnh ủng hộ thương mại đa phương, trật tự thương mại quốc tế theo các quy định của WTO. Trung Quốc dường như muốn chứng tỏ là một thành viên tích cực ủng hộ WTO trong bối cảnh Tổng thống Trump ngày càng không xem trọng WTO.
Phản ứng của Mỹ trước động thái của Trung Quốc
Hiện chưa có phản ứng chính thức từ chính quyền Mỹ liên quan đến vụ kiện mới nhất. Tuy nhiên, đây đã là lần thứ 3 Trung Quốc kiện Mỹ lên WTO về việc đơn phương nâng thuế. Do đó, Mỹ có thể vẫn bám vào các lập luận đã đệ trình lên WTO tuần trước. Đây là phản hồi bằng văn bản về vụ kiện đầu tiên của Trung Quốc. Trong đó, Mỹ cơ bản cho rằng các hành vi thương mại không công bằng như là cưỡng ép chuyển giao công nghệ của Trung Quốc, không nằm trong phạm vi điều chỉnh của WTO.
Do vậy, Mỹ có cơ sở sử dụng quyền chủ quyền của mình, dùng thuế để buộc Trung Quốc thay đổi các chính sách thương mại bất lợi cho Mỹ. Hơn nữa, Mỹ cho rằng việc Trung Quốc liên tục nâng thuế đáp trả nghĩa là cả hai bên đã coi đây là tranh chấp song phương về những vấn đề kinh tế mà không nằm trong phạm vi điều chỉnh của WTO. Vì thế, Mỹ thậm chí còn cáo buộc rằng việc Trung Quốc một mặt tranh thủ WTO để bảo vệ quyền lợi của mình, mặt khác đồng thời đáp trả Mỹ cũng bằng thuế, là hành vi lạm dụng cơ chế WTO, gây ảnh hưởng đến hệ thống thương mại toàn cầu.
Các vụ Trung Quốc kiện Mỹ lên WTO
Cuộc tranh cãi thuế quan của Mỹ và Trung Quốc được dự báo còn kéo dài. Hai bên đều có lập luận riêng và đều cảm thấy lợi ích bị tổn hại. Ngay từ khi cuộc chiến thuế quan bắt đầu đã có 3 lần Trung Quốc kiện Mỹ lên Tổ chức Thương mại Thế giớ.
Tháng 7/2018, Bộ Thương mại Trung Quốc ra thông cáo chỉ dài một câu: "Trung Quốc kiện lên WTO về việc Mỹ sẽ tăng thuế lên số hàng hóa trị giá 200 tỷ USD của Trung Quốc".
Tháng 8/2018, Trung Quốc tiếp tục kiện Mỹ lên WTO, yêu cầu cơ quan này dàn xếp tranh chấp giữa Trung Quốc và Mỹ.
Tháng 11/2018, Cơ quan Giải quyết Tranh chấp của WTO thành lập các Ban hội thẩm để đánh giá khiếu nại từ nhiều quốc gia về thuế nhôm thép của Mỹ, cũng như các biện pháp trả đũa thuế quan giữa Mỹ và Trung Quốc.
Quyết định thành lập các Ban hội thẩm được đưa ra sau khi nỗ lực tham vấn để dàn xếp tranh chấp giữa hai bên Mỹ và Trung Quốc không thành công. Một khi các Ban hội thẩm được thành lập quy trình giải quyết sẽ trở nên tốn kém và có thể kéo dài nhiều năm.
Với những động thái cứng rắn từ Trung Quốc và Mỹ, khó có thể kỳ vọng vào một kết quả tại cuộc đàm phán gần nhất mà hai bên vẫn cam kết tiến hành vào đầu tháng 9 này.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!